Γ. Πατούλης: «Προς τη σωστή κατεύθυνση το σχέδιο νόμου για την καλύτερη θωράκιση της χώρας και των πολιτών – Αναγκαία η ενίσχυση πόρων και προσωπικού στην Αυτοδιοίκηση αλλά και η διασαφήνιση αρμοδιοτήτων»
Τις θέσεις και τις προτάσεις της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας (ΕΝΠΕ) επί του σχεδίου νόμου για ζητήματα Πολιτικής Προστασίας του υπ. Προστασίας του Πολίτη, διατύπωσε ο Περιφερειάρχης Αττικής και Αντιπρόεδρος της ΕΝΠΕ Γ. Πατούλης στη Βουλή, κατά τη σημερινή κοινή συνεδρίαση της Διαρκούς Επιτροπής Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης και της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Περιβάλλοντος.
Ακολούθως κατέθεσε αναλυτικό υπόμνημα με το σύνολο των προτάσεων και των παρατηρήσεων της ΕΝΠΕ επί του σχεδίου νόμου.
Παρόντες στη συνεδρίαση όπου έγινε ακρόαση φορέων επί του σχεδίου νόμου, ήταν ο υπ. Προστασίας του Πολίτη Μ. Χρυσοχοΐδης και ο Γ. Γραμματέας Πολιτικής Προστασίας Ν. Χαρδαλιάς.
Ο κ. Πατούλης τόνισε ότι το σχέδιο νόμου είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, ωστόσο εστίασε στην ανάγκη να διευθετηθεί το θέμα της έλλειψης προσωπικού και μέσων καθώς σε κάθε άλλη περίπτωση, όπως τόνισε, οι Περιφέρειες δεν θα είναι σε θέση να ανταποκριθούν αποτελεσματικά στο ρόλο τους και να συμβάλλουν στη διαχείριση κρίσεων και έκτακτων αναγκών. Επιπρόσθετα επισήμανε την ανάγκη πλήρους διασαφήνισης των αρμοδιοτήτων μεταξύ Περιφερειών, Δήμων και κεντρικού κράτους, παροχής των κατάλληλων χρηματοδοτικών εργαλείων για την κάλυψη των υπηρεσιών πολιτικής προστασίας αλλά και ενδυνάμωσης, μέσω παροχής κινήτρων, του κινήματος των εθελοντών.
Ειδικότερα μεταξύ των προτάσεων και παρατηρήσεων που κατέθεσε είναι οι εξής:
- Είναι αναγκαία η πλήρης αποσαφήνιση και οριοθέτηση αρμοδιοτήτων και δικαιοδοσίας του Περιφερειακού Συντονιστή Πολιτικής Προστασίας των αιρετών αρχόντων Περιφερειάρχη και χωρικών Αντιπεριφερειαρχών και των στελεχών Πολιτικής Προστασίας των Περιφερειών, καθώς και των λοιπών εμπλεκομένων φορέων κατά τρόπο ώστε να μην υπάρχουν φαινόμενα:
(I) Αλληλοεπικάλυψης ή κενά αρμοδιοτήτων και
(II) Δημιουργίας παράλληλων διαδρομών πληροφορίας και λήψης αποφάσεων για την αντιμετώπιση φαινομένων.
- Υπάρχουν ασάφειες ως προς τον τρόπο που θα επιτευχθεί η διαλειτουργικότητα με τα Περιφερειακά Συντονιστικά Όργανα Πολιτικής Προστασίας (ΠΕ.Σ.Ο.Π.Π.)και για το πως τα ΠΕ.Σ.Ο.Π.Π. θα κατευθύνουν, σε περιφερειακό επίπεδο, το έργο των Τοπικών Επιχειρησιακών Συντονιστικών Οργάνων Πολιτικής Προστασίας (Τ.Ε.Σ.Ο.Π.Π.) για την αντιμετώπιση των καταστάσεων εκτάκτου ανάγκης αφού δεν υπάρχουν σύνδεσμοι και δεδομένης της έλλειψης αναφοράς στα ΣΟΠΠ σε επίπεδο Περιφερειακής Ενότητας.
- Nα υπάρξει χρηματοδότηση μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), αναλόγου του «Φιλόδημου», το οποίο θα καλύψει πλήρως τις ανάγκες των υπηρεσιών πολιτικής προστασίας (κτήρια, εξοπλισμό, μηχανήματα, αμοιβές συνεργαζομένου προσωπικού, όπως χειριστές μηχανημάτων, οδηγούς και δασεργάτες) .
