Κατ’ αρχάς πάει πολύ να μιλάει ο ΣΥΡΙΖΑ για χαράτσια, όταν είναι το κόμμα που συνειδητά επέλεξε, μέσω της υπερφορολόγησης το 2015-2019, να τσακίσει την μεσαία τάξη.
Πάμε τώρα στο θέμα των ζώων συντροφιάς.
Όταν ο Κυριάκος Μητσοτάκης το 2018 ξετύλιγε τις θέσεις του για την ευζωία των ζώων, το εν λόγω θέμα θύμιζε αχαρτογράφητα και ίσως σε πολλά σημεία, τρικυμιώδη νερά. Έλλειψη ενός σύγχρονου πλαισίου, ασυδοσία και μηδενικός έλεγχος, παράλληλα με πολλές μικρές ή μεγαλύτερες σημαντικές εθελοντικές προσπάθειες που αντιμετώπιζαν ένα χαοτικό περιβάλλον, είχαν δημιουργήσει μία κατάσταση που δεν τιμούσε την χώρα μας.
Ο τρόπος, όμως, που επιλέγουμε να σταθούμε απέναντι στα ζώα συντροφιάς αποτελεί βαθύ και πολυεπίπεδο κοινωνικό ζήτημα που αντανακλά τον πολιτισμό μας αλλά και τελικά, την ίδια μας την ανθρωπιά. Τα ζώα συντροφιάς δεν είναι απλά «πράγματα» που κατέχουμε. Είναι βοήθεια και ασφάλεια, διαπαιδαγωγούν τα παιδιά μας και συντροφεύουν τους μεγαλύτερους, είναι μέλη των οικογενειών μας και όσα δυστυχώς δεν έχουν βρει ακόμα οικογένεια, αξίζουν την μέριμνά μας.
Με αυτό το σκεπτικό η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας συνδύασε απόψεις ειδικών και επιστημόνων, ανέλυσε βέλτιστες διεθνείς πρακτικές, άκουσε τις φιλοζωικές οργανώσεις που για χρόνια επιτελούσαν μόνες τεράστιο έργο, τους κτηνιάτρους, τους κυνηγούς, τους εκπαιδευτές, τους ερασιτέχνες εκτροφείς αλλά και τους φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης, ξεπέρασε παρωχημένες αντιλήψεις, δήθεν διαχωριστικές γραμμές, περιοριστικά συμφέροντα από όπου και εάν προέρχονταν, αλλά και την αδιανόητη αγωνία κάποιων να μην χάσουν αρμοδιότητες.
Ο νέος νόμος πλαίσιο που θεσπίσαμε (ν. 4830/2021) αποτέλεσε παράδειγμα σύνθεσης (με 28.000 σχόλια στην διαδικασία διαβούλευσης) αλλά και ταχύτητας ουσιαστικής υλοποίησης, εξασφαλίζοντας τόσο την ευζωία των αξιαγάπητων ζώων συντροφιάς, όσο και τον περιορισμό του πληθυσμού των αδέσποτων, μέσω ενός νέου αποτελεσματικού συστήματος υιοθεσίας και ενός νέου πλαισίου αναπαραγωγής με κανόνες.
Μετά την ψήφιση του νόμου, μέσα από την αταλάντευτη προσπάθεια μία μεγάλης ομάδας άξιων δημόσιων λειτουργών, πετύχαμε:
– Την συνολική χρηματοδότηση, ύψους 40 εκατ. ευρώ προς τους δήμους όλης της χώρας μέσω του προγράμματος «Άργος», προκειμένου να αποκτήσουν τις απαραίτητες υποδομές και να ανταποκριθούν στις νέες σχετικές αρμοδιότητες που έχουν αναλάβει.
– Την εξαιρετικά μεγάλη χρηματοδοτική ενίσχυση -ύψους 5 εκατ. ευρώ, για την υλοποίηση ειδικού μαζικού προγράμματος στειρώσεων από τους δήμους για τα αδέσποτα ζώα συντροφιάς, δεδομένου ότι οι στειρώσεις είναι βασικός πυλώνας της στρατηγικής μας για την άμεση μείωση του πληθυσμού τους.
