Από την 1η Ιανουαρίου 2026, τίθεται σε εφαρμογή μια νέα διαδικασία για την απόδοση μισθίου που αλλάζει ριζικά τα δεδομένα στις λήξεις μισθώσεων ακινήτων. Η νέα ρύθμιση προβλέπει ότι οι ιδιοκτήτες ακινήτων, όταν λήγει μια σύμβαση ενοικίασης, δεν θα χρειάζεται πλέον να προσφύγουν στη δικαιοσύνη για να πάρουν πίσω την ιδιοκτησία τους. Θα μπορούν, αντ’ αυτού, να ζητήσουν έκδοση «Διαταγής Απόδοσης Μισθίου» μέσω ειδικά πιστοποιημένου δικηγόρου, χωρίς δικαστική διαδικασία.
Η ρύθμιση αυτή δίνει στους ιδιοκτήτες γρηγορότερη και οικονομικότερη διέξοδο στην περίπτωση μη απόδοσης του ακινήτου μετά τη λήξη της μίσθωσης. Παράλληλα, προσφέρει ουσιαστικές εγγυήσεις προστασίας στους ενοικιαστές, θεσπίζοντας ελάχιστο εξάμηνο περιθώριο για μετακόμιση, χωρίς κόστος ή νομική επιβάρυνση για αυτούς.
Πώς θα λειτουργεί η νέα διαδικασία
- Προειδοποίηση ενοικιαστή: Ο ιδιοκτήτης θα πρέπει να αποστείλει εξώδικο προειδοποίησης τουλάχιστον 3 μήνες πριν τη λήξη της σύμβασης.
- Αίτηση διαταγής: Αν ο ενοικιαστής δεν αποχωρήσει, ο ιδιοκτήτης μπορεί να αιτηθεί «Διαταγή Απόδοσης Μισθίου» μέσω ειδικά ορισμένου δικηγόρου, χωρίς δικαστήριο.
- Εγγυήσεις στον ενοικιαστή: Η εκτέλεση της διαταγής μπορεί να γίνει μόνο μετά την πάροδο 2 μηνών από την επίδοσή της. Ο ενοικιαστής έχει δικαίωμα να ασκήσει ανακοπή και να ζητήσει επιπλέον παράταση με ασφαλιστικά μέτρα.
- Συνολική προστασία 6 μηνών: Ο ενοικιαστής εξασφαλίζει τουλάχιστον 6 μήνες για να μεριμνήσει για τη μεταστέγασή του — χωρίς έξοδα και χωρίς να κινήσει νομικές διαδικασίες.
Γιατί θεωρείται κοινωνικά δίκαιη η ρύθμιση
Σύμφωνα με την ΠΟΜΙΔΑ (Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων), η νέα διαδικασία αποκαθιστά μια μακροχρόνια αδικία εις βάρος των ιδιοκτητών. Μέχρι σήμερα, ακόμη και αν είχε λήξει η μίσθωση, οι ιδιοκτήτες ήταν υποχρεωμένοι να καταφεύγουν σε δίκες που διαρκούσαν μήνες ή και χρόνια, με σημαντικό οικονομικό και ψυχικό κόστος. Αντίθετα, ο ενοικιαστής μπορούσε να αποχωρήσει ανά πάσα στιγμή, χωρίς συνέπειες.
Η νέα ρύθμιση δεν εξομοιώνει καλούς ενοικιαστές με κακοπληρωτές. Κατοχυρώνει, αντιθέτως, την ύπαρξη καθορισμένων χρονικών και νομικών ορίων για την προστασία των δύο πλευρών, βάζοντας τέλος στις «αιώνιες» μισθώσεις που παρέμεναν σε ισχύ χωρίς τη συγκατάθεση του ιδιοκτήτη.
Ποιος εκδίδει τη «Διαταγή Απόδοσης»
Από το 2026, η διαταγή θα εκδίδεται όχι από δικαστή, αλλά από ειδικά ορισμένο και πιστοποιημένο δικηγόρο, ο οποίος θα ελέγχει τα έγγραφα και τη νομιμότητα της διαδικασίας. Ο δικηγόρος αυτός θα ορίζεται απρόσωπα από τη γραμματεία του Πρωτοδικείου, ώστε να διασφαλίζεται η αντικειμενικότητα.
Ποια είναι τα οφέλη
- Αποσυμφόρηση των δικαστηρίων από υποθέσεις αυταπόδεικτης φύσης.
- Ενίσχυση της εμπιστοσύνης στις μισθωτικές συμβάσεις.
- Προσέλκυση περισσότερων ακινήτων στην αγορά, αφού οι ιδιοκτήτες θα νιώθουν μεγαλύτερη ασφάλεια στη σύναψη νέων μισθώσεων.
- Εξισορρόπηση των δικαιωμάτων ιδιοκτήτη και ενοικιαστή με διαφανείς διαδικασίες και ξεκάθαρα χρονοδιαγράμματα.
Τι δεν αλλάζει
- Δεν επιτρέπεται πρόωρη καταγγελία για ιδιοκατοίκηση ή πώληση πριν την πάροδο της ελάχιστης τριετίας.
- Δεν θίγονται τα δικαιώματα του ενοικιαστή που πληρώνει και θέλει να μείνει, καθώς μπορεί να ζητήσει αναστολή ή παράταση για σοβαρό λόγο.
- Δεν καταργείται η δυνατότητα δικαστικής προστασίας· απλώς προβλέπεται εναλλακτικός, ταχύτερος μηχανισμός.
Συμπέρασμα
Η «Διαταγή Απόδοσης Μισθίου» λόγω λήξης σύμβασης, όπως εφαρμόζεται πλέον και στην Ελλάδα από το 2026, συνιστά ένα μέτρο που εξισορροπεί την ενοικιαστική σχέση. Δίνει το δικαίωμα στον ιδιοκτήτη να ανακτήσει την περιουσία του γρήγορα και με ασφάλεια, ενώ διατηρεί πλήρως τα θεμελιώδη δικαιώματα και την προστασία του ενοικιαστή. Πρόκειται για μια ουσιαστική μεταρρύθμιση, που ενισχύει τη νομική ασφάλεια στην αγορά ακινήτων και δημιουργεί προϋποθέσεις για τη διάθεση περισσότερων κατοικιών προς ενοικίαση.
Για περισσότερες λεπτομέρειες, η ΠΟΜΙΔΑ έχει δημοσιεύσει αναλυτικό οδηγό 15 ερωτήσεων – απαντήσεων, που εξηγεί βήμα-βήμα τη διαδικασία και τις εγγυήσεις και για τις δύο πλευρές.
