Τα τελευταία χρόνια, η σχέση με διαφορά ηλικίας έχει τραβήξει το ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας. Συγκεκριμένα, ερευνητές από τον χώρο της ψυχολογίας και της κοινωνιολογίας εξετάζουν ολοένα και πιο συστηματικά τους παράγοντες που οδηγούν στη δημιουργία σχέσεων με διαφορά ηλικίας, αναδεικνύοντας νέες όψεις της ανθρώπινης συμπεριφοράς.
Πρόσφατη μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Population Studies ανέλυσε δεδομένα από 130 χώρες, έδειξε ότι σε παγκόσμιο επίπεδο, οι άνδρες είναι κατά μέσο όρο 4,2 χρόνια μεγαλύτεροι από τις συντρόφους τους.
Αυτή η μέση τιμή προκύπτει από γεωγραφικές διαφοροποιήσεις:
- Βόρεια Αμερική: Η μέση διαφορά είναι περίπου 2,2 χρόνια.
- Ευρώπη: Περίπου 2,7 χρόνια.
- Λατινική Αμερική και Καραϊβική: 3,6 χρόνια.
- Ασία και χώρες του Ειρηνικού: 4 χρόνια.
- Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική: 6,1 χρόνια.
- Υποσαχάρια Αφρική: Η διαφορά φτάνει κατά μέσο όρο τα 8,7 χρόνια.
Σε εθνικό επίπεδο, οι χώρες με τις χαμηλότερες μέσες διαφορές ηλικίας είναι:
- Τσεχία: 2,0 χρόνια.
- Ηνωμένες Πολιτείες: 2,2 χρόνια.
- Κίνα: 2,2 χρόνια.
Αντίθετα, οι μεγαλύτερες διαφορές ηλικίας παρατηρήθηκαν σε:
- Γκάμπια: 14,8 χρόνια.
- Νιγηρία: 11,8 χρόνια.
- Μπαγκλαντές: 8,7 χρόνια.
Το ενδιαφέρον, ωστόσο, δεν βρίσκεται μόνο στους αριθμούς, αλλά σε όσα αυτοί υποδηλώνουν για την κοινωνία, τις προσδοκίες και τις μεταβαλλόμενες αντιλήψεις γύρω από το τι σημαίνει συμβατότητα στις ανθρώπινες σχέσεις.
Τι καθορίζει τη διαφορά ηλικίας
Οι ερευνητές επιχείρησαν να κατανοήσουν ποιες κοινωνικοοικονομικές μεταβλητές συνδέονται με αυτές τις διαφορές. Διαπίστωσαν ότι δύο παράγοντες παίζουν καθοριστικό ρόλο:
- Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ (δηλαδή το οικονομικό επίπεδο μιας χώρας)
- Ο δείκτης ανισότητας μεταξύ των φύλων
Στις κοινωνίες με υψηλό εισόδημα, εκπαίδευση και μεγαλύτερη ισότητα των φύλων, η μέση διαφορά ηλικίας στα ζευγάρια είναι μικρότερη. Αντίθετα, στις χώρες με έντονες κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες, οι άνδρες τείνουν να είναι αισθητά μεγαλύτεροι από τις συντρόφους τους.
Αυτό πιθανόν αντικατοπτρίζει βαθύτερες κοινωνικές δομές: στις παραδοσιακές κοινωνίες, η οικονομική και κοινωνική εξουσία συνδέεται συχνά με την ηλικία και το φύλο, γεγονός που καθιστά τις σχέσεις με σημαντική ηλικιακή απόκλιση πιο «αναμενόμενες» ή κοινωνικά αποδεκτές. Αντίθετα, στις σύγχρονες αστικές κοινωνίες, όπου η ισότητα και η ανεξαρτησία των φύλων ενισχύονται, οι σχέσεις μεταξύ συνομηλίκων είναι πιο συχνές.
Πέρα από τα κοινωνικά δεδομένα, η ψυχολογία των σχέσεων αποκαλύπτει ενδιαφέροντα μοτίβα. Έρευνες δείχνουν ότι όσο αυξάνεται η ηλικία, οι άνδρες τείνουν να προτιμούν νεότερες συντρόφους όταν ξεκινούν μια νέα σχέση. Αντίθετα, οι γυναίκες επιδεικνύουν πιο σταθερές προτιμήσεις. Επιπλέον, έχει διαπιστωθεί ότι στα ζευγάρια με σημαντική διαφορά ηλικίας, ο μεγαλύτερος σύντροφος δηλώνει συχνότερα μεγαλύτερη ικανοποίηση από τη σχέση, ιδίως όταν πρόκειται για άνδρα.
Αυτό το φαινόμενο μπορεί να συνδέεται με την κοινωνική αντίληψη της ωριμότητας, αλλά και με βιολογικούς παράγοντες που επηρεάζουν την έλξη και τη συμβατότητα.
Όπως δείχνουν τα στοιχεία, η διαφορά ηλικίας στα ζευγάρια δεν είναι τυχαία, αλλά αντικατοπτρίζει βαθύτερες κοινωνικές πραγματικότητες και ανισότητες.
* Πηγή: Vita
