Η λογική της κερδοφορίας μέσω της καύσης, δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή.
Ανάκληση, διάλογος από μηδενική βάση, κοινά αποδεκτός σχεδιασμός.
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Πόλη, πολίτες και κοινωνία βρισκόμαστε εν όψει κρίσιμων αποφάσεων που αφορούν όχι μόνο τα οικονομικά δεδομένα των Δήμων και των Δημοτών, αλλά κυρίως τη διασφάλιση της προστασίας του περιβάλλοντος και της ποιότητας ζωής μας, η Αυτοδιοίκηση και όσοι ασχολούνται με αυτήν, αλλά και κάθε πολίτης ξεχωριστά έχουμε την υποχρέωση να τοποθετηθούμε με πλήρη συναίσθηση της ευθύνης μας απέναντι στο μέλλον της κοινωνίας εν συνόλω από τον κεντρικό σχεδιασμό και τη δημοσιοποίηση του κειμένου με τίτλο «ΜΕΛΕΤΗ ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΔΙΚΤΥΟΥ ΜΟΝΑΔΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΣΑ», που έθεσε σε διαβούλευση το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Και λέω συνειδητά κείμενο, γιατί παρά τις 347 σελίδες της «ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ», μόνο τέτοια δεν είναι. Ούτε στρατηγική, ούτε μελέτη που απαντά στα σοβαρά ερωτήματα που τίθενται από πολλούς φορείς ΟΤΑ και πολίτες, ούτε περιβαλλοντικά ανεκτή.
Ελπίζω κι εύχομαι και ο δήμος Ραφήνας Πικερμίου να πάρει θαρρετά θέση αναλυτική, τεκμηριωμένη , προς όφελος των πολιτών και του περιβάλλοντος και να μην «οχυρωθεί» πίσω από φορείς, πολίτες και συλλογικότητες σε μια βολική αδράνεια και αφωνία.
Σε μια προσπάθεια συμμετοχής στο βεβιασμένο στα όρια του εκβιαστικού χρονικά και θεματικά προσχηματικού «διαλόγου» με τους ΟΤΑ και τους πολίτες που επέλεξε να επιβάλλει το καταθέτουμε κάποια πρώτα ζητήματα υπό μορφή επικεφαλίδων, καλώντας σε ένα ευρύτερο ανοιχτό δημόσιο διάλογο πάνω σε ένα τόσο σημαντικό θέμα, που θα δεσμεύσει όλους μας για τα επόμενα 30 τουλάχιστον χρόνια, με βασικό αίτημα όχι απλά την παράταση της προθεσμίας διαλόγου, αλλά την ανάκληση της μελέτης και του σχεδιασμού, την έναρξη ουσιαστικού και σε βάθος διαλόγου με τους ΟΤΑ, τους αρμόδιους φορείς και τους πολίτες από μηδενική βάση, με στόχο την κατάρτιση ενός κοινά αποδεκτού σχεδιασμού!
- Η μελέτη αποτελεί προϊόν διαβούλευσης «με την Αγορά»!!! Να ανακληθεί, να επανεξεταστεί στο σύνολό της, με βάση τις παρατηρήσεις και τις προτάσεις των φορέων της Αυτοδιοίκησης, και στη συνέχεια να τεθεί σε διαβούλευση το νέο κείμενο
Η μελέτη για την ενεργειακή αξιοποίηση των αποβλήτων που τέθηκε σε διαβούλευση από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, λαμβάνει ως δεδομένη την παραδοχή ότι οι μονάδες ενεργειακής αξιοποίησης αποτελούν πρωτοβουλία της ιδιωτικής οικονομίας. Ρητά μάλιστα, αναφέρεται στη μελέτη ότι αυτή αποτελεί προϊόν διαβούλευσης «με την Αγορά». Με τον τρόπο αυτό, το Υπουργείο επιχειρεί να αποξενώσει την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τους Φο.Δ.Σ.Α. από την επεξεργασία των απορριμμάτων, η οποία αποτελεί συνταγματικά κατοχυρωμένη αρμοδιότητα των Ο.Τ.Α., ασκούμενη από τους Φο.Δ.Σ.Α.
