Γιώργος Κικής, Πρόεδρος του Συλλόγου Τριγλιανών Ραφήνας
Συνέντευξη στην εφημερίδα Polis
Ο Γιώργος Κικής δεν είναι απλώς ο Πρόεδρος ενός ιστορικού Συλλόγου. Είναι ένας άνθρωπος που κουβαλά στους ώμους του τη μνήμη μιας χαμένης πατρίδας και την ευθύνη να τη διατηρήσει ζωντανή – όχι μόνο για να τη θυμόμαστε, αλλά για να μας εμπνέει. Δεν αναζητά αξιώματα ούτε προβολή· το έργο του πηγάζει από βαθιά αγάπη για τον τόπο, τους ανθρώπους και τις ρίζες τους.
Με σταθερότητα, ήθος και αξιοπρέπεια, στέκεται εκεί όπου πολλοί διστάζουν: απέναντι στην αδιαφορία, απέναντι στη λήθη, απέναντι στις πιέσεις. Και παραμένει παρών – όχι για τον εαυτό του, αλλά για να κρατήσει ανοιχτό το μονοπάτι από την Τρίγλια στη Ραφήνα. Για να θυμίζει σε όλους μας ότι ο πολιτισμός και η ιστορία δεν είναι παρελθόν, είναι υποχρέωση προς το μέλλον. Ένας υπέροχος άνθρωπος, που δεν ξεχνά και δεν ξεχνιέται. Ένας φύλακας της συλλογικής ψυχής της πόλης.
«Δεν θα χαριστώ σε κανέναν – Εγώ δηλώνω παρών!»
Ο Γιώργος Κικής μιλά για τις ρίζες της Τρίγλιας, τη Ραφήνα που αλλάζει, τον Σύλλογο που αντιστέκεται – και όσους ενοχλούνται με τη στάση του
«Δεν είμαι απλώς Ραφηνιώτης – είμαι μέρος μιας ιστορίας πολύ μεγαλύτερης»
Ποια είναι η προσωπική σας διαδρομή και τι σημαίνει για εσάς το να είστε Τριγλιανός στη Ραφήνα του σήμερα;
Γεννήθηκα και μεγάλωσα στη Ραφήνα, αλλά από μικρός ένιωθα ότι οι ρίζες μου ήταν αλλού – στην Τρίγλια της Μικράς Ασίας. Το ένιωθα στα λόγια της γιαγιάς μου, στα φαγητά της, στα τραγούδια της. Δεν ήμουν απλώς ένας κάτοικος – ήμουν συνεχιστής μιας μνήμης.
Αυτό έγινε ευθύνη. Ασχολήθηκα με τον Σύλλογο Τριγλιανών από μικρός και σήμερα έχω την τιμή να είμαι Πρόεδρός του. Δεν είμαι επαγγελματίας πολιτισμού, αλλά ξέρω καλά πως όποιος χάνει τη ρίζα του, ξεχνιέται. Να είσαι Τριγλιανός σήμερα σημαίνει να θυμάσαι, να σέβεσαι, να συνεχίζεις.
«Φόβος, θάλασσα και προσευχή: έτσι έφτασαν εδώ»
Ποια είναι η πιο δυνατή μνήμη ή διήγηση που σας έχει μεταφερθεί για τον ξεριζωμό και την εγκατάσταση στη Ραφήνα;
Η πιο έντονη εικόνα είναι αυτή που μου μετέφερε η γιαγιά μου. Έφυγαν μέσα στη νύχτα με δάκρυα και ελπίδα, πάνω στο καράβι του καπετάν Καβουνίδη.
Όταν έφτασαν στη Ραφήνα, βρήκαν χωράφια και άγνωστους ανθρώπους, αλλά γρήγορα έστησαν τη ζωή τους από την αρχή. Αυτή η ιστορία της απώλειας και της δημιουργίας με συνοδεύει πάντα. Δείχνει τι μπορεί να κάνει ο άνθρωπος όταν έχει πίστη και αλληλεγγύη.
«Η Ραφήνα αποξενώθηκε – Χάσαμε το ‘εμείς’»
Η σημερινή Ραφήνα σάς εκφράζει; Είναι όπως την ονειρεύτηκαν οι παλιοί;
Πέρασε ένας αιώνας από τότε που οι πρόγονοί μας πάτησαν το πόδι τους εδώ. Ήρθαν με την ψυχή τους και την πίστη τους.
Σήμερα η Ραφήνα είναι μια σύγχρονη πόλη, αλλά δεν μας εκφράζει πάντα. Λείπει η ανθρωπιά, η συνοχή, η ταυτότητα. Βλέπουμε μια πόλη να αλλάζει χωρίς σχέδιο, χωρίς να σέβεται τη μνήμη. Ονειρεύονταν μια ανθρώπινη Ραφήνα, με φροντίδα για τον διπλανό. Αυτά χάνονται.
«Δεν έχουν όραμα – Μας μετέτρεψαν σε πάρκινγκ του λιμανιού»
Ποιος φταίει για τη σημερινή εικόνα της Ραφήνας;
Η ευθύνη ανήκει πρώτα και κύρια στις δημοτικές αρχές. Διαχρονικά. Δεν υπήρξε μακροπρόθεσμος σχεδιασμός, δεν υπήρξε ταυτότητα. Έργα βιτρίνας, τυχαίες παρεμβάσεις και αδιαφορία για τον πολιτισμό.
