Το μήνυμα δεν θα μπορούσε να ήταν πιο ξεκάθαρο. Σε μια 33σελίδη Εθνική Στρατηγική Ασφαλείας, που υπέγραψε ο Ντόναλντ Τραμπ, ο Λευκός Οίκος δήλωσε ότι η Ευρώπη κινδυνεύει να εξαφανιστεί εκτός αν αλλάξει την κουλτούρα και την πολιτική της.
Για τον Κιρ Στάρμερ της Βρετανίας, τον Εμανουέλ Μακρόν της Γαλλίας και τον Φρίντριχ Μερτς της Γερμανίας, η στιγμή της τελευταίας ευθείας επίθεσης του βασικού τους συμμάχου ήταν αποκαλυπτική και ήρθε τη στιγμή, που ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία εισέρχεται σε μια κρίσιμη φάση.
Όπως αναφέρει το Bloomberg, οι ηγέτες της Ευρώπης ανησυχούν από τις προσπάθειες των ΗΠΑ να κλείσουν μια συμφωνία με τη Ρωσία, η οποία θα μπορούσε να αποτελέσει συνθηκολόγηση από την πλευρά της Δύσης.
Αυτό έχει διαταράξει την εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση Τραμπ και έχει θέσει υπαρξιακά ερωτήματα: Η διατλαντική συμμαχία είναι σε αποσύνθεση, μπορεί η Ευρώπη να υπερασπιστεί τον εαυτό της;
Οι Ευρωπαίοι διπλωμάτες συχνά συγκρίνουν τη διαχείριση της πολιτικής Τραμπ για την Ουκρανία με τρενάκι του λούνα παρκ και αυτή τη στιγμή, αντιμετωπίζουν μια ιδιαίτερα απότομη πτώση.
Όπως επισημαίνει το Bloomberg, οι σύμμαχοι του Κιέβου ήλπιζαν ότι η Ουκρανία βρισκόταν σε «καλύτερη θέση», όπως είπε ο Στάρμερ στο αμερικανικό μέσο ενημέρωσης τον Οκτώβριο. Είχαν ξεπεράσει τη “φασαρία” στο Οβάλ Γραφείο με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι και τη συνάντησή του στο Άνκορατζ με τον Βλαντίμιρ Πούτιν. Οι ΗΠΑ φαινόταν να στρέφονται σε μια σκληρότερη στάση κατά της Μόσχας, επιβάλλοντας κυρώσεις στις μεγάλες ενεργειακές εταιρείες της Ρωσίας.
Αν η Ουκρανία μπορούσε να υποστηριχθεί στρατιωτικά και οικονομικά κατά τη διάρκεια του χειμώνα, οι σύμμαχοι του Κιέβου πίστευαν ότι οι οικονομικές δυσκολίες της Ρωσίας θα εντείνονταν το επόμενο έτος, αφαιρώντας από τον Πούτιν τη διαπραγματευτική του δύναμη. Ωστόσο, οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι ήταν πάντα ρεαλιστές, γνωρίζοντας ότι θα υπάρξουν περαιτέρω ανατροπές.
Τον Νοέμβριο σημειώθηκε μία τέτοια ανατροπή, όταν ένα νέο ειρηνευτικό σχέδιο μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας ήρθε στο προσκήνιο, αναγκάζοντας τους Ευρωπαίους να επιστρέψουν στη στρατηγική τους και να χαιρετίσουν δημοσίως τις αμερικανικές προσπάθειες, περιμένοντας από τον Πούτιν να τις υπονομεύσει. Όμως, αυτή η προσέγγιση δοκιμάζει τώρα τα όριά της και δεν είναι σαφές αν υπάρχει Plan Β.
Η αποκάλυψη του Bloomberg News ότι ο Αμερικανικός απεσταλμένος, Στιβ Γουίτκοφ, είχε συμβουλεύσει τη Ρωσία για το πώς να προτείνει ένα σχέδιο για την Ουκρανία στον Τραμπ, οδήγησε πολλούς στην Ευρώπη να χάσουν την εμπιστοσύνη τους στους διαπραγματευτές του Αμερικανού Προέδρου.
