Με την έλευση της AI η αγορά εργασίας μετασχηματίζεται ραγδαία, ρόλοι αλλάζουν και οι δεξιότητες που κάποτε θεωρούνταν «σίγουρες» χάνουν έδαφος. Η νέα έκθεση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ (WEF) το λέει ξεκάθαρα: Δεν αρκεί να είσαι καλός σε αυτό που κάνεις τώρα – πρέπει να προσαρμόζεσαι στη νέα πραγματικότητα και να εξελίσσεσαι διαρκώς.
Η ζήτηση για τεχνολογικές δεξιότητες AI αναμένεται να αυξηθεί ταχύτερα από κάθε άλλη κατηγορία μέσα στην πενταετία
Σήμερα, λιγότεροι από τους μισούς εργοδότες θεωρούν ότι αποτελεί βασική δεξιότητα η διαχείριση της τεχνητής νοημοσύνης και των μεγάλων δεδομένων (big data), δηλαδή ο τεράστιος όγκος τους να μπορεί να αναλυθεί και να αξιολογηθεί γρήγορα μέσω των διαθέσιμων εργαλείων προκειμένου να παράξει αποτέλεσμα.
Ωστόσο, αυτό πρόκειται σύντομα να αλλάξει, σύμφωνα με την έκθεση Future of Jobs Report 2025 του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, που παρουσιάζει το Euronews. Ειδικότερα, η ζήτηση για τεχνολογικές δεξιότητες στην εποχή της AI αναμένεται να αυξηθεί ταχύτερα από κάθε άλλη κατηγορία μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια.
Αξίζει να σημειωθεί ότι προσώρας λίγοι εργαζόμενοι είναι πραγματικά έτοιμοι να αξιοποιήσουν τα οφέλη της AI παρότι οι περισσότερες εταιρείες χρησιμοποιούν ήδη τα εργαλεία της και πολλές βασίζονται καθημερινά σε αυτήν, όπως έδειξε πρόσφατη έρευνα του Πανεπιστημίου Drexel στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ.
Η έρευνα ανέδειξε ότι οι περισσότεροι εργαζόμενοι δηλώνουν πως χρησιμοποιούν την AI «περιστασιακά» ή «σε βασικές εργασίες», ενώ μόλις ένας μικρός αριθμός αξιοποιεί πλήρως τις δυνατότητές της για αυτοματοποίηση, ανάλυση δεδομένων και βελτιστοποίηση ροών εργασίας.
Future of Jobs Report: Τα στοιχεία
Η έκθεση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ για το 2025 βασίστηκε σε στοιχεία από περισσότερους από 1.000 μεγάλους εργοδότες παγκοσμίως, που συνολικά αντιπροσωπεύουν πάνω από 14 εκατομμύρια εργαζομένους σε 22 κλάδους και 55 οικονομίες σε όλο τον κόσμο.
Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά, η αναλυτική σκέψη είναι η πιο περιζήτητη δεξιότητα για έναν εργαζόμενο, ενώ περίπου το 69% των εργοδοτών την συγκαταλέγει στα βασικά προσόντα. Ως επίσης απαραίτητη δεξιότητα για δύο στους τρεις εργοδότες (67%) ακολουθεί το τρίπτυχο «ανθεκτικότητα, ευελιξία και προσαρμοστικότητα».
Σε μία εποχή όπου οι τεχνολογίες και τα επιχειρησιακά μοντέλα αλλάζουν ταχύτατα, η δυνατότητα να μεταβαίνεις από ρόλο σε ρόλο και από εργαλείο σε εργαλείο χωρίς σημαντικές δυσκολίες, θεωρείται πλέον κρίσιμη για τη μακροπρόθεσμη απασχολησιμότητα ενός εργαζομένου.
Σημαντικά παραμένουν για το 61% των εργοδοτών τα ηγετικά προσόντα του εργαζομένου, το ομαδικό πνεύμα και η επιδραστικότητά του στους άλλους. Οι επιχειρήσεις αναγνωρίζουν πλέον ότι, όσο κι αν η τεχνητή νοημοσύνη ενισχύει την παραγωγικότητα, οι ομάδες εξακολουθούν να χρειάζονται ανθρώπους που μπορούν να καθοδηγούν, να διαχειρίζονται συγκρούσεις, να εμπνέουν και να δημιουργούν κλίμα συνεργασίας.