– Την αυστηροποίηση των ποινών και των προστίμων για τις παραβάσεις, με παράλληλη διεύρυνση του ορισμού της κακοποίησης, καθώς και την πρόβλεψη ειδικής διάταξης τόσο για τη δημιουργία μητρώου παραβατών, όσο και για την ανάπτυξη ψηφιακής εφαρμογής και ιστοσελίδας καταγγελιών για περιστατικά κακοποίησης ζώων.
– Την έκδοση Κοινής Υπουργικής Απόφασης για το Εθνικό Μητρώο Ζώων Συντροφιάς με παράλληλο ορισμό προδιαγραφών και την δρομολόγηση της διαδικασίας επιλογής αναδόχου μέσω του διαγωνισμού που διενεργεί το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
– Την στελέχωση του Τμήματος Ζώων Συντροφιάς στο Υπουργείο Εσωτερικών.
– Την έκδοση σχετικής εγκυκλίου με την οποία παρέχονται διευκρινίσεις αναφορικά με επιμέρους θέματα που προκύπτουν, προς τον σκοπό της αποτελεσματικότερης εφαρμογής του νέου νόμου από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και ενημέρωση επί διοικητικών ζητημάτων, όπως μεταξύ άλλων το Εθνικό Μητρώο Ζώων Συντροφιάς (ΕΜΖΣ) και τα υπομητρώα αυτού, τα Επιχειρησιακά Προγράμματα διαχείρισης, την Επιτροπή Παρακολούθησης του Επιχειρησιακού Προγράμματος διαχείρισης, τα καταφύγια και την υιοθεσία αδέσποτων ζώων συντροφιάς
– Την συγκρότηση Ειδικής Γραμματείας για την Προστασία των Ζώων Συντροφιάς, που θα διασφαλίσει την απαρέγκλιτη εφαρμογή του κανονιστικού πλαισίου, που δημιουργήθηκε και θα συμπληρωθεί στο άμεσο μέλλον.
– Την υιοθέτηση νομοθετικών παρεμβάσεων που εξασφαλίζουν την εφαρμογή του νόμου σε όλες τις διατάξεις του με απόλυτους όρους διαφάνειας και νομιμότητας και την υποχρεωτική τήρησή του, θωρακίζοντας το έργο των φιλοζωικών σωματείων που επιτελούν τιτάνιο έργο.
– Τον καθορισμό ειδικότερων θεμάτων σχετικά με τη διαδικασία, τα όργανα, τα αναγκαία δικαιολογητικά και κάθε άλλη λεπτομέρεια για την αδειοδότηση των καταφυγίων ζώων συντροφιάς, καθώς και των διοικητικών κυρώσεων που επιβάλλονται σε περίπτωση παράβασής τους.
– Την έκδοση εγκυκλίου σχετικά με θέματα αναδοχής αδέσποτων ζώων συντροφιάς.
Το σύνολο των στόχων μας για τα ζώα συντροφιάς στην χώρα μας περιλαμβάνει τα εξής: Να γνωρίζουμε πόσα και πού είναι τα αδέσποτα ζώα, ποια είναι τα αδειοδοτημένα δημόσια και ιδιωτικά καταφύγια και πόσες στειρώσεις γίνονται ετησίως ώστε να περιοριστεί, τελικά, ο αριθμός των αδέσποτων ζώων. Να εξασφαλίσουμε και να θωρακίσουμε τη λειτουργία του Εργαστηρίου Φύλαξης και Ανάλυσης Γενετικού Υλικού Ζώων Συντροφιάς στο Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών. Να παράσχουμε ενημέρωση και κίνητρα για τη στείρωση και των δεσποζόμενων σκύλων και γατών. Να αξιοποιήσουμε κάθε εργαλείο -ψηφιακό και μη- τόσο για την εκπαίδευση της κοινωνίας αναφορικά με την ευζωία των ζώων, όσο και για τον έλεγχο ή την καταγγελία παραβάσεων αμέλειας ή κακοποίησης.
