Στις αρχές Απριλίου, η Μέρι Μπεθ Μόνακο-Βίβρικ, μια 24χρονη εκπαιδεύτρια fitness influencer που ζει στην Ουάσινγκτον, καθόταν στο αεροδρόμιο περιμένοντας την πτήση για να επιβιβαστεί, όταν της ήρθε μια ιδέα για ένα Reel στο Instagram. Η Μόνακο-Βίβρικ σπούδασε πολιτικές επιστήμες και επικοινωνία στο Davidson College. Της έγινε συνήθεια, είπε σε πρόσφατη συνέντευξή της, να «συνδέει πάντα τυχαία πράγματα που δεν φαίνεται να σχετίζονται». Εκείνη τη στιγμή, έφερε σε αντιπαράθεση δύο έννοιες που την απασχολούσαν στο μυαλό της: το Pilates και τον πρόεδρο Τραμπ.
Χαμογελώντας στην κάμερα και σφυρίζοντας ένα δημοφιλές κλιπ του TikTok για το μιούζικαλ του Μπρόντγουεϊ «Wicked», η Μόνακο-Βίβρικ έκανε την υπόθεσή της: «Θέλει κανείς να εξηγήσω τη σχέση μεταξύ της εκλαΐκευσης του Pilates… και της ανόδου του ακραίου αμερικανικού αυταρχισμού;».
Στη λεζάντα ανέπτυξε περαιτέρω τη σκέψη της, λέγοντας ότι ο συντηρητισμός συσχετίζεται με «μικρότερα σώματα» και ότι «οι καμπύλες είναι εκτός μόδας και το heroin chic είναι πάλι εντός… Δεδομένου του σημερινού πολιτικού μας κλίματος, δεν θεωρώ έκπληξη το γεγονός ότι η τάση για τα “χέρια Pilates” μεταξύ των “κοριτσιών Pilates” είναι ραγδαία».
Κι έγινε το μπαμ!
Η Μόνακο-Βίβρικ ήταν νέα στη δημιουργία περιεχομένου στο χώρο της γυμναστικής – δημοσίευσε τα πρώτα της Instagram Reels, που επικεντρώθηκαν σε συμβουλές προπόνησης και άσκησης, τον Φεβρουάριο – και η συγκεκριμένη ανάρτηση ήταν, όπως είπε, κάπως αυθόρμητη.
«Έφτιαξα αυτό το Reel μέσα σε πέντε λεπτά καθισμένη στο αεροδρόμιο, απλά για να το βγάλω προς τα έξω» δήπωσε. «Είπα απλά, γιατί όχι;». Δεν ήταν προετοιμασμένη για την αντίδραση. Δύο εκατομμύρια προβολές σε δύο ημέρες και σχεδόν πέντε εκατομμύρια έναν μήνα μετά. Η ιδέα της διαδόθηκε ευρέως – αλλά όχι επειδή όλοι συμφωνούσαν.
Ορισμένοι λάτρεις του Pilates την αποκάλεσαν «ανοησία». Άλλες γυναίκες είπαν ότι ήθελαν απλώς να είναι υγιείς και θηλυκές. «Με κατηγόρησαν για μισογυνισμό» αποκάλυψε η Μόνακο-Βίβρικ. «Μου είπαν ότι μισώ τις γυναίκες».
Το ύφος των σχολίων κυμαινόταν από σκεπτικισμό έως προσωπική προσβολή. Πολλοί εξοργίστηκαν από τον υπαινιγμό ότι μπορεί να είναι υποστηρικτές του Τραμπ επειδή έχουν γυμνασμένους τρικέφαλους, ενώ άλλοι φάνηκαν ενοχλημένοι από την ιδέα ότι μια μορφή άσκησης θα μπορούσε να περιγραφεί με κομματικούς όρους.
Οι λευκές, πλούσιες γυναίκες
«Οι αντιδράσεις ήταν πολλές» δήλωσε η Μόνακο-Βίβρικ. «Νομίζω ότι απλώς προσέβαλε βαθιά αυτές τις πιο πλούσιες, λευκές γυναίκες που ισχυρίζονται ότι είναι προοδευτικά προσανατολισμένες, αλλά πραγματικά δεν μπορούσαν να καταλάβουν τι έλεγα».
Χοντραίνοντας το πράγμα, είπε, ότι οι αντιδράσεις σύντομα την ακολούθησαν κι εκτός σύνδεσης, στην πραγματική ζωή. Άλλοι εκπαιδευτές στο στούντιο όπου έκανε μαθήματα γυμναστικής την επέπληξαν για τα σχόλιά της και όπως παραδέχτηκε η ανάρτηση είχε συνέπειες ακόμη και για την καριέρα της, υποστηρίζοντας ότι αναφέρθηκε ως ο λόγος που έχασε μια συνεργασία με μια μάρκα γυμναστικής.
