Πρώτη και με διαφορά στη λίστα των προβλημάτων των κατοίκων των πυρόπληκτων οικισμών της Ανατολικής Αττικής αναδεικνύεται η άμεση απομάκρυνση των δεκάδων τόνων καμένων κλαριών που έχουν συσσωρευτεί στο οικόπεδο για το οποίο προσφάτως έγραψε το «Παρατηρητήριο για το Μάτι», επί της λεωφόρου Μαραθώνος στα όρια του δήμου Ραφήνας και Μαραθώνα, γνωστό στην περιοχή ως “οικόπεδο Αντωνίου”. Οι αντιδράσεις των κατοίκων είναι συνεχείς και ερευνήσαμε το θέμα περαιτέρω. Το συμπέρασμα είναι ότι οι διαδικασίες καθυστερούν σημαντικά, με υπαρκτό το ενδεχόμενο τα στοιβαγμένα κλαριά να παραμείνουν στο χώρο ακόμα έως το τέλος της φετινής χρονιάς ή και περισσότερο. Ας δούμε γιατί.
“Το μεγαλύτερο πρόβλημα που έχουμε αυτή τη στιγμή είναι το οικόπεδο Αντωνίου. Κατά τη γνώμη μας αξιολογώντας όλα τα προβλήματα, τα οποία είναι πάρα πολλά, αυτό είναι το σημαντικότερο. Εμείς θα κάνουμε μία τελευταία κίνηση προς τους πολιτικούς αρχηγούς και τον πρωθυπουργό μέχρι τις 7 Ιουλίου. Θα προσπαθήσουμε να τους συναντήσουμε, αν δεν τους συναντήσουμε θα τους κοινοποιήσουμε ένα υπόμνημα που θα τους καλούμε να λύσουν άμεσα αυτό το ζήτημα. Θα δώσουμε και ένα εύλογο χρονικό περιθώριο π.χ. ενός μηνός για να αδειάσουν το οικόπεδο. Σε περίπτωση που δεν γίνει τίποτα στον χρόνο που θα ορίσουμε, θα πρέπει να προχωρήσουμε σε δυναμικές κινητοποιήσεις”. Αυτά δήλωσε η πρόεδρος του Εξωραϊστικού Συλλόγου Νέου Βουτζά Έμυ Κροκίδη, στη συνέλευση των κατοίκων της περιοχής που έγινε την περασμένη Τετάρτη 12 Ιουνίου 2019 στον Αθλητικό Σύλλογο του οικισμού, που βρίσκεται ακριβώς απέναντι από το επίμαχο οικόπεδο, το οποίο θεωρείται από τους κατοίκους “πυριτιδαποθήκη” έτοιμη να αναφλεγεί.
Το ιστορικό και η αρμοδιότητα
Η συγκεκριμένη έκταση περίπου 25 στρεμμάτων, που βρίσκεται επί της λεωφόρου Μαραθώνος στο ύψος της α’ εξόδου για Νέο Βουτζά, νοικιάστηκε τις πρώτες ημέρες μετά τις φονικές πυρκαγιές της 23ης και 24ης Ιουλίου από το δήμο Ραφήνας με χρηματοδότηση από το υπουργείο Εσωτερικών, για λογαριασμό του υπουργείου Υποδομών με σκοπό εκεί να μεταφερθεί όλη η καμμένη οργανική ύλη της πληγείσας περιοχής (δέντρα δηλαδή, κυρίως πεύκα που καταστράφηκαν ολοσχερώς από τις φλόγες).
Την υλοτόμηση και την απομάκρυνση των καμένων δένδρων από τους πυρόπληκτους οικισμούς της Ανατολικής Αττικής ανέλαβε λίγο μετά την καταστροφή το υπουργείο Υποδομών που προχώρησε σε συμβάσεις με έξι εργολάβους με τον καθένα να έχει υπό την ευθύνη του από 1.500 στρέμματα. Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Υποδομών, σήμερα το έργο τους έχουν τελειώσει οριστικά και έχουν αποχωρήσει οι τέσσερις εργολαβίες. Μία παραμένει, η οποία έχει οριστικοποιήσει τις εργασίες κοπής αλλά δεν έχει περαιώσει τα μαζέματα και μία άλλη (έκτη εργολαβία) έχει ακόμη περίπου 5% άκοπα δένδρα από την υποχρέωσή της και περίπου 20% αμάζευτα.
Το σχέδιο ήταν τα κλαδιά που μεταφέρονται στο οικόπεδο Αντωνίου να θρυμματίζονται και στη συνέχεια να απομακρύνονται από το σημείο. Ωστόσο η διαδικασία μέχρι στιγμής δεν έχει κυλήσει τόσο ομαλά, με αποτέλεσμα στο οικόπεδο επί της Μαραθώνος να παραμένουν έως σήμερα “βουνά” αθρυμμάτιστων ξύλων.
Για να υπάρχει μία τάξη μεγέθους του ζητήματος, σύμφωνα με εκτιμήσεις στο συγκεκριμένο χώρο από την αρχή της λειτουργίας του ως σημείο συγκέντρωσης και θρυμματισμού καμένων μέχρι την πλήρη απομάκρυνσή τους, υπολογίζεται ότι θα έχουν μαζευτεί (όχι σε μόνιμη βάση, αλλά αθροιστικά) περί τα 130 χιλ. κυβικά μέτρα κλαριά.
