Η Eurovision, ο διαγωνισμός τραγουδιού που θέλει να είναι μακριά από την πολιτική αν και είναι ξεκάθαρα μηχανισμός soft διπλωματίας και γεωπολιτικών συμμαχιών, βρίσκεται στο χείλος μιας πρωτοφανούς κρίσης, καθώς οι δημόσιοι ραδιοτηλεοπτικοί φορείς της Ιρλανδίας και της Ολλανδίας ανακοίνωσαν ότι δεν θα συμμετάσχουν στον επόμενο διαγωνισμό εάν επιτραπεί η συμμετοχή του Ισραήλ.
Η απόφασή τους έρχεται να προστεθεί στις πιέσεις που ασκούνται στην Ευρωπαϊκή Ραδιοτηλεοπτική Ένωση (EBU) από πολλές χώρες που ζητούν τον αποκλεισμό του Ισραήλ ως διαμαρτυρία για τον πόλεμο στη Γάζα.
Το κλίμα έντασης που επικρατεί στην Ευρώπη σε σχέση με τον πόλεμο στη Γάζα επηρεάζει πλέον έντονα τη Eurovision με Ιρλανδία και Ολλανδία να πρωτοστατούν σε ένα κύμα πιθανών αποχωρήσεων από τη Eurovision.
Οι δημόσιοι ραδιοτηλεοπτικοί φορείς των δύο χωρών εκφράζουν δημόσια την αντίθεσή τους στη συμμετοχή του Ισραήλ, θέτοντας την Ευρωπαϊκή Ραδιοτηλεοπτική Ένωση (EBU) προ των ευθυνών της και δημιουργώντας ένα σοβαρό δίλημμα για το μέλλον του διαγωνισμού.
Η EBU, η οποία μέχρι σήμερα έχει αντισταθεί στις πιέσεις για τον αποκλεισμό του Ισραήλ, βλέπει το πρόβλημα να κλιμακώνεται, καθώς η Ευρώπη –τόσο μέσω των ενιαίων θεσμών της όσο και ως μεμονωμένα κράτη– επιδιώκει να αυξήσει την πίεση στο Ισραήλ για τον τερματισμό του πολέμου.
«Η RTÉ θεωρεί ότι η συμμετοχή της Ιρλανδίας θα ήταν ασυνείδητη, δεδομένης της συνεχιζόμενης και φρικτής απώλειας ζωών στη Γάζα», ανέφερε ο ιρλανδικός δημόσιος ραδιοτηλεοπτικός φορέας σε ανακοίνωσή του την Πέμπτη, προσθέτοντας ότι «ανησυχεί βαθύτατα για τη στοχευμένη δολοφονία δημοσιογράφων στη Γάζα».
Την Παρασκευή, ο ολλανδικός ραδιοτηλεοπτικός φορέας AVROTROS ανακοίνωσε ότι η Ολλανδία δεν θα συμμετάσχει στον διαγωνισμό, αν η Ευρωπαϊκή Ραδιοτηλεοπτική Ένωση επιτρέψει στο Ισραήλ να λάβει μέρος, όπου συμμετέχει από το 1973, έχοντας κερδίσει τέσσερις φορές.
«Η AVROTROS δεν μπορεί πλέον να δικαιολογήσει τη συμμετοχή του Ισραήλ στην παρούσα κατάσταση, δεδομένου του συνεχιζόμενου και σοβαρού ανθρώπινου πόνου στη Γάζα», έγραψε ο φορέας σε δήλωσή του.
Προειδοποιήσεις από Σλοβενία, Ισπανία και Ισλανδία
Επιπλέον, οι ραδιοτηλεοπτικοί φορείς της Σλοβενίας, της Ισπανίας και της Ισλανδίας έχουν όλοι δηλώσει ότι εξετάζουν την πιθανότητα να μποϊκοτάρουν τη Eurovision, αν η EBU δεν αποκλείσει το Ισραήλ.
«Δεν νομίζω ότι μπορούμε να ομαλοποιήσουμε τη συμμετοχή του Ισραήλ σε διεθνείς εκδηλώσεις σαν να μη συμβαίνει τίποτα», δήλωσε ο Ισπανός υπουργός Πολιτισμού, Έρνεστ Ούρτασουν. «Στην περίπτωση της Eurovision, δεν είναι ένας μεμονωμένος καλλιτέχνης που συμμετέχει, αλλά κάποιος που συμμετέχει για λογαριασμό των πολιτών αυτής της χώρας».
Αν και ο διαγωνισμός προορίζεται να είναι έντονα απολίτικος, για πολλούς Ισραηλινούς η Eurovision θεωρείται ένα είδος «βαρόμετρου» για την εικόνα της χώρας τους στη διεθνή σκηνή.
Οι διαμαρτυρίες εναντίον της ισραηλινής συμμετοχής παρακολουθούνται στενά, ενώ τα τελευταία δύο χρόνια, οι καλλιτέχνες που επιλέχθηκαν να εκπροσωπήσουν το Ισραήλ έχουν ενσωματώσει εθνικά σύμβολα στα ρούχα και τους στίχους τους.
Καταγγελίες για Ισραηλινή εμπλοκή στις ψηφοφορίες
Στην ανακοίνωση του μποϊκοτάζ, η AVROTROS αναφέρθηκε επίσης σε «αποδεδειγμένα στοιχεία παρέμβασης» από την ισραηλινή κυβέρνηση στον διαγωνισμό του 2025, επικαλούμενη καταγγελίες από πολλούς ευρωπαϊκούς ραδιοτηλεοπτικούς φορείς που αμφισβήτησαν τη νίκη του Ισραήλ στην ψηφοφορία του κοινού τον περασμένο Μάιο.