Η Αυτοδιοίκηση θα πρέπει να επιβάλει στο Υπουργείο την αναγνώριση της αρμοδιότητας των Ο.Τ.Α. και των Φο.Δ.Σ.Α., προκειμένου να ανακληθεί η μελέτη, να επανεξεταστεί στο σύνολό της, με βάση τις παρατηρήσεις και τις προτάσεις των φορέων της Αυτοδιοίκησης, και στη συνέχεια να τεθεί σε διαβούλευση το νέο κείμενο της μελέτης
- Οποιαδήποτε δικαιολογία περί «ασφυκτικών χρονικών πλαισίων» είναι πιά γνωστό ότι είναι αναληθής. Δεν πρόκειται απλά για λάθος. Πρόκειται για στοχευμένη απόπειρα περιορισμού των αντιδράσεων
Η δικαιολογία αυτή βασίζεται στο Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (Ε.Σ.Δ.Α.), το οποίο θέτει κατά βούληση της ελληνικής κυβέρνησης το 2030 ως χρονικό σημείο επίτευξης του ποσοστού 10% για την ταφή αποβλήτων, σε αντίθεση με την ευρωπαϊκή Οδηγία 2018/850, η οποία, τροποποιώντας το άρθρο 5 της Οδηγίας 1999/31, δίνει τη δυνατότητα επίτευξης αυτού του στόχου το 2035, ακόμα και το 2040 σε χώρες με υπολειπόμενες υποδομές όπως η Ελλάδα. Επομένως ο ορθολογικός σχεδιασμός της ενεργειακής αξιοποίησης των αποβλήτων προϋποθέτει την παραδοχή ότι οι στόχοι ταφής σε ποσοστό μικρότερο του 10% θα έχουν επιτευχθεί το 2035 ή το 2040. Με βάση αυτό το δεδομένο, είναι απαράδεκτη η διενέργεια της διαβούλευσης για ένα τόσο σημαντικό θέμα, στο διάστημα των θερινών διακοπών του Αυγούστου..
Θα πρέπει να υιοθετηθεί η ευρωπαϊκή Οδηγία 2018/850, να τεθεί ως χρονικό ορόσημο επίτευξη των στόχων το 2035, να ολοκληρωθεί ο σχεδιασμός της χώρας για την ανακύκλωση και την ανάκτηση, και να επανεξετασθεί μεταγενέστερα και με βάση αυτό το δεδομένο η σκοπιμότητα ενεργειακής αξιοποίησης των απορριμμάτων.
- Οποιοσδήποτε σχεδιασμός προϋποθέτει την επίλυση βασικών ζητημάτων προστασίας του περιβάλλοντος. Είναι αδιανόητη η συνέχιση της συζήτησης, χωρίς να υπάρχουν σαφείς και ρητές δεσμεύσεις για τον τρόπο διαχείρισης του τοξικού υπολείμματος της καύσης.
Είναι γνωστό ότι η καύση των απορριμμάτων δημιουργεί τοξική τέφρα, η οποία, όπως στην ίδια τη μελέτη αναφέρεται, μπορεί να φτάσει σε ποσοστό 25% των απορριμμάτων που οδηγήθηκαν σε καύση, αλλά η μελέτη δεν δίνει καμία πρόταση στο ζήτημα της διαχείρισής της. Αναγνωρίζει το πρόβλημα, και το αφήνει αναπάντητο.
Είναι αδιανόητη η συνέχιση της συζήτησης, χωρίς να υπάρχουν σαφείς και ρητές δεσμεύσεις για τον τρόπο διαχείρισης του τοξικού υπολείμματος της καύσης.
- Η διασπορά απορριμμάτων και μονάδων σε όλη τη χώρα, ερήμην των τοπικών κοινωνιών και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή.
Ιδιαίτερα κρίσιμη στον τομέα της διαχείρισης των απορριμμάτων είναι η χωροταξική κατανομή των μονάδων. Βασική αρχή στη διαχείριση των απορριμμάτων, είναι η αρχή της «εγγύτητας», σύμφωνα με την οποία τα απορρίμματα πρέπει να υφίστανται επεξεργασία όσο το δυνατό πιο κοντά στην πηγή παραγωγής τους. Η διασπορά απορριμμάτων και μονάδων σε όλη τη χώρα, ερήμην των τοπικών κοινωνιών και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή.
