Συνέντευξη: Βασίλειος Νικόλαος Βιτσιλόγιαννης
(IG: @vassiliosvitsilogiannis)
Η Γκιούλα Κλάρα Κεσούς είναι μια καταξιωμένη Γαλλίδα φιλόσοφος, συγγραφέας και παιδαγωγός, γνωστή για τη διεπιστημονική της προσέγγιση στην ηθική, τον πολιτισμό και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Εξερευνά σύγχρονα φιλοσοφικά ερωτήματα μέσα από έναν συνδυασμό κριτικής θεωρίας, λογοτεχνίας και κοινωνικού ακτιβισμού. Το έργο της εστιάζει στις πολυπλοκότητες της ταυτότητας, της μνήμης και της δικαιοσύνης, δίνοντας έμφαση στον διάλογο ανάμεσα σε πολιτισμούς και γενιές. Ως αφοσιωμένη εκπαιδευτικός, καλλιεργεί την κριτική σκέψη και την ηθική συνείδηση σε φοιτητές αλλά και σε ευρύτερα ακροατήρια. Οι συνεισφορές της περιλαμβάνουν ακαδημαϊκή έρευνα, δημόσιες διαλέξεις και συγγράμματα που εμπνέουν στοχασμό για το πώς η φιλοσοφία μπορεί να αντιμετωπίσει κοινωνικές προκλήσεις και να προωθήσει έναν πιο συμπεριληπτικό και συμπονετικό κόσμο.
Τι ενέπνευσε την πρόσφατη επίσκεψή σας στην Ελλάδα και πώς αυτή συνδέεται με το έργο σας ως Καλλιτέχνις για την Ειρήνη και Αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας Ηνωμένων Εθνών;
Προσκλήθηκα στην Ελλάδα από την Πρόεδρο του ελληνογαλλικού πολιτιστικού κινήματος Le Soleil Foundation, κυρία Άντα Ηλιοπούλου. Συζητήσαμε επίσης ορισμένα μελλοντικά σχέδια στην Ελλάδα.
Η επίσκεψή μου εμπνεύστηκε από την πλούσια ιστορία και την αδιάλειπτη πολιτιστική κληρονομιά της χώρας. Η Ελλάδα αποτελεί ζωντανή απόδειξη της δύναμης της τέχνης, της φιλοσοφίας και της παράδοσης στη διαμόρφωση κοινωνιών. Αυτό το ταξίδι ενίσχυσε τη δέσμευσή μου να χρησιμοποιώ την τέχνη και τον πολιτισμό ως εργαλεία ειρήνης, δείχνοντας ότι η κοινή μας κληρονομιά μπορεί να εμπνεύσει αρμονία και συλλογική ευθύνη ανάμεσα στα έθνη.
Μπορείτε να μοιραστείτε κάποιες εμπειρίες από την επίσκεψή σας που συνδέονται με την αποστολή σας για την ειρήνη;
Η συνάντηση με τον κύριο Ισίδωρο Κούβελο, Πρόεδρο της Ελληνικής Ολυμπιακής Επιτροπής, ανέδειξε πώς οι Ολυμπιακοί Αγώνες μπορούν να αποτελέσουν πλατφόρμα για την ειρήνη, τον πολιτισμό και την κοινωνική πρόοδο. Η τιμή να ανακηρυχθώ δημότης Παλαιού Φαλήρου από τον Δήμαρχο Γιάννη Φωστηρόπουλο, ανέδειξε τον βαθύ ιστορικό ρόλο του λιμανιού ως τόπου ανταλλαγής και διαλόγου. Όταν έφτασα στο Παλαιό Φάληρο, το όνομα «Trocadero» τράβηξε αμέσως την προσοχή μου. Μου θύμισε το Trocadéro στο Παρίσι, έναν τόπο αφιερωμένο στα ανθρώπινα δικαιώματα, τη δικαιοσύνη και την ελευθερία. Αυτή η σύνδεση έμοιαζε σαν ποιητική γέφυρα ανάμεσα σε ιστορικούς και σύγχρονους αγώνες για αξιοπρέπεια και ελευθερία.