Πού είναι ο πολιτιστικός χάρτης της Ραφήνας; Πού η προστασία της ιστορικής μνήμης; Γιατί το λιμάνι λειτουργεί χωρίς σχέδιο και η πόλη κατάντησε ένα απέραντο πάρκινγκ κάθε καλοκαίρι;
Επιπλέον, συχνά η φωνή των Συλλόγων αγνοείται. Και οι πολίτες, όταν σιωπούν ή συμβιβάζονται, συμμετέχουν στην ευθύνη.
«Η αλληλεγγύη και οι γειτονιές χάθηκαν μέσα στην ταχύτητα»
Υπάρχει κάτι που χάθηκε ανεπιστρεπτί από τον χαρακτήρα της πόλης;
Ναι – και αυτό είναι το πιο λυπηρό. Χάθηκε η αλληλεγγύη, το “εμείς”, η γειτονιά. Παλιά οι άνθρωποι γνώριζαν ο ένας τον άλλον. Τα σπίτια ήταν ανοιχτά, υπήρχε φιλία, συνοχή, φροντίδα.
Σήμερα όλα τρέχουν. Αναπτυσσόμαστε αλλά χωρίς θεμέλια. Δεν κρατήσαμε επαφή με τις ρίζες, δεν προστατέψαμε τις γειτονιές μας.
Ίσως δεν χάθηκαν όλα οριστικά, αλλά δύσκολα επανέρχονται. Ο ρόλος μας, ως Σύλλογοι, δάσκαλοι, γονείς, είναι να ξαναπιάσουμε το νήμα.
«Δεν τους κάνω τα χατίρια – γι’ αυτό λασπολογούν»
«Ιδού η Ρόδος, ιδού και το πήδημα!»
Γιατί δεν έχετε ποτέ κατέβει στις εκλογές, όπως άλλοι Πρόεδροι του Συλλόγου;
Μου έχουν γίνει προτάσεις – πολλές, και μάλιστα για πρωταγωνιστικούς ρόλους. Ευχαριστώ όσους με τίμησαν, αλλά έχω ξεκαθαρίσει: είμαι ταγμένος στον Σύλλογο Τριγλιανών και μόνο.
Αυτό φαίνεται να ενοχλεί. Υπάρχουν άνθρωποι που θεωρούν πως πρέπει να τους στηρίζω δημόσια – και όταν δεν το κάνω, ξεκινούν τις πιέσεις, τις διαρροές, τα υπονοούμενα.
Τα τελευταία χρόνια δέχομαι συντονισμένη συκοφάντηση. Προσπαθούν να με διαβάλουν για να με εξαναγκάσουν σε αποχώρηση.
Η απάντησή μου; Μία και καθαρή: “Ιδού η Ρόδος, ιδού και το πήδημα”. Εγώ δεν παίζω με ίντριγκες. Όποιος νομίζει ότι μπορεί να με παραμερίσει, ας βγει μπροστά.
Εγώ δηλώνω παρών. Και θα προσφέρω όσο μπορώ, χωρίς εξαρτήσεις, με καθαρό πρόσωπο.
«Ο Σύλλογος είναι η γέφυρα του χθες με το αύριο»
Ποιος είναι ο ρόλος του Συλλόγου Τριγλιανών σήμερα;
Δεν είμαστε απλώς ένας πολιτιστικός σύλλογος. Είμαστε οι συνεχιστές της Τρίγλιας στη Ραφήνα.
Διατηρούμε το Λαογραφικό Μουσείο, οργανώνουμε εκδηλώσεις, ταξίδια μνήμης, συνεργαζόμαστε με σχολεία και επιστήμονες. Τιμούμε τους πρόσφυγες και διαφυλάσσουμε τα ήθη και τις παραδόσεις.
Η προσπάθεια είναι δύσκολη, αλλά η στήριξη από άλλους μικρασιατικούς και ποντιακούς συλλόγους – και από φίλους – είναι πολύτιμη.
Η σημαία της Τρίγλιας μένει ψηλά για να μας θυμίζει γιατί είμαστε εδώ.
«Οι νέοι ανταποκρίνονται, αρκεί να τους μιλήσεις σωστά»
Οι νέοι ενδιαφέρονται για την ιστορία ή έχουν αποκοπεί;
Υπάρχει απόσταση, αλλά όχι αδιαφορία. Οι νέοι δεν έχουν παππούδες που έζησαν την προσφυγιά και δεν έχουν προσωπικά βιώματα.
Όμως αρκετοί ρωτούν, συγκινούνται, συμμετέχουν. Όχι όλοι, αλλά αυτοί που το κάνουν, το κάνουν με την ψυχή τους.
Το ζητούμενο είναι να τους δώσουμε γλώσσα και χώρο – όχι μόνο εκθέσεις, αλλά ιστορίες, επαφή, συμμετοχή. Αν τους μιλήσεις σωστά, ανταποκρίνονται.
«Μη βλέπετε πενταετίες – δείτε γενιές»
Τι θα λέγατε σε όσους αποφασίζουν για την πόλη και στους νέους;
Στους αιρετούς λέω: σταματήστε να σκέφτεστε με ορίζοντα εκλογών. Η Ραφήνα δεν είναι απλώς ένα λιμάνι. Είναι ένας τόπος με μνήμη και ιστορία. Αν δεν τη σεβαστείτε, θα τη χάσετε.
Στους νέους: μη βιαστείτε να πετάξετε το παρελθόν. Εκεί βρίσκεται η δύναμη, η ταυτότητα και το ήθος σας. Μην περιμένετε να σας τα δώσουν – πάρτε τα.
Ο Σύλλογος Τριγλιανών θα είναι πάντα εδώ. Για να θυμίζει ποιοι ήρθαν πρώτοι, τι κουβάλησαν και πώς δεν λύγισαν.
