Ο Άγιος Διονύσιος την μνήμη του οποίου γιορτάζουμε σήμερα 3 Οκτωβρίου,πολιούχος της πόλης των Αθηνών αλλά και προστάτης του Δικαστικού Σώματος υπήρξε μια από τις σημαντικότερες προσωπικότητες των πρώτων χριστιανικών χρόνων και Επίσκοπος της Αθήνας. Τα στοιχεία για την ζωή του είναι πολλά αλλά όχι όλα αξιόπιστα. Ας δούμε πρώτα όμως τον χαρακτηριστικό του τίτλο.
Αρεοπαγίτης ή Αεροπαγίτης;
Ο Άγιος Διονύσιος απέκτησε το προσωνύμιο Αρεοπαγίτης και όχι Αεροπαγίτης όπως αρκετοί μπερδεύουν εξαιτίας της συμμετοχής του στο συμβούλιο του Αρείου Πάγου. Υπήρξε εξέχων μέλος της αθηναϊκής κοινωνίας, ιδιαίτερα μορφωμένος και από τους πρώτους που πίστεψαν το κήρυγμα του Αποστόλου Παύλου στον Άρειο Πάγο.
Υπήρξε Επίσκοπος Αθηνών, μετά τον Άγιο Ιερόθεο, τον πρώτο Επίσκοπο Αθηνών, που χειροτόνησε ο Απόστολος Παύλος.
Η δράση του δεν επικεντρώθηκε όμως μόνο στην Αθήνα. Σύμφωνα με την παράδοση ταξίδεψε μέχρι την Γαλλία όπου δίδαξε τον χριστιανισμό. Κάποιοι αποδίδουν σε αυτόν την πρώτη χριστιανική Εκκλησία στο Παρίσι όπου τελικά ο ίδιος θανατώθηκε δι αποκεφαλισμού εξαιτίας της πίστης του.
Μια παράδοση θέλει τον ίδιο τον Αγιο Διονύσιο να παραδίδει την κεφαλή του αμέσως μετά τον αποκεφαλισμό του σε μια Χριστιανή που βρισκόταν στο σημείο. Η Κάρα του φυλάσσεται στην Μονή Δοχειαρίου στο Άγιον Όρος.
Κατά μια δεύτερη παράδοση ο Διονύσιος βρέθηκε και στους Αγίους Τόπου προκειμένου να γνωρίσει την Παναγία. Μάλιστα σε αρκετές αγιογραφικές προσεγγίσεις της Κοιμήσεως της Θεοτόκου μαζί με τους Αποστόλους απεικονίζεται και ο Αρεοπαγίτης στον οποίο αποδίδεται η φράση πως «το παρουσιαστικό της, τα χαρακτηριστικά της, η όλη εμφάνιση της μαρτυρούν, ότι είναι πράγματι Μητέρα Θεού».
Στην Αθήνα υπάρχουν δυο Ναοί αφιερωμένοι στην μνήμη του. Ο ένας είναι ο ορθόδοξος Ναός στο Κολωνάκι, και ο άλλος είναι ο μητροπολιτικός Ναός των Ρωμαιοκαθολικών επί της οδού Πανεπιστημίου.
Ο Ορθόδοξος Ναός του Πολιούχου Αθηνών Αγίου Διονυσίου Αρεοπαγίτου στο Κολωνάκι. Τα τελευταία χρόνια λειτουργούσε ως «Καθεδρικός» Ναός Αθηνών εξαιτίας των εργασιών που πραγματοποιούνταν στη Μητρόπολη. Πλέον η Μητρόπολη επαναλειτουργεί κανονικά, αλλά παραμένει ένας όμορφος και σημαντικός ιστορικός ναός στο κέντρο της Αθήνας.
Ο Ρωμαιοκαθολικός Μητροπολιτικός Ναός των Αθηνών επίσης αφιερωμένος στον Διονύσιο τον Αρεοπαγίτη.
Εκτός από πολιούχος της Αθήνας, είναι και ο πολιούχος άγιος των Γαργαλιάνων Μεσσηνίας, και του χωριού Διονύσι στα νότια του νομού Ηρακλείου. Το χωριό πήρε το όνομά του από τον άγιο και είναι το μόνο χωριό της Κρήτης με εκκλησία προς τιμήν του αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτη.
Στην Γαλλία όπου επίσης ο Άγιος Διονύσιος τιμάται, υπάρχουν πολλές απεικονίσεις και αγάλματα τα οποία τον παρουσιάζουν να κρατά το κεφάλι του, υιοθετώντας την παράδοση που τον θέλει να παραδίδει ο ίδιος την κεφαλή του σε πιστή Χριστιανή.