Η απελευθέρωση ενός περιστεριού από εκείνο το σημείο αποτέλεσε μια συμβολική πράξη: μια γέφυρα ανάμεσα σε πολιτισμούς, ένας διάλογος μεταξύ παρελθόντος και παρόντος, και μια υπενθύμιση ότι η επιδίωξη της ειρήνης είναι καθολική. Το περιστέρι κουβαλά την αντοχή των μεσογειακών κυμάτων, πετώντας πάνω από διαχωρισμούς και φόβους, ενσαρκώνοντας την ελπίδα και τη δύναμη υπέρβασης των αντιξοοτήτων. Η επιλογή του συγκεκριμένου Trocadero ήταν ένας τρόπος να τιμήσω την ιστορία ενώ ταυτόχρονα διακηρύσσω ότι η ειρήνη μπορεί να ξεπερνά σύνορα και να αφυπνίζει καρδιές παντού.
Με ενέπνευσε επίσης ο Κωστής Γεωργίου, του οποίου το έργο αποδεικνύει πώς η δημιουργικότητα μπορεί να καλλιεργήσει την ενσυναίσθηση και την κατανόηση πέρα από τα σύνορα. Αυτές οι συναντήσεις μου υπενθύμισαν ότι η ειρήνη ανθίζει μέσα από την πολιτιστική ανταλλαγή και το κοινό όραμα. Είχα επίσης τη χαρά να γνωρίσω σημαντικούς καλλιτέχνες όπως ο Γιώργος Βουκανός, που τιμήθηκε στα Intercontinental Music Awards 2025 στις ΗΠΑ, στην κατηγορία Classical Pangaia, για το έργο του «Γιατί Έγινες ο Ήλιος», που εστίαζε στο ιστορικό υπόβαθρο του Αρχαίου Θεάτρου της Ήλιδας. Γνώρισα πολλούς ενδιαφέροντες ανθρώπους. Ήταν μια υπέροχη εμπειρία.
Πώς χρησιμοποιείτε την τέχνη σας για να προωθήσετε την ειρήνη και τη διεθνή συνεργασία;
Χρησιμοποιώ την τέχνη μου για να δημιουργώ χώρους όπου ο διάλογος, η ενσυναίσθηση και η κατανόηση μπορούν να ανθίσουν. Μέσα από τη «διπλωματική επιχειρηματικότητα» συνδέω την κοινωνία των πολιτών με διπλωματικές πρωτοβουλίες, μετατρέποντας τη δημιουργικότητα σε εργαλείο κοινωνικού μετασχηματισμού. Μέσα από εκθέσεις, εργαστήρια και εκπαιδευτικά προγράμματα αποδεικνύεται ότι η δράση της κοινωνίας των πολιτών συμπληρώνει τη διπλωματία. Η τέχνη γίνεται παγκόσμια γλώσσα, γεφυρώνοντας χάσματα και μετατρέποντας τον διάλογο σε ουσιαστική συνεργασία.
Ποιο είναι το όραμά σας για τον ρόλο των καλλιτεχνών στην οικοδόμηση της παγκόσμιας ειρήνης;
Οι καλλιτέχνες είναι καταλύτες κοινωνικού μετασχηματισμού. Η τέχνη υπερβαίνει σύνορα, εμπνέει ενσυναίσθηση και διαμορφώνει αφηγήσεις συμφιλίωσης. Στο World Art Day International Forum συγκεντρώνω καλλιτέχνες, εκπαιδευτικούς και ηγέτες για να διερευνήσουμε τη δημιουργικότητα ως εργαλείο πολιτιστικού διαλόγου. Η τέχνη δεν είναι πολυτέλεια· είναι αναγκαία για να μετασχηματίσουμε κοινωνίες, να επουλώσουμε διχασμούς και να εμπνεύσουμε ένα μέλλον θεμελιωμένο στη δικαιοσύνη και την ενσυναίσθηση.