Ειδικότερα για τον στόχο που αφορά την οργανωμένη, συστηματική και επιστημονικά θωρακισμένη προσπάθεια μείωσης του αριθμού των αδέσποτων ζώων -ο οποίος εκτιμάται σήμερα σε εκατομμύρια σκύλους και γάτες, σημειώνουμε τα εξής:
O σκοπός αυτός επιτυγχάνεται με δύο, εναλλακτικούς, τρόπους ως προς τα δεσποζόμενα ζώα -ώστε από αυτά να μην προέλθουν νέα αδέσποτα: είτε με τη στείρωση των σκύλων και γατών που αποτελούν μέλη των οικογενειών μας είτε, εναλλακτικά για όσους ιδιοκτήτες δεν επιθυμούν να τα στειρώσουν, με την αποστολή δείγματος DNA σε εξειδικευμένο εργαστήριο της Ακαδημίας Αθηνών που θα διατηρεί σχετική βάση δεδομένων. Με τον εν λόγω εναλλακτικό τρόπο θα είμαστε σε θέση -για όσα ζώα οι ιδιοκτήτες επιλέγουν να μην τα στειρώσουν- είτε να τα ταυτοποιήσουμε εάν αυτά εγκαταλειφθούν είτε να βρούμε τους γεννήτορες εγκαταλελειμμένων ή και θανατωμένων κουταβιών και να αντιμετωπίσουμε το συχνό, και συνάμα αποκαρδιωτικό, φαινόμενο νεογέννητων σκύλων και γατών στα σκουπίδια που δεν μπορούμε πλέον να ανεχόμαστε. Σημειώνουμε, δε, ότι η εναλλακτική επιλογή της αποστολής δείγματος DNA προστέθηκε μετά τη διαβούλευση του σχεδίου νόμου, η αρχική εκδοχή του οποίου προέβλεπε υποχρεωτική στείρωση όλων των δεσποζόμενων ζώων χωρίς εξαίρεση –«ακούσαμε» τα επιχειρήματα που διατυπώθηκαν κατά της καθολικής στείρωσης και προβλέψαμε εναλλακτική, ηπιότερη, λύση.
Για την λήψη και αποστολή DNA στο ΙΙΒΕΑ καταβάλλεται ηλεκτρονικό παράβολο ύψους εκατό τριάντα πέντε (135) ευρώ για κάθε ζώο συντροφιάς, ενώ δεκαπέντε (15) ευρώ καταβάλλονται στον κτηνίατρο για τη λήψη του γενετικού υλικού. Το ποσό του παραβόλου αποδίδεται κατά σαράντα τοις εκατό (40%) στο ΙΙΒΕΑΑ για την κάλυψη των εξόδων λειτουργίας του ΕΦΑΓΥΖΣ, κατά πέντε τοις εκατό (5%) στη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης (Γ.Γ.Π.Σ.Δ.Δ.) του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης για τη λειτουργία του ΕΜΖΣ και κατά πενήντα πέντε τοις εκατό (55%) μέσω του Υπουργείου Εσωτερικών στους δήμους για την υποστήριξη δράσεων για την ευζωία των αδέσποτων ζώων συντροφιάς. Δηλαδή το ποσό του παραβόλου «επιστρέφεται» σε δράσεις που αφορούν την ευζωία των αδέσποτων ζώων.
Η σταδιακή μείωση του πληθυσμού των αδέσποτων ζώων αποτελεί διαχρονικό ζητούμενο και έγινε βασική πολιτική επιλογή της Κυβέρνησης δυνάμει των διατάξεων του ν. 4830/2021 που, μετά την έκδοση της πληθώρας εφαρμοστικών υπουργικών αποφάσεων που έχουν εκδοθεί μέχρι σήμερα, γίνεται πράξη. Η αποστολή DNA του σκύλου ή της γάτας κάθε ιδιοκτήτη που δεν επιθυμεί να στειρώσει το ζώο του αποτελεί υποχρέωση ευθέως εκ του νόμου 4830/2021 και την ελάχιστη πράξη ευθύνης κάθε φιλόζωου ιδιοκτήτη προκειμένου να συμβάλει στην επίτευξη του στόχου της υπεύθυνης ιδιοκτησίας και της ανάσχεσης της εκθετικής αύξησης του αριθμού των αδέσποτων.