Ο Μακρόν εξέφρασε αυτή την ανησυχία σε μια τηλεδιάσκεψη Ευρωπαίων ηγετών, όπως ανέφερε το Der Spiegel, προειδοποιώντας ότι οι ΗΠΑ ίσως ετοιμάζονται να «προδώσουν» την Ουκρανία. Ο Μερτς φέρεται επίσης να κατηγόρησε τους Αμερικανούς ότι “παίζουν παιχνίδια”.
Εν τω μεταξύ, οι ΗΠΑ στο στρατηγικό τους έγγραφο ανέφεραν, ότι οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι «έχουν μη ρεαλιστικές προσδοκίες για τον πόλεμο» και διαπίστωσαν ότι η Ευρώπη υποφέρει από μια «έλλειψη αυτοπεποίθησης», η οποία είναι πιο εμφανής στις σχέσεις της με τη Ρωσία.
Για το Ηνωμένο Βασίλειο, η πρόκληση είναι ιδιαίτερα μεγάλη, καθώς ο Στάρμερ έχει προσπαθήσει να κάνει τη Βρετανία ως τον κύριο σύμμαχο της Ουκρανίας και το ευρωπαϊκό έθνος που είναι “πιο κοντά” στις ΗΠΑ. Η πολύτιμη συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών, καθιστά μια ενδεχόμενη ρήξη της ΕΕ με τις ΗΠΑ, αδιανόητη για το Λονδίνο. Αυτός είναι εν μέρει ο λόγος για τον οποίο το Ηνωμένο Βασίλειο θεωρεί ότι διαχειρίζεται τις κινήσεις του Τραμπ με μεγαλύτερη ψυχραιμία από ορισμένους Ευρωπαίους ομολόγους του.
Βρετανοί αξιωματούχοι σημειώνουν, ότι οι ισχυρισμοί για μια άμεση συμφωνία αποδείχθηκαν αβάσιμοι, ότι ο Πούτιν φάνηκε να απορρίπτει τις αμερικανικές προτάσεις σε συνάντηση με τους απεσταλμένους του Τραμπ αυτή την εβδομάδα και ότι το σχέδιο φαίνεται να έχει τροποποιηθεί ελαφρώς προς όφελος της Ουκρανίας.
Ωστόσο, οι Ευρωπαίοι βλέπουν μία ενδεχόμενη διαφορετική δυναμική αυτή τη φορά. Ευρωπαίοι διπλωμάτες αναφέρουν, σύμφωνα με το Bloomberg, ότι η επικοινωνία με τις ΗΠΑ και την Ουκρανία δεν είναι εύκολη τον τελευταίο καιρό. Επίσης, προετοιμάζονται ολοένα και περισσότερο για το ενδεχόμενο ο Τραμπ να αποσυρθεί αν δεν καταφέρει να επιτύχει συμφωνία.
“Υπάρχει ο κίνδυνος οι ΗΠΑ να αποχωρήσουν και να αφήσουν τους Ευρωπαίους να το χειριστούν”, δήλωσε ο Τζον Φόρμαν, πρώην Βρετανός στρατιωτικός στη Μόσχα και το Κίεβο. “Με τις ΗΠΑ εκτός, η Ευρώπη θα πρέπει να αποφασίσει αν μπορεί να συνεχίσει να υποστηρίζει στρατιωτικά και οικονομικά την Ουκρανία”, πρόσθεσε.
Την ίδια στιγμ, ο Ζελένσκι βρίσκεται υπό πίεση τόσο από τις ΗΠΑ όσο και από ένα εγχώριο σκάνδαλο διαφθοράς που έχει πλήξει την ομάδα του, ενδεχομένως αποδυναμώνοντας την ικανότητα του Κιέβου να αντισταθεί σε μια κακή συμφωνία, όπως δήλωσε ένας αξιωματούχος.
Επίσης, εξακολουθεί να παραμένει ασαφές αν η Ευρώπη θα καταφέρει να δημιουργήσει ένα βιώσιμο σχέδιο για να συνεχίσει την χρηματοοικονομική υποστήριξη στην Ουκρανία. Μία πρόταση για τη χρήση των δεσμευμένων περιουσιακών στοιχείων της ρωσικής κεντρικής τράπεζας για τη χρηματοδότηση του Κιέβου παραμένει σε εκκρεμότητα, καθώς έχει αναβληθεί από το Βέλγιο και βρίσκει αντίθετη την αμερικανική πλευρά.
