Ο Έλληνας δεν «νευριάζει». Δεν «θυμώνει». Βράζει. Σιγοβράζει εδώ και χρόνια, σαν κατσαρόλα που την ξέχασε κάποιος στο μάτι και τώρα αρχίζει να τινάζει το καπάκι. Και αυτό το καπάκι, το βλέπουμε πλέον ξεκάθαρα, έχει γίνει η άσφαλτος. Οι δρόμοι. Τα φανάρια. Οι διαβάσεις. Εκεί όπου το καθημερινό αδιέξοδο ξεχειλίζει.
Του Βασίλη Σπαντούρου
Στη λεωφόρο Κηφισίας, ένας πατέρας και ο 19χρονος γιος του περνούσαν μια διάβαση πεζών. Με αφορμή το απόλυτο τίποτα, μια κουβέντα της στιγμής, ένα «τι κάνεις εκεί;» που δεν άξιζε ούτε ανάσα, άναψε καβγάς με έναν διερχόμενο μοτοσικλετιστή. Και πριν προλάβει κανείς να συνειδητοποιήσει τι συνέβη, η ασήμαντη αφορμή έγινε βία. Ο 16χρονος τον γρονθοκόπησε στο πρόσωπο, τον πέταξε στο οδόστρωμα, ο άνθρωπος κατέληξε στο νοσοκομείο και πατέρας-γιος στο αυτόφωρο.
Και δεν είχε προλάβει να στεγνώσει το μελάνι από το μεσημεριανό περιστατικό στον Πειραιά, όπου 34χρονος άρχισε να γρονθοκοπά οδηγό ταξί επειδή, σύμφωνα με τις πληροφορίες, εκείνος αρνήθηκε να τον πάρει λόγω ήδη υπάρχουσας κράτησης μέσω εφαρμογής. Σαν να έλεγε: «Εγώ θέλω να πάω, εσύ θα με πας. Τέρμα». Και πάμε παρακάτω, γιατί κάθε μέρα έχει καινούργιο επεισόδιο.
Πιο πριν είχαμε το αδιανόητο. Τον θάνατο ενός ανθρώπου έξω από γυμναστήριο. Ένα περιστατικό που σε άλλη εποχή θα συζητιόταν μήνες. Σήμερα; Το προσπεράσαμε σχεδόν γρήγορα, γιατί απλώς… προστέθηκε στη λίστα.
Δεν φταίνε μόνο τα φανάρια, ούτε η οδηγική παιδεία. Δεν φταίει καν η ελληνική βιασύνη που «έτσι ήταν πάντα». Έχει αλλάξει κάτι βαθύτερο. Ο Έλληνας ζει με μια μόνιμη πίεση στο στήθος, μια αγωνία που δεν φεύγει. Τα λεφτά τελειώνουν στις δέκα του μήνα, η δουλειά δεν φτάνει, οι λογαριασμοί ανεβαίνουν, οι προσδοκίες κατεβαίνουν, η υπομονή εξαντλείται. Η καθημερινότητα είναι ένας ατελείωτος ανήφορος που κουράζει, τσακίζει, μικραίνει τον άνθρωπο. Και ο άνθρωπος όταν μικραίνει, ψάχνει κάπου να ξεσπάσει.
Παλιά πετούσε μια κουβέντα. Τώρα πετάει γροθιά.
Το ζήτημα δεν είναι το φανάρι. Δεν είναι το «με έκλεισες», το «δεν με είδες», το «τι κάνεις εκεί ρε φίλε». Το ζήτημα είναι ότι ο Έλληνας κουβαλάει μέσα του ένα φορτίο που δεν μπορεί πια να το κρατήσει. Σαν να περπατάμε όλοι με μια κρυφή, προσωπική χύτρα πίεσης στην πλάτη και να ελπίζουμε απλώς να μη σπάσει την ώρα που αλλάζουμε λωρίδα.
Κάπως έτσι εξηγείται γιατί μέσα σε μία εβδομάδα:
-
Μοτοσικλετιστής δέχεται γροθιά σε διάβαση.
-
Ταξιτζής ξυλοκοπείται επειδή «δεν πήρε πελάτη».
-
Άνθρωπος σκοτώνεται έξω από γυμναστήριο.
-
Και ενδιάμεσα μια ατελείωτη σειρά μικρότερων επεισοδίων που δεν γίνονται καν είδηση.
Όλα εικόνες μιας κοινωνίας που έχει χάσει τα νεύρα της. Που δεν προλαβαίνει καν να συνειδητοποιήσει τι κάνει. Που τσακώνεται με μια ευκολία που τρομάζει και μια ταχύτητα που σοκάρει.
Και κάπου εδώ έρχεται το κωμικοτραγικό της υπόθεσης. Γιατί ο Έλληνας, όσο κι αν βράζει, παραμένει πάντα λίγο… Έλληνας. Θα βγει από το αυτοκίνητο να τσακωθεί, αλλά αν τον πάρει τηλέφωνο η μάνα εκείνη τη στιγμή, θα πει «μάνα σ’ το κλείνω, έχω μια δουλειά». Θα βρίζει τον άλλον οδηγό, αλλά θα σταματήσει μετά δέκα λεπτά στο περίπτερο να πάρει πατατάκια λες και δεν έγινε τίποτα. Θα χτυπήσει κάποιον επειδή «με κοίταξε περίεργα», αλλά θα ανεβάσει στο Facebook φωτογραφία με quote: «να είμαστε όλοι πιο καλοί».
Κωμικοτραγικό; Απόλυτα. Σοβαρό; Ακόμη περισσότερο.
Γιατί πίσω από το χιούμορ κρύβεται μια θλιβερή αλήθεια. Η κοινωνία μας έχει χάσει τις άμυνες της. Δεν αντέχει άλλο. Κι όταν δεν αντέχεις άλλο, η οργή βρίσκει τρόπο να βγει. Προς το παρόν βγαίνει στους δρόμους. Αύριο; Ποιος ξέρει.
Και κάπως έτσι φτάνουμε στο τελικό, πιο δύσκολο ερώτημα:
Μέχρι πού θα πάει όλο αυτό;
Μέχρι πού μπορεί να φτάσει ένας λαός που βράζει; Θα αρχίσει ο ένας να παίρνει φόρα και να «σκάει» πάνω στον άλλον; Θα γίνει ο δρόμος ένα μόνιμο πεδίο μάχης για πράγματα που δεν έχουν πραγματικό νόημα; Ή θα βρεθεί επιτέλους ένας τρόπος να «χαμηλώσει η φωτιά» πριν γίνει έκρηξη;
Κανείς δεν έχει την απάντηση. Αλλά ένα είναι βέβαιο, όσο ο Έλληνας σιγοβράζει, η άσφαλτος θα συνεχίσει να καίει.