Ήταν η πλήρης viral εμπειρία. «Στην αρχή, ήταν υπέροχο γιατί ήταν σαν “ναι, ο κόσμος βλέπει τη σελίδα μου”» είπε η Μόνακο-Βίβρικ. «Μετά ήταν σαν “σκατά, τώρα είμαι άνεργη”».
«Ωστόσο, το αν αυτή η δημοτικότητα του Pilates μπορεί να αποδοθεί στο σημερινό πολιτικό κλίμα είναι ελαφρώς λιγότερο σαφές» παρατηρεί ο δημοσιογράφος Κάλουμ Μαρς στους New York Times
Γιόγκα και Pilates μαζί
Το Pilates αναπτύχθηκε στην Ευρώπη τη δεκαετία του 1920 από τον Joseph Pilates (Τζόζεφ Πιλάτες), έναν Γερμανό προπονητή αυτοάμυνας, ο οποίος αρχικά ονόμασε το πρόγραμμα γυμναστικής «Contrology». Ενώ ο Πιλάτες έγραψε βιβλία για το θέμα και εκπαίδευσε χορευτές στο πρόγραμμά του από το στούντιό του στη Νέα Υόρκη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, το πρόγραμμα κυριάρχησε ως επικρατούσα τάση μόλις τη δεκαετία του 1990, δεκαετίες μετά τον θάνατό του, βρίσκοντας ευρεία αγορά παράλληλα με την αύξηση της δημοτικότητας της γιόγκα.
Πιο πρόσφατα, το Pilates εκτοξεύτηκε: Το 2024, η πλατφόρμα γυμναστικής ClassPass δήλωσε ότι το Pilates ήταν ο πιο δημοφιλής τύπος εκγύμνασης της χρονιάς. Τα μαθήματα Pilates σήμερα είναι πιο προσιτά από ποτέ, προσφέρονται σε ειδικά στούντιο, σε αλυσίδες γυμναστηρίων και σε personal μαθήματα.
Κανείς δεν πηγαίνει στο Pilates επειδή είναι φασίστας, μην τρελαθούμε
«Ωστόσο, το αν αυτή η δημοτικότητα μπορεί να αποδοθεί στο σημερινό πολιτικό κλίμα είναι ελαφρώς λιγότερο σαφές» παρατηρεί ο δημοσιογράφος Κάλουμ Μαρς στους New York Times.
«Δεν το έχω ακούσει ποτέ αυτό, ούτε έχω δει ποτέ κάποια σύνδεση», είπε η Έιμι Νελμς, ιδιοκτήτρια του στούντιο πιλάτες Flatiron Pilates της Νέας Υόρκης, με τα μάτια της να ανοίγουν με δυσπιστία καθώς ο Μαρς της παρουσίασε την ιδέα. «Δεν μπορώ να φανταστώ τον Ντόναλντ Τραμπ να κάνει Pilates».
Για τη Μόνακο-Βίβρικ, το πρόβλημα δεν είναι η ίδια η άσκηση αλλά ο τρόπος με τον οποίο έχει προωθηθεί και διατεθεί στο εμπόριο. «Το Pilates είναι εξαιρετικό για τη δύναμη του κορμού σας και για ανθρώπους που πάσχουν από αδυναμία συνδετικού ιστού κ.λπ.», είπε.
«Αλλά πώς μπορούμε να το διαχωρίσουμε αυτό από το γεγονός ότι το μάρκετινγκ του είναι εξαιρετικά “αποκλειστικό”; Είναι εξαιρετικά “ασπρισμένο”. Βασίζεται στον πλούτο. Βασίζεται στη λεπτότητα».
Παρόλα αυτά, παραδέχτηκε ότι οι αποχρώσεις της άποψής της μπορεί να χάθηκαν σε αυτό που φάνηκε σαν κατηγορία κατά των οπαδών του Pilates. «Δεν έχει να κάνει με την προσωπική σας πολιτική τοποθέτηση» ξακαθάρισε. «Κανείς δεν πηγαίνει στο Pilates σκεπτόμενος “uα γίνω φασίστας σήμερα”».
Είπε ότι ο τρόπος με τον οποίο προωθήθηκε ήταν ανεξάρτητος από την ίδια την άσκηση. «Αυτό ίσως δεν πέρασε πολύ καλά», πρόσθεσε, αναφερόμενη στο μήνυμα της ανάρτησής