- Να καλυφθεί το θεσμικό κενό αδυναμίας του Περιφερειάρχη να δίνει εντολές ή κατευθύνσεις στην Αστυνομία και την Πυροσβεστική Υπηρεσία – σε μεγάλο βαθμό οι ρυθμίσεις του νομοσχεδίου στηρίζονται στη μη βάσιμη παραδοχή «όργανα τάξης και ασφάλειας υπό αιρετά αυτοδιοικητικά όργανα». Με βάση το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, επικεφαλής στην αντιμετώπιση του καταστρεπτικού φαινομένου μπορεί να είναι μόνο ο Διοικητής της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας και ο ρόλος της Περιφέρειας πρέπει να είναι καθαρά επικουρικός. Η ευθύνη αντιμετώπισης του φαινομένου ανήκει στο κράτος. Η επικουρία (από την Περιφέρεια) προσδιορίζεται σε προληπτικές ενέργειες και σε υποχρεωτική διάθεση μέσων.
- Να καλυφθούν άμεσα οι υπηρεσίες πολιτικής προστασίας με το απαραίτητο προσωπικό, όπως χειριστές μηχανημάτων.
- Να υπάρξει άμεση χρηματοδότηση έργων πολιτικής προστασίας (αντιπλημμυρικά, αντιπυρικές ζώνες, καθαρισμοί ρεμάτων, κατασκευή δεξαμενών ή μικρολιμνοδεξαμενών), με σειρά προτεραιότητας, βάσει στοιχείων της κάθε Περιφερειακής Ενότητας και των Δήμων, της τελευταίας 20ετίας, όπου εκδηλώθηκαν τα πλέον δυσμενή φαινόμενα.
- Να επικαιροποιείται ο Εθνικός Σχεδιασμός Πολιτικής Προστασίας, που λαμβάνει χώρα ανά τριετία, κάθε Οκτώβριο.
- Να δοθούν κίνητρα για ένταξη νέων σε εθελοντικές οργανώσεις, όπως με μοριοδότηση, για την πρόσληψη σε υπηρεσίες πολιτικής προστασίας, πυροσβεστικής, αστυνομίας και λιμενικού σώματος. Επίσης, τα θέματα των εθελοντών να ρυθμίζονται σε περιφερειακό επίπεδο (μητρώο, οργάνωση, χρηματοδότηση).
Επισυνάπτεται το πλήρες υπόμνημα με τις προτάσεις και τις παρατηρήσεις της ΕΝΠΕ
| Αθήνα, 29 Ιανουαρίου 2020 Α.Π.: 70 Προς κ.κ. Μέλη της Διαρκούς Επιτροπής Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης και της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Προστασίας Περιβάλλοντος, της Βουλής των Ελλήνων |
ΥΠΟΜΝΗΜΑ
επί του σχεδίου νόμου με τίτλο: «Εθνικός Μηχανισμός Διαχείρισης Κρίσεων και Αντιμετώπισης Κινδύνων, αναδιάρθρωση της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, αναβάθμιση συστήματος εθελοντισμού πολιτικής προστασίας, αναδιοργάνωση του Πυροσβεστικού Σώματος και άλλες διατάξεις»
——-
Επί του Σχεδίου Νόμου, με τίτλο: «Εθνικός Μηχανισμός Διαχείρισης Κρίσεων και Αντιμετώπισης Κινδύνων, αναδιάρθρωση της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, αναβάθμιση συστήματος εθελοντισμού πολιτικής προστασίας, αναδιοργάνωση του Πυροσβεστικού Σώματος και άλλες διατάξεις», θέτουμε υπ’ όψη σας τις απόψεις και προτάσεις μας, όπως διαμορφώθηκαν από το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΝ.Π.Ε., οι οποίες παρακαλούμε να ληφθούν υπ’ όψη σας κατά την τελική διαμόρφωση του νομοσχεδίου και τη σχετική Έκθεση που θα εισαχθεί προς ψήφιση στην Ολομέλεια.