Η Γιουβάλ Ραφαέλ από το Ισραήλ ήρθε δεύτερη, αφού ενισχύθηκε από τη δημοφιλή ψήφο και συγκέντρωσε βαθμούς από τις κριτικές επιτροπές σε 14 χώρες.
Η EBU, παρά την αρχική της αντίσταση, ξεκίνησε μια προσπάθεια διαλόγου ζητώντας από τις 37 συμμετέχουσες χώρες πώς θα πρέπει να διαχειριστεί τις γεωπολιτικές εντάσεις.
Ο Μάρτιν Γκριν, διευθυντής του διαγωνισμού, δήλωσε την Παρασκευή ότι η διαδικασία βρίσκεται σε εξέλιξη. «Οι ραδιοτηλεοπτικοί φορείς έχουν προθεσμία μέχρι τα μέσα Δεκεμβρίου για να επιβεβαιώσουν εάν επιθυμούν να λάβουν μέρος στην εκδήλωση του επόμενου έτους στη Βιέννη», είπε. «Είναι στο χέρι κάθε μέλους να αποφασίσει αν θέλει να λάβει μέρος στον διαγωνισμό και θα σεβαστούμε κάθε απόφαση που θα λάβουν οι ραδιοτηλεοπτικοί φορείς».
Ο γενικός διευθυντής του ισλανδικού ραδιοτηλεοπτικού φορέα RÚV δήλωσε ότι, αν και μέχρι στιγμής η EBU έχει αντισταθεί στις πιέσεις για αποκλεισμό του Ισραήλ, ελπίζει σε μια αλλαγή.
Μεγάλο δίλημμα
«Πιστεύω ότι είναι πιθανό, αν δεν υπάρξει αλλαγή στη θέση της EBU και δεν ανταποκριθεί σε αυτές τις φωνές ανησυχίας που έρχονται από εμάς, από την Ισπανία και τη Σλοβενία και άλλους, ότι θα υπάρξουν από αυτούς τους ραδιοτηλεοπτικούς φορείς. Αλλά ας περιμένουμε και ας δούμε».
Το δίλημμα της EBU είναι πλέον πιο περίπλοκο από ποτέ. Η πίεση που δέχεται από τα ίδια τα μέλη της, αλλά και από την ευρύτερη ευρωπαϊκή κοινή γνώμη, την αναγκάζει να επανεξετάσει την αμφιλεγόμενη στάση της απέναντι στη συμμετοχή του Ισραήλ, έχοντας ήδη αποκλείσει τη Ρωσία από το διαγωνισμό για την Ουκρανία.
Το αν θα επιλέξει να λάβει μια δύσκολη πολιτική απόφαση ή αν θα ρισκάρει ένα μαζικό μποϊκοτάζ που θα υποβαθμίσει τον θεσμό, μένει να το δούμε μέχρι τα μέσα Δεκεμβρίου.
Eurovision 2026: Που, πότε
Μετά τη νίκη του αυστριακού τραγουδιστή JJ με το τραγούδι Wasted Love την περασμένη άνοιξη στη Βασιλεία της Ελβετίας, ο διαγωνισμός θα διεξαχθεί τον Μάιο του 2026 στην Αυστρία.
Η Βιέννη θα είναι η πόλη που θα φιλοξενήσει τη Eurovision 2026, όπως ανακοίνωσε τον Αύγουστο η δημόσια ραδιοτηλεόραση της Αυστρίας (ORF), η οποία έχει αναλάβει τη διοργάνωση της μεγαλύτερης ζωντανής μουσικής εκδήλωσης στον κόσμο.
«Ύστερα από ενδελεχή εξέταση και βάσει ομόφωνης απόφασης της επιτροπής, η ORF κατέληξε ότι η πρόταση της Βιέννης είναι η πιο ελκυστική, όχι μόνο σε επίπεδο υποδομών και logistics, αλλά και οικονομικά», δήλωσε ο γενικός διευθυντής της ORF, Ρόλαντ Βάισμαν.
Ο διαγωνισμός θα διεξαχθεί στη Wiener Stadthalle στις 12 και 14 Μαΐου (ημιτελικοί) με τον τελικό στις 16 του μήνα.
Υποψηφιότητα είχε καταθέσει και το Ίνσμπρουκ, ωστόσο η Βιέννη επικράτησε. Πρόκειται για την τρίτη φορά που η αυστριακή πρωτεύουσα θα φιλοξενήσει τον θεσμό, μετά το 1967 και το 2015.
«Ως δήμαρχος της Βιέννης, είμαι φυσικά ενθουσιασμένος που η πόλη μας επικράτησε και θα εκπροσωπήσει και πάλι την Αυστρία τον επόμενο χρόνο. Είμαι πεπεισμένος ότι θα έχουμε έναν υπέροχο Μάιο όλοι μαζί», έγραψε στην πλατφόρμα Χ ο δήμαρχος Μίχαελ Λούντβιχ.
Ο JJ (Γιοχάνες Πίετς) είναι ο τρίτος αυστριακός καλλιτέχνης που κατακτά τη Eurovision, μετά την Κοντσίτα Βουρστ το 2014 και τον Ούντο Γιούργκενς το 1966.
Ο μουσικός διαγωνισμός της Eurovision «ενώνει και διχάζει» από το 1956 σχολίασε το Associated Press.
Περισσότεροι από 160 εκατομμύρια τηλεθεατές παγκοσμίως παρακολούθησαν τη Eurovision 2025.