Ως Αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας Ηνωμένων Εθνών, ποιες είναι οι προτεραιότητές σας στη σύνδεση πολιτισμού, τέχνης και ειρήνης;
Επικεντρώνομαι στην προώθηση της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων της Ανθρωπότητας (UDHR), με έμφαση στις ευθύνες απέναντι στην ανθρωπότητα, τη φύση και τις μελλοντικές γενιές. Πέρα από την υπεράσπιση, καταθέτω προτάσεις στον ΟΗΕ, εκπαιδεύω γυναίκες ως διπλωματικές διαπραγματεύτριες και αναπτύσσω καλλιτεχνικά έργα για την εκπαίδευση στην ειρήνη. Η ειρήνη δεν είναι απλώς μια έννοια· είναι μια πρακτική που απαιτεί θάρρος, αφοσίωση και συγκεκριμένες πράξεις.
Πώς εξελίχθηκε η καριέρα σας από καλλιτέχνιδα σε διεθνή υπερασπίστρια της ειρήνης;
Η καλλιτεχνική μου πορεία εξελίχθηκε όταν συνειδητοποίησα ότι η δημιουργικότητα είναι εργαλείο διαλόγου και κοινωνικής αλλαγής. Η απόκτηση του διδακτορικού μου μαζί με τον Νομπελίστα της Ειρήνης Ελί Βιζέλ μου επέτρεψε να γεφυρώσω την αφήγηση με τη διπλωματία, δείχνοντας πώς οι ιστορίες και η τέχνη καλλιεργούν ενσυναίσθηση και συμφιλίωση. Σήμερα, χρησιμοποιώ την τέχνη για να ενισχύσω τις φωνές των περιθωριοποιημένων και να μετατρέψω τα ιδανικά της ειρήνης σε απτές δράσεις, συνδέοντας την κοινωνία των πολιτών, τη διπλωματία και τον πολιτιστικό διάλογο.
Ποιο μήνυμα θέλετε να μεταδώσετε σχετικά με τη δύναμη της τέχνης;
Η τέχνη ενώνει και θεραπεύει. Υπερβαίνει σύνορα, δημιουργώντας χώρους ενσυναίσθησης, διαλόγου και κοινής ανθρωπιάς. Μέσα από τη συμμετοχή κοινοτήτων σε συλλογικά έργα, ενισχύουμε τις περιθωριοποιημένες φωνές και δημιουργούμε ευκαιρίες συνεργασίας. Η τέχνη μετατρέπει την ενσυναίσθηση σε κατανόηση και την κατανόηση σε διαρκή ειρήνη.
Πώς συμβάλλει η πολιτιστική κληρονομιά της Ελλάδας στο έργο σας για την ειρήνη και τον διάλογο;
Η ιστορία της Ελλάδας, από τη δημοκρατία και τη φιλοσοφία έως την Ολυμπιακή Εκεχειρία, δείχνει ότι ο διάλογος και οι κοινές αξίες είναι διαχρονικά εργαλεία επίλυσης συγκρούσεων. Η κληρονομιά της μας υπενθυμίζει ότι η τέχνη, ο αθλητισμός και η πολιτική συμμετοχή αποτελούν αλληλένδετους δρόμους προς τη συμφιλίωση. Αντλώντας από αυτήν την παρακαταθήκη, ενδυναμώνουμε πρωτοβουλίες που ενώνουν κοινότητες και μετατρέπουν τα ιδανικά της ειρήνης σε παγκόσμια δράση.
Ποιες προκλήσεις έχετε αντιμετωπίσει συνδυάζοντας την τέχνη με τη διπλωματία και πώς τις ξεπεράσατε;
Το να είσαι ταυτόχρονα καλλιτέχνης και διπλωμάτης μπορεί να φαίνεται ασυμβίβαστο· το ένα αντλεί από την ελευθερία, το άλλο από τη στρατηγική. Έργα όπως το “Woman on Rope” μου επέτρεψαν να συμφιλιώσω αυτούς τους δύο κόσμους, μετατρέποντας την προσωπική καλλιτεχνική έκφραση σε πλατφόρμα υπεράσπισης. Η δημιουργικότητα ενισχύει τη διπλωματία και η διπλωματία ενδυναμώνει τον αντίκτυπο της τέχνης, μετατρέποντας την έμπνευση σε συγκεκριμένη δράση για την ειρήνη.