Πως δημιουργήθηκαν οι στοίβες
Στην αρχή για τον θρυμματισμό χρησιμοποιήθηκαν μηχανήματα της περιφέρειας Αττικής τα οποία όμως αποδείχθηκαν ακατάλληλα. Σε συνεννόηση με το δασαρχείο είχε αποφασιστεί να γίνει ρίψη του τεμαχισμένου υλικού σε δασική έκταση στην περιοχή, όμως τα πρώτα μηχανήματα δεν έκαναν τόσο λεπτή κοπή, με αποτέλεσμα να υπάρξουν αντιδράσεις από τους κατοίκους που βρίσκονταν κοντά στο σημείο ρίψης. Το δε επόμενο μηχάνημα που πήγε για θρυμματισμό, στην πορεία έπαθε ζημιά γιατί ορισμένοι κάτοικοι είχαν πετάξει σίδερα και σύρματα πάνω στις στοίβες με τα κλαδιά με αποτέλεσμα το μηχάνημα να πάθει βλάβη.
Όπως είχε αναφέρει ο νεοεκλεχθείς δήμαρχος Ραφήνας Βαγγέλης Μπουρνούς (που εκτελούσε και προηγουμένως χρέη δημάρχου) κατά το προεκλογικό debate υποψηφίων που έγινε στις 14 Μαΐου 2019, «το χρονοδιάγραμμα έλεγε ότι αυτό θα ολοκληρωθεί το Φεβρουάριο του 2019. Προφανώς η κεντρική διοίκηση και το υπουργείο Υποδομών είναι έξω από κάθε χρονοδιάγραμμα, ο δήμος Ραφήνας – Πικερμίου επειδή αναγνωρίζει ότι αυτό αποτελεί μία βόμβα ενόψει καλοκαιριού και το πιο επικίνδυνο είναι το θρυμματισμένο υλικό, για το οποίο έχει βρεθεί τρόπος μεταφοράς, απέστειλε στις 12 Απριλίου 2019 ένα έγγραφο σε διάφορες υπηρεσίες, αλλά και στον Εισαγγελέα Περιβάλλοντος. Που σημαίνει ότι πλέον όλος ο κρατικός μηχανισμός και οι δικαστικές αρχές εδωπέρα θα επέμβουν να λύσουν ένα πρόβλημα το οποίο δεν αποτελεί καθ’ οιονδήποτε τρόπο αρμοδιότητα των δύο δήμων (σ.σ. Ραφήνας-Πικερμίου και Μαραθώνα). Ούτε δεχόμαστε να αναλάβουμε ένα τέτοιο φορτίο χωρίς χρηματοδότηση γιατί αυτό το πράγμα για να απομακρυνθεί, υπάρχουν διάφορες εκτιμήσεις, θέλει από 400-800 χιλ. ευρώ. Και επίσης προτείναμε στον κ. Φάμελλο (σ.σ. τον αναπληρωτή υπουργό Περιβάλλοντος), το υπόλοιπο 20% περίπου που υπολογίζουμε των κλαδιών που είναι μέσα στα οικόπεδα να μην μεταφερθεί στο συγκεκριμένο σημείο, αλλά να γίνει με ενοικίαση ενός μικρότερου κλαδοθρυμματιστή ο οποίος θα περνά από τα οικόπεδα, θα θρυμματίζει το υλικό και θα το σκορπάει εκει πέρα. Μας είπαν ότι δεν θα μεταφερθεί άλλη οργανική ύλη, επομένως ευελπιστούμε ότι τέλος Ιουνίου θα έχει θρυμματιστεί η υπάρχουσα».
Ακόμη έξι μήνες για τον θρυμματισμό
Πλέον βρισκόμαστε στα μέσα Ιουνίου, 1,5 μήνα μετά την έναρξη της αντιπυρικής περιόδου, και η κατάσταση πάνω κάτω είναι ίδια όπως πριν από ένα μήνα. Το οικόπεδο επί της Μαραθώνος αυτή τη στιγμή έχει γεμίσει και δεν δέχεται άλλο υλικό εν αναμονή του νέου θρυματιστικού μηχανήματος το οποίο εκτιμάται από πηγές του υπουργείου Υποδομών ότι θα ξεκινήσει να δουλεύει τις αμέσως επόμενες ημέρες, μόλις η σύμβαση με τον ανάδοχο πάρει και την τυπική έγκριση από το Ελεγκτικό Συνέδριο. Ωστόσο για να ολοκληρωθεί το έργο του θρυμματισμού, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, θα χρειαστούν ακόμη έξι μήνες. Τη δε απομάκρυνση του τρίμματος (που θα γίνεται παράλληλα) την έχει αναλάβει ιδιώτης που έχει κάνει αίτημα δωρεάς και έχει γίνει αποδεκτό από το Υπουργείο.
Στο μεταξύ, ο δήμος Ραφήνας, προς αποφυγή του υπαρκτού κινδύνου να εκδηλωθεί μία νέα πυρκαγιά στην περιοχή, αυτή τη φορά με “φυτίλι” το φορτωμένο με καύσιμη ύλη οικόπεδο επί της λεωφόρου Μαραθώνος, ζήτησε ένα πυροσβεστικό όχημα το οποίο πλέον βρίσκεται στο σημείο επί 24ώρου βάσεως ώστε να κατασβέσει άμεσα μία πιθανή φωτιά, ενω υδροφόρα καταβρέχουν τις συσσωρευμένες στοίβες προληπτικά, αλλά και για να μην σηκώνεται σκόνη από το πριονίδι.