Παρατηρήσεις
επί του σχεδίου νόμου, με τίτλο: «Εθνικός Μηχανισμός Διαχείρισης Κρίσεων και Αντιμετώπισης Κινδύνων, Αναδιάρθρωση της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, Αναβάθμιση Εθελοντισμού Πολιτικής Προστασίας, Αναδιοργάνωση του Πυροσβεστικού Σώματος και άλλες διατάξεις»
Α. ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
– Είναι αναγκαία η πλήρης αποσαφήνιση και οριοθέτηση αρμοδιοτήτων και διακαιοδοσίας του Περιφερειακού Συντονιστή Πολιτικής Προστασίας (άρθρ. 92 Ν. 4623/2019, ΦΕΚ Α’ 134), των αιρετών αρχόντων Περιφερειάρχη και χωρικών Αντιπεριφερειαρχών (άρθρα 160 παρ. 3 εδάφ. δ’, ε’ και στ’ και 186 στοιχ. ΙΙ.Θ Ν. 3852/2010, ΦΕΚ Α΄87, άρθρο 93 Ν. 4555/2018, ΦΕΚ Α’ 133) και των στελεχών Πολιτικής Προστασίας των Περιφερειών, καθώς και των λοιπών εμπλεκομένων φορέων κατά τρόπο ώστε να μην υπάρχουν φαινόμενα:
(I) Αλληλοεπικάλυψης ή κενά αρμοδιοτήτων και
(II) Δημιουργίας παράλληλων διαδρομών πληροφορίας και λήψης αποφάσεων για την αντιμετώπιση φαινομένων.
– Πρέπει να συμπεριληφθούν στις φυσικές καταστροφές οι ζημίες που προκαλούνται από τις έντονες χιονοπτώσεις (σήμερα ως τέτοιες λογίζονται η φωτιά, ο σεισμός, η πλημμύρα και η χιονοστιβάδα). Αυτό συμπαρασύρει και τις προϋποθέσεις κήρυξης μιας περιοχής σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
– Το συντονισμό της Πολιτικής Προστασίας σε Περιφερειακό επίπεδο, θα πρέπει να τον έχουν οι Προϊστάμενοι των Αυτοτελών Διευθύνσεων δια των τμημάτων τους σε επίπεδο Περιφερειακής Ενότητας και τα Τμήματα Πολιτικής Προστασίας των Δήμων σε τοπικό επίπεδο.
– Υπάρχουν ασάφειες ως προς τον τρόπο που θα επιτευχθεί η διαλειτουργικότητα με τα Περιφερειακά Συντονιστικά Όργανα Πολιτικής Προστασίας (ΠΕ.Σ.Ο.Π.Π.)και για το πως τα ΠΕ.Σ.Ο.Π.Π. θα κατευθύνουν, σε περιφερειακό επίπεδο, το έργο των Τοπικών Επιχειρησιακών Συντονιστικών Οργάνων Πολιτικής Προστασίας (Τ.Ε.Σ.Ο.Π.Π.) για την αντιμετώπιση των καταστάσεων εκτάκτου ανάγκης αφού δεν υπάρχουν σύνδεσμοι και δεδομένης της έλλειψης αναφοράς στα ΣΟΠΠ σε επίπεδο Περιφερειακής Ενότητας.
– Υπάρχει επίσης προβληματισμός, ως προς τη δυνατότητα των ΠΕ.Σ.Ο.Π.Π., να κατευθύνουν, σε περιφερειακό επίπεδο, το έργο των Τ.Ε.Σ.Ο.Π.Π. καθώς κατ’ άρθρο 4 του Ν. 3852/2010 (ΦΕΚ Α’ 87), «Μεταξύ των δύο βαθμών τοπικής αυτοδιοίκησης δεν υφίστανται σχέσεις ελέγχου και ιεραρχίας, αλλά συνεργασίας και συναλληλίας …».
– Από τα συντονιστικά όργανα πολιτικής προστασίας που προβλέπει το νομοσχέδιο, ελλείπουν δύο βασικές υπηρεσιακές δομές, η Δ/νση Δασών και η Δ/νση Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Η Διαλειτουργικότητα των υπηρεσιών και των δράσεων πρέπει να είναι βασικά στοιχεία σε οποιαδήποτε νομοθετική ρύθμιση αφορά την Πολιτική Προστασία.
– Να εισαχθεί η δυνατότητα ορισμού από τον Περιφερειάρχη, Περιφερειακού Συντονιστή Πολιτικής Προστασίας, μεταξύ άλλων και υπαλλήλου της οικείας Περιφέρειας, με αποδεδειγμένη γνώση και τουλάχιστον 3ετή εμπειρία.
– Nα υπάρξει χρηματοδότηση μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), αναλόγου του «Φιλόδημου», το οποίο θα καλύψει πλήρως τις ανάγκες των υπηρεσιών πολιτικής προστασίας (κτήρια, εξοπλισμό, μηχανήματα, αμοιβές συνεργαζομένου προσωπικού, όπως χειριστές μηχανημάτων, οδηγούς και δασεργάτες) .
