Υπάρχουν οικογενειακά μυστικά που αποκαλύπτονται γύρω από το χριστουγεννιάτικο τραπέζι – συνήθως μετά το γλυκό. Και υπάρχουν κι άλλα που εμφανίζονται απρόσκλητα, ένα βράδυ, την ώρα που χαζεύεις ντοκιμαντέρ στο ίντερνετ «για να περάσει η ώρα».
Ο Χένρικ Λένκαϊτ έζησε τη δεύτερη εκδοχή — και το σοκ δεν είχε καμία δόση νοσταλγίας.
Το κλικ που άλλαξε τα πάντα
Το 2024, στα 47 του, παρακολουθούσε ένα ντοκιμαντέρ για τη ναζιστική Γερμανία. Από περιέργεια άρχισε να ψάχνει περισσότερα. Μέχρι που άνοιξε έναν ιστότοπο και «πάγωσε».
«Ποιος είμαι; Ποιος ήμουν; Γιατί δεν μου είπαν την αλήθεια για 47 χρόνια;»
Η γιαγιά του Χένρικ Λένκαϊτ, η Χέντβιχ Πότχατστ – «Η ερωμένη του Χίμλερ»
Η γιαγιά του λεγόταν Χέντβιχ Πότχατστ. Και ο άνθρωπος που κατονομαζόταν δεν ήταν απλώς ένα όνομα της Ιστορίας. Ήταν ο Χάινριχ Χίμλερ — ο επικεφαλής των SS, βασικός «αρχιτέκτονας» της Τελικής Λύσης και ένας από τους μεγαλύτερους εγκληματίες του 20ού αιώνα.
Λίγη έρευνα ακόμη αρκούσε για να αποκαλυφθεί το αδιανόητο: ο Χίμλερ ήταν ο βιολογικός πατέρας της μητέρας του Χένρικ. Δηλαδή, ο παππούς του.
«Δεν το επεξεργάζεσαι»
Στο Βερολίνο, όπου μιλά σε δημοσιογράφο του Sky News, ο Χένρικ περιγράφει την αποκάλυψη χωρίς υπερβολές.
«Πώς το επεξεργάζεσαι όταν μαθαίνεις ότι έχεις συγγένεια με έναν από τους μεγαλύτερους εγκληματίες της Ιστορίας;» τον ρωτούν.
«Δεν το επεξεργάζεσαι», απαντά.
Η ζωή του, λέει, χωρίστηκε απότομα στα δύο. «Ποιος είμαι; Ποιος ήμουν; Γιατί δεν μου είπαν την αλήθεια για 47 χρόνια;»
Η αίσθηση ήταν πως όλα όσα ήξερε για τον εαυτό του στηρίζονταν σε σιωπή. Πιστεύει ότι οι γονείς του τον προστάτεψαν, αλλά η αλήθεια, όταν ήρθε, ήταν συντριπτική.
Αυτή η φωτογραφία, άγνωστης χρονολογίας, απεικονίζει τον επικεφαλής των ναζιστικών SS και της Γκεστάπο, Χάινριχ Χίμλερ, κατά τη διάρκεια επιθεώρησης γερμανικού στρατοπέδου αιχμαλώτων πολέμου, σε άγνωστη τοποθεσία στη Σοβιετική Ένωση. (Φωτογραφία AP)
Η «Mutti» και ο έρωτας με το τέρας
Ανοίγει ένα παλιό άλμπουμ φωτογραφιών. Η Χέντβιχ Πότχατστ το 1935 είναι νέα, σχεδόν ανέμελη. Μέχρι το 1938, εκείνη και ο Χίμλερ είχαν ήδη παραδεχτεί τον έρωτά τους.
Γνωρίστηκαν στο διαβόητο αρχηγείο της μυστικής αστυνομίας στο Βερολίνο, όπου εκείνη εργαζόταν ως ιδιωτική γραμματέας του. Η σχέση ξεκίνησε γρήγορα.
«Τη φώναζα “Mutti”», λέει ο Χένρικ — μια λέξη γεμάτη τρυφερότητα. «Δεν μπορούσα να φανταστώ ότι ήταν η σύντροφος ενός μαζικού δολοφόνου». Σήμερα, όμως, είναι κατηγορηματικός: «Ήξερε. Νομίζω ότι ήξερε τα πάντα».
Έχει ακούσει μάλιστα πως όχι μόνο δεν αγνοούσε τα εγκλήματα, αλλά ενθάρρυνε τον Χίμλερ να επισπεύσει το έργο του.
Γράμματα αγάπης και ιδεολογία θανάτου
Οι επιστολές τους αποκαλύπτουν έναν παράδοξο, σκοτεινό ρομαντισμό. Ο Χίμλερ την αποκαλεί χαϊδευτικά «λαγουδάκι», υπογράφοντας με «ατελείωτες τρυφερές σκέψεις».
Παρότι ήταν παντρεμένος όταν γέννησε η γιαγιά του Χένρικ, πίστευε ότι «διέδιδε την άρια φυλή» και φρόντισε το όνομά του να αναγραφεί στο πιστοποιητικό γέννησης της κόρης του. Ο δεσμός αίματος με τον Χένρικ αποτυπώνεται ξεκάθαρα στα έγγραφα.
Ο Χίτλερ εικονίζεται δίπλα στον Χάινριχ Χίμλερ, επικεφαλής της Γκεστάπο, παρακολουθώντας παρέλαση των ναζιστικών Ταγμάτων Εφόδου, σε αυτήν τη φωτογραφία αρχείου του 1940. (REUTERS/Corbis)
Η κληρονομιά του αίματος
«Σε τρομάζει αυτό;» τον ρωτούν.
«Φυσικά. Αναρωτιέσαι τι κληρονομιά κουβαλάς», απαντά.
Για τον Χένρικ, ο Χάινριχ Χίμλερ είναι «μαζικός δολοφόνος», «διάβολος», «δαίμονας». «Όλα τα κακά που μπορείς να φανταστείς», λέει. «Και μετά πρέπει να βάλεις στο τέλος τη λέξη “παππούς”».
Δεν μπορεί να αλλάξει την καταγωγή του. Μπορεί όμως να επιλέξει τι θα κάνει με αυτήν. Σήμερα δηλώνει ότι θέλει να ζητήσει συγχώρεση από τα θύματα του Χίμλερ και να αποκοπεί — όσο γίνεται — από το πιο σκοτεινό οικογενειακό όνομα της ευρωπαϊκής Ιστορίας.