Είχατε μια φωτογράφιση στην οποία προσπαθήσατε να περπατήσετε πάνω σε σκοινί. Πώς προέκυψε αυτή η ιδέα και ποιο είναι το εσωτερικό της νόημα;
Το έργο “Woman on Rope” δεν είναι απλώς μια φωτογράφιση· είναι μια βαθιά μεταφορά για την εύθραυστη ισορροπία που όλοι αναζητούμε στο ταξίδι μας προς την ειρήνη. Στόχος του έργου είναι η δημιουργία μιας ταινίας μικρού μήκους που παρουσιάζει την εξέλιξη των δικαιωμάτων των γυναικών ως ανάβαση σε ένα σκοινί, όπου κάθε κόμπος συμβολίζει ένα ορόσημο, κάθε κράτημα έναν αγώνα, κάθε κίνηση ένα βήμα προς την ισότητα.
Για χρόνια δίσταζα να αναλάβω αυτή τη σωματική και συμβολική πρόκληση. Ωστόσο, αντιμετωπίζοντας τους φόβους και τους περιορισμούς μου, κατάφερα να υπερβώ τα προσωπικά όρια και να ενσαρκώσω τη συλλογική άνοδο των γυναικών παγκοσμίως, που αγωνίζονται για αξιοπρέπεια και δικαιοσύνη.
Η ταινία θα παρουσιαστεί στις 8 Μαρτίου στα Ηνωμένα Έθνη στη Γενεύη, στη Νέα Υόρκη και στην UNESCO στο Παρίσι, αναδεικνύοντας τη διεθνή σημασία των δικαιωμάτων των γυναικών και τον ουσιαστικό ρόλο τους στην οικοδόμηση της ειρήνης. Κάθε σκηνή αποτυπώνει διαφορετικά στάδια του γυναικείου αγώνα, συνοδευόμενη από φωνές που μιλούν στις μητρικές τους γλώσσες, δημιουργώντας μια πολυφωνική τοιχογραφία κοινής ελπίδας. Η κορύφωση είναι η απελευθέρωση ενός περιστεριού, που συμβολίζει την αντοχή, την ελευθερία και την καθολική αναζήτηση ισότητας.
Το “Woman on Rope” είναι κάτι παραπάνω από τέχνη· είναι ένα κάλεσμα για δράση, μια υπενθύμιση ότι θάρρος, αλληλεγγύη και επιμονή είναι απαραίτητα για να φτάσουμε τόσο στην προσωπική όσο και στη συλλογική ειρήνη.
Κοιτώντας μπροστά, ποιοι είναι οι στόχοι σας για την επέκταση της ειρηνευτικής σας δράσης μέσα από την τέχνη;
Στόχος μου είναι να οικοδομήσω ισχυρότερες γέφυρες μεταξύ της κοινωνίας των πολιτών, των καλλιτεχνών και της διπλωματίας. Σχεδιάζω πρωτοβουλίες που θα εκπαιδεύουν νέους καλλιτέχνες και γυναίκες ως φορείς ειρήνης, ενώ παράλληλα θα ενισχύουν τις διεθνείς συνεργασίες που ενδυναμώνουν τις περιθωριοποιημένες φωνές. Το όραμά μου είναι να καταστήσω την τέχνη μια ουσιαστική, μετρήσιμη δύναμη σύνδεσης, κατανόησης και παγκόσμιας συνεργασίας, δείχνοντας ότι η δημιουργικότητα και η διπλωματία μαζί μπορούν να διαμορφώσουν έναν πιο συμπονετικό και ενωμένο κόσμο.