– Να καλυφθεί το θεσμικό κενό αδυναμίας του Περιφερειάρχη να δίνει εντολές ή κατευθύνσεις στην Αστυνομία και την Πυροσβεστική Υπηρεσία – σε μεγάλο βαθμό οι ρυθμίσεις του νομοσχεδίου στηρίζονται στη μη βάσιμη παραδοχή «όργανα τάξης και ασφάλειας υπό αιρετά αυτοδιοικητικά όργανα». Με βάση το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, επικεφαλής στην αντιμετώπιση του καταστρεπτικού φαινομένου μπορεί να είναι μόνο ο Διοικητής της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας και ο ρόλος της Περιφέρειας πρέπει να είναι καθαρά επικουρικός. Η ευθύνη αντιμετώπισης του φαινομένου ανήκει στο κράτος. Η επικουρία (από την Περιφέρεια) προσδιορίζεται σε προληπτικές ενέργειες και σε υποχρεωτική διάθεση μέσων.
– Να υπάρξει πρόβλεψη για το όργανο αποτίμησης των ζημιών (πχ Διευθύνσεις Γεωργίας, Βιομηχανίας, Ανάπτυξης κτλ) καθώς και αποζημίωσης.
– Να καλυφθούν άμεσα οι υπηρεσίες πολιτικής προστασίας με το απαραίτητο προσωπικό, όπως χειριστές μηχανημάτων.
– Να υπάρξει άμεση χρηματοδότηση έργων πολιτικής προστασίας (αντιπλημμυρικά, αντιπυρικές ζώνες, καθαρισμοί ρεμάτων, κατασκευή δεξαμενών ή μικρολιμνοδεξαμενών), με σειρά προτεραιότητας, βάσει στοιχείων της κάθε Περιφερειακής Ενότητας και των Δήμων, της τελευταίας 20ετίας, όπου εκδηλώθηκαν τα πλέον δυσμενή φαινόμενα.
– Να επικαιροποιείται ο Εθνικός Σχεδιασμός Πολιτικής Προστασίας, που λαμβάνει χώρα ανά τριετία, κάθε Οκτώβριο.
– Να δοθούν κίνητρα για ένταξη νέων σε εθελοντικές οργανώσεις, όπως με μοριοδότηση, για την πρόσληψη σε υπηρεσίες πολιτικής προστασίας, πυροσβεστικής, αστυνομίας και λιμενικού σώματος. Επίσης, τα θέματα των εθελοντών να ρυθμίζονται σε περιφερειακό επίπεδο (μητρώο, οργάνωση, χρηματοδότηση).
Β. ΚΑΤ’ ΑΡΘΡΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
Άρθρο 7 : Δυναμικό και Μέσα Εθνικού Μηχανισμού
Προτείνεται η δημιουργία ενιαίας ηλεκτρονικής βάσης διαθέσιμου στόλου φορτηγών και μηχανημάτων έργου, ιδιωτικού και δημοσίου, ανά Περιφέρεια.
Άρθρο 10: Πλαίσια Διαχείρισης Εκτάκτων Αναγκών (Π.Δ.Ε.Α.)
Ο προσδιορισμός, η εξειδίκευση, η οριοθέτηση και οι περιπτώσεις ενεργοποίησης των Πλαισίων Διαχείρισης Εκτάκτων Αναγκών του Καταλόγου Π.Δ.Ε.Α., οποιοδήποτε ζήτημα τήρησης και περιεχομένου αυτού, οι Φορείς, μονάδες και δομές λειτουργίας των Π.Δ.Ε.Α., η σύνθεση και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια φρονούμε ότι πρέπει να αποτελεί νομοθετική ρύθμιση, κατόπιν διαβούλευσης με τους εμπλεκόμενους φορείς.
Άρθρο 13: Περιφερειακά Συντονιστικά Όργανα Πολιτικής Προστασίας (ΠΕ.Σ.Ο.Π.Π.)
Προτείνουμε, στα Περιφερειακά Συντονιστικά Όργανα Πολιτικής Προστασίας (ΠΕ.Σ.Ο.Π.Π.) να συμμετέχει και μέλος της μειοψηφίας των Περιφερειακών Συμβουλίων.