Σύμφωνα με το Bloomberg, ο κύριος στόχος της Ευρώπης είναι να αποφύγει μια κατάσταση, όπου ο “εξουθενωμένος Ζελένσκι” θα αναγκαστεί από τις ΗΠΑ να αποσύρει στρατεύματα από το Ντονμπάς της Ουκρανίας και να προχωρήσει σε μια συμφωνία χωρίς σοβαρές εγγυήσεις ασφαλείας.
Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι αυτό δεν θα αποτελούσε “δίκαιη ειρήνη” και θα πιθανόν θα ενίσχυε έναν ενδεχόμενο μεγαλύτερο πόλεμο με τη Ρωσία.
Ευρωπαϊκές αντιπροσωπείες θα ταξιδέψουν στις ΗΠΑ τις επόμενες ημέρες, για να συζητήσουν την κατάσταση των συνομιλιών σχετικά με την Ουκρανία, ελπίζοντας ότι ο Τραμπ θα έχει επιστρέψει στην μέχρι πρότινος άποψή του, βλέποντας τον Πούτιν ως εμπόδιο στην ειρήνη και αυξάνοντας την πίεση στη Ρωσία.
Ωστόσο, υπάρχουν ανησυχίες ότι αν δεν καταφέρει να επιτευχθεί συμφωνία, ο Τραμπ θα αποσυρθεί από τη σύγκρουση. Το χειρότερο σενάριο θα ήταν να μειώσει την πίεση στη Ρωσία, να μπλοκάρει τις αμερικανικές αποστολές όπλων στην Ουκρανία και να σταματήσει τη συνεργασία στις μυστικές υπηρεσίες, αφήνοντας την Ευρώπη μόνη της.
Μια λιγότερο κακή έκβαση θα ήταν να πει ο Τραμπ ότι τώρα “είναι ο πόλεμος της Ευρώπης”, αλλά να συνεχίσει τις πωλήσεις όπλων στο ΝΑΤΟ για χρήση από την Ουκρανία και να διατηρήσει τη σχέση στις υπηρεσίες πληροφοριών.
Πάντως, οι ηγέτες της Ευρώπης, όπως ο Στάρμερ, ο Μακρόν και ο Μερτς, επιδιώκουν να αποτρέψουν τον διαχωρισμό ΗΠΑ και Ευρώπης. Και αυτό είναι ενδεικτικό της εξάρτησης της Γηραιάς Ηπείρου από την Αμερική.
“Η Ευρώπη έχει συνηθίσει στην “ασφάλεια” των ΗΠΑ, έχει παραμελήσει να επενδύσει στην ασφάλειά της, αγνοώντας τα προειδοποιητικά σημάδια απομάκρυνσης των ΗΠΑ, χωρίς να προετοιμαστεί κατάλληλα”, δήλωσε ο Φόρμαν. “Οι συνέπειες αυτής της λανθασμένης εκτίμησης είναι τώρα σαφείς”, πρόσθεσε.
Όπως καταλήγει το Bloomberg, και οι τρεις Ευρωπαίοι ηγέτες αντιμετωπίζουν εσωτερικούς αντιπάλους από τα δεξιά τους, που απολαμβάνουν υποστήριξη από εθνικιστές αξιωματούχους του Τραμπ, όπως ο Vance. Η 33σελιδη στρατηγική ασφαλείας καλεί σε πολιτικές αλλαγές στην Ευρώπη για να «επανιδρύσουμε τις συνθήκες σταθερότητας σε όλη την ευρασιατική ήπειρο και να μειώσουμε τον κίνδυνο σύγκρουσης μεταξύ Ρωσίας και ευρωπαϊκών κρατών».
Το έγγραφο υποδεικνύει τη συνεχιζόμενη αμερικανική εμπλοκή στην Ευρώπη. «Όχι μόνο δεν μπορούμε να αφήσουμε την Ευρώπη πίσω, αλλά κάτι τέτοιο θα ήταν αυτοκαταστροφικό», αναφέρει χαρακτηριστικά.