Στο πλαίσιο αυτό, στις 20.04.2023 δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ (Β’ 2572) η υπουργική απόφαση για τον καθορισμό της διαδικασίας και των λεπτομερειών για την αποστολή δείγματος γενετικού υλικού (DNA) ζώων συντροφιάς στο εργαστήριο του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών (ΙΙΒΕΑΑ). H εν λόγω υπουργική απόφαση εκδόθηκε, σε συνέχεια στενής συνεργασίας με την Ακαδημία Αθηνών και των εγνωσμένου κύρους επιστημόνων της, κατ’ εξουσιοδότηση του ν. 4830/2021, δηλαδή προς υλοποίηση όσων έχουν νομοθετηθεί ήδη από το 2021. Προς αποκατάσταση της αλήθειας, τονίζεται ότι η εν λόγω υπουργική απόφαση περιλαμβάνει λεπτομέρειες τεχνικής/επιστημονικής φύσης για τη διαδικασία λήψης και αποστολής δείγματος DNA από τους κτηνιάτρους και φυσικά ούτε θεσπίζει κάποιο «χαράτσι» ούτε συνιστά το σημείο εκκίνησης της υποχρέωσης στείρωσης ή εναλλακτικά αποστολής DNA. Όπως ρητώς ορίζει ο ν. 4830/2021, η σχετική υποχρέωση θα αρχίσει να ισχύει αφού διασφαλιστεί η αποτελεσματική λειτουργία του ΕΦΑΓΥΖΣ που θα βεβαιωθεί με σχετική διαπιστωτική πράξη η οποία φυσικά δεν έχει εκδοθεί μέχρι σήμερα. Αυτό θα διευκρινίζεται και με σχετική εγκύκλιο που θα εκδοθεί τις επόμενες ημέρες ώστε να μην καταλείπεται ουδεμία αμφιβολία για το γράμμα του νόμου ούτε να καταλείπεται έδαφος σε ανεδαφικές και παρελκυστικές ερμηνείες.
Συμπερασματικά, είναι προφανές ότι ο ΣΥΡΙΖΑ αδυνατεί να γνωρίζει πώς χτίζεται και εφαρμόζεται ένας νόμος που να αντανακλά και να αναζητά σε κάθε βήμα της υλοποίησής του τις συνέργειες της κοινωνίας μέσα στο πλαίσιο λειτουργίας της δημόσιας διοίκησης. Αδυνατεί να αντιληφθεί ότι υπάρχουν θέματα που οφείλουμε να βλέπουμε πέρα από το «δέντρο» του προσωπικού, κλαδικού ή κομματικού συμφέροντος, το «δάσος» του συλλογικού καλού. Αυτά, όμως, τα τελευταία 4 χρόνια μάς έδειξαν τόσο τις προοπτικές και τη δυναμική της χώρας μας για όλους τους Έλληνες όταν δουλεύουμε με στόχο ουσιαστικά προοδευτικές λύσεις, όσο και ότι η δημόσια διοίκηση απαιτεί γνώσεις, πολλή δουλειά και αδιάλειπτη συνεργασία, κατάθεση τεκμηριωμένων προτάσεων και όχι απλά ανεύθυνους και ισοπεδωτικά καταγγελτικούς λόγους.
Ο νόμος πλαίσιο που θέσπισε η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας απέδειξε και αποδεικνύει ότι μπορούμε να πετύχουμε πολύ περισσότερα μέσα από την προσήλωση στο ουσιαστικό αποτέλεσμα κοιτώντας με τόλμη πιο μακριά. Απέδειξε επίσης ότι κανένα θέμα δεν είναι μικρό ή ασήμαντο όταν διακυβεύεται η ανθρωπιά, η παιδεία και ο πολιτισμός όλων μας.
Το είπαμε, το κάναμε και συνεχίζουμε για «Κανένα ζώο αδέσποτο, κανένα ζώο κακοποιημένο».