Επισημαίνουμε ότι στις διατάξεις του νομοσχεδίου δεν γίνεται αναφορά στα υφιστάμενα Συντονιστικά Όργανα Πολιτικής Προστασίας των Περιφερειακών Ενοτήτων επικεφαλής των οποίων είναι -εκ του νόμου- ο χωρικός Αντιπεριφερειάρχης (άρθρο 160 παρ. 3 εδάφ. στ’ Ν. 3852/2010, ΦΕΚ Α’ 87, όπως αντικαταστάθηκε και ισχύει με το άρθρο 93 Ν. 4555/2018, ΦΕΚ Α’ 133).
Είναι αναγκαίο να υπάρξει ειδική πρόβλεψη για τη σύγκληση και λειτουργία και λήψη αποφάσεων έκτακτου ΠΕ.Σ.Ο.Π.Π., σε μικρότερη σύνθεση από αυτή του Τακτικού ΠΕ.Σ.Ο.Π.Π., ώστε να υπάρχει ευελιξία και δυνατότητα άμεσης ενέργειας.
Άρθρα 3 & 13
Ειδική παρατήρηση
Να συμπληρωθούν το άρθρο 3, παρ. 1 1γ που αναφέρεται στα ΠΕ.ΚΕ.Π.Π καθώς και το άρθρο 13 που αναφέρεται στα ΠΕ.Σ.Ο.Π.Π., αντιστοίχως, ως εξής:
«Λόγω των ιδιαιτεροτήτων που δημιουργεί η πολυνησία της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, δημιουργείται ένα ΠΕ.ΚΕ.Π.Π. στις Κυκλάδες (Σύρος) και ένα ΠΕ.ΚΕ.Π.Π. στη Δωδεκάνησο (Ρόδος)».
«Λόγω των ιδιαιτεροτήτων που δημιουργεί η πολυνησία της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, δημιουργείται ένα ΠΕ.Σ.Ο.Π.Π. στις Κυκλάδες (Σύρος) και ένα ΠΕ.Σ.Ο.Π.Π. στην Δωδεκάνησο (Ρόδος)».
Άρθρο 14: Αρμοδιότητες Περιφερειακών Συντονιστικών Οργάνων Πολιτικής Προστασίας (ΠΕ.Σ.Ο.Π.Π.)
Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου αυτού, τα Περιφερειακά Συντονιστικά Όργανα Πολιτικής Προστασίας (ΠΕ.Σ.Ο.Π.Π.) κατευθύνουν, σε περιφερειακό επίπεδο, το έργο των Τοπικών Επιχειρησιακών Συντονιστικών Οργάνων Πολιτικής Προστασίας (Τ.Ε.Σ.Ο.Π.Π.) για την αντιμετώπιση των καταστάσεων εκτάκτου ανάγκης όλου του κύκλου διαχείρισης καταστροφών χωρίς να υπάρχουν σύνδεσμοι των δήμων. Όπως ήδη έχουμε επισημάνει, με τις Γενικές Παρατηρήσεις μας, κατ’ άρθρο 4 του Ν. 3852/2010 (ΦΕΚ Α’ 87), μεταξύ των δύο βαθμών τοπικής αυτοδιοίκησης δεν υφίστανται σχέσεις ελέγχου και ιεραρχίας.
Άρθρο 20: Αυτοτελείς Διευθύνσεις Πολιτικής Προστασίας
‘Οπως προβλέπεται από τις διατάξεις του άρθρου αυτού, σε κάθε Περιφέρεια λειτουργεί Αυτοτελής Διεύθυνση Πολιτικής Προστασίας, υπαγόμενη απευθείας στον Περιφερειάρχη και έχει τις ακόλουθες αρμοδιότητες: Συντονίζει, κατά χωρική αρμοδιότητα, το έργο της πολιτικής προστασίας σχετικά με την πρόληψη, ετοιμότητα, αντιμετώπιση και αποκατάσταση των καταστροφών, σύμφωνα με τις μεθόδους οργάνωσης, τα όργανα και την κατανομή αρμοδιοτήτων.
Οι αρμοδιότητες της ως άνω Διεύθυνσης σε σχέση με αυτές του Περιφερειακού Συντονιστή Πολιτικής Προστασίας αλληλοεπικαλύπτονται.
Άρθρο 42: Επιτροπή Εκτίμησης Κινδύνου
Στις διατάξεις του άρθρου, απουσιάζουν ως μέλη της Επιτροπής οι εκπρόσωποι τοπικών φορέων και τοπικών επιστημόνων.