- Για την Αυτοδιοίκηση, άρα κα την κοινωνία, το κύριο ζήτημα δεν μπορεί να είναι και δεν είναι η διασφάλιση της κερδοφορίας των επενδυτών, άλλα η διασφάλιση της βέλτιστης δυνατής διαχείρισης του υπολείμματος των αποβλήτων
Για την Αυτοδιοίκηση, το κύριο ζήτημα δεν μπορεί να είναι και δεν είναι η διασφάλιση της κερδοφορίας των επενδυτών, άλλα η διασφάλιση της βέλτιστης δυνατής διαχείρισης του υπολείμματος των αποβλήτων με τρόπο οικονομικά ανεκτό από την Πολιτεία, τους δημότες, τους Ο.Τ.Α. και τους Φο.Δ.Σ.Α. Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση της ΡΑΑΕΥ, η ενεργειακή αξιοποίηση των δευτερογενών καυσίμων μπορεί να αποτελέσει πηγή εσόδων για τους Φο.Δ.Σ.Α. Αντιθέτως, η Πολιτεία προωθεί τη λύση της καύσης με οικονομική επιβάρυνση των Ο.Τ.Α. που θα πληρώνουν τους ιδιώτες, αντί να πληρώνονται. Αν επικρατήσει αυτή η λογική, τότε η πλέον συμφέρουσα για τους δημότες, τους Ο.Τ.Α. και τους Φο.Δ.Σ.Α. λύση, είναι ο περιορισμός της συμμετοχής τους στην υποχρέωση παροχής της πρώτης ύλης, δηλαδή του υπολείμματος αποβλήτων που θα διατεθεί για ενεργειακή αξιοποίηση, έναντι ποσού που κατ’ αρχήν δεν θα υπερβαίνει το κόστος υγειονομικής ταφής της ποσότητας αυτής, και μάλιστα χωρίς τον υπολογισμό του τέλους ταφής, ενός χαρατσιού που η Πολιτεία αποφάσισε να επιβάλει στους Δήμους για να εκβιάσει την υποταγή τους στην προοπτική της καύσης,
Η ορθολογική κοστολόγηση, με βάση αυτό το δεδομένο, θα οδηγήσει στην προσέγγιση των οικονομικών μεγεθών που εν τέλει θα καθορίσουν τον αριθμό των μονάδων που θα σχεδιαστούν, καθώς και το τελικό ποσό που θα καταβάλλουν οι Δήμοι και οι Δημότες μέσω των Φο.Δ.Σ.Α.. Η λογική της κερδοφορίας μέσω της καύσης, δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή.
Είναι πασιφανές ότι τα τελευταία χρόνια η ηγεσία της Αυτοδιοίκησης, όπως εκφράζεται στην Κ.Ε.Δ.Ε., αποτελεί πρόθυμο ακόλουθο και υποστηρικτή βασικών επιλογών της Κυβέρνησης, με μια επίπλαστη φρασεολογία αυτονομίας. Είναι η πίεση συγκεκριμένων κομματιών της Αυτοδιοίκησης, που υποχρέωσε την ηγεσία της ΚΕΔΕ σε αναδίπλωση, όπως για παράδειγμα στην περίπτωση της αίτησης ακύρωσης του τέλους ταφής.
Το ίδιο πρέπει να επαναληφθεί σήμερα, Η Αυτοδιοίκηση οφείλει να πιέσει την Πολιτεία ώστε να συνεργαστεί με τους Φορείς της Αυτοδιοίκησης, αλλά και τις τοπικές κοινωνίες και τις οικολογικές οργανώσεις, για την εκπόνηση ενός εφικτού, ρεαλιστικού και κοινωνικά αποδεκτού οδικού χάρτη για τη διαχείριση των απορριμμάτων.
Ελπίζουμε ότι, έστω και την τελευταία στιγμή, και οι εκπρόσωποι της Πολιτείας, και οι εκπρόσωποι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, θα σταθούν αντάξιοι του χρέους τους απέναντι στην ελληνική κοινωνία, και θα συμβάλουν εποικοδομητικά σε αυτή την προσπάθεια.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΤΣΕΜΠΕΡΗΣ
ΕΝΕΡΓΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ ΡΑΦΗΝΑΣ ΠΙΚΕΡΜΙΟΥ