Η δημιουργική σκέψη είναι επίσης κρίσιμη, με το 57% των εργοδοτών να την θεωρούν δεξιότητα «κλειδί» και όχι μόνο σε δημιουργικούς κλάδους. Πλέον αφορά και την εύρεση λύσεων και τη χρήση AI με ευρηματικούς τρόπους.
Αναγκαίες δεξιότητες καταγράφονται στην έκθεση, το «κίνητρο και αυτογνωσία», η «τεχνολογική παιδεία», η «ενσυναίσθηση και ενεργητική ακρόαση», δηλαδή να ακούς τον άλλον με αμέριστη προσοχή, και η «περιέργεια και διά βίου μάθηση».
Από τις πιο ενδιαφέρουσες τάσεις είναι η μετατόπιση προς την αξιολόγηση δεξιοτήτων που δεν είναι τεχνικές αλλά ανθρώπινες. Εργαζόμενοι που μαθαίνουν γρήγορα και δεν φοβούνται να πειραματιστούν έχοντας επίγνωση των δυνατοτήτων και αδυναμιών τους, αποδεικνύονται πιο αποτελεσματικοί στο διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον AI.
Στον αντίποδα, η «πολυγλωσσία» και η ικανότητα λειτουργίας σε διεθνές περιβάλλον εμφανίζουν αισθητά χαμηλότερη ζήτηση. Αυτή η εξέλιξη συνδέεται, σύμφωνα με ειδικούς, με την ευρεία διάθεση αυτόματων μεταφραστικών εργαλείων και AI συστημάτων που γεφυρώνουν διαπολιτισμικά χάσματα.
Όσο για τις δεξιότητες αισθητηριακής και αντιληπτικής ικανότητας, που σχετίζονται με το πώς οι εργαζόμενοι ανταποκρίνονται σε ερεθίσματα όπως ο θόρυβος και το έντονο φως, μόλις το 6% των εργοδοτών τις θεωρεί βασικές.
Άνοδο των δεξιοτήτων AI βλέπουν οι εργοδότες
Οι εργοδότες ρωτήθηκαν επίσης αν κάθε δεξιότητα θα αυξηθεί, θα μειωθεί ή θα παραμείνει σταθερή έως το 2030. Όπως ανέφεραν η δεξιότητα «AI και μεγάλα δεδομένα» αναμένεται να αυξηθεί κατά 87%. Ακολουθούν οι κατηγορίες «δίκτυα και κυβερνοασφάλεια» (70%) και «τεχνολογική παιδεία» (68%).
Παράλληλα, δεξιότητες που συνδέονται με την ανθρώπινη συμπεριφορά – όπως η δημιουργικότητα, η ανθεκτικότητα, η περιέργεια και η διά βίου μάθηση – προβλέπεται να λειτουργούν συμπληρωματικά προς τις τεχνολογικές. Ηγετικά προσόντα, επιδραστικότητα και διαχείριση ταλέντου προβλέπεται επίσης να παραμείνουν σε υψηλή ζήτηση.
Αντίθετα, οι εργοδότες αναμένουν ότι οι «χειρωνακτικές δεξιότητες, αντοχή και ακρίβεια» και οι «δεξιότητες ανάγνωσης, γραφής και μαθηματικών» θα μειωθούν ως προς τη σημασία τους, κυρίως λόγω της αυτοματοποίησης και της αυξανόμενης εξάρτησης από εργαλεία AI για βασικούς υπολογισμούς και αναλύσεις.
«Η πανδημία COVID-19, μαζί με τις ταχείες εξελίξεις στις τεχνολογίες αιχμής, προκάλεσαν σημαντικές αναταράξεις στην αγορά εργασίας και τις δεξιότητες» αναφέρεται στην έκθεση. Παράλληλα υπογραμμίζεται ότι δεν έχουν επηρεαστεί το ίδιο όλες οι οικονομίες και οι κλάδοι.
Όπως τονίζεται, η χαμηλότερου και μεσαίου εισοδήματος οικονομίες αναμένουν μεγαλύτερες αλλαγές, ενώ οι υψηλού εισοδήματος χώρες — όπως η Δανία, η Ολλανδία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία και η Γερμανία — συγκαταλέγονται στις οικονομίες που προβλέπουν τις λιγότερες αναταράξεις έως το 2030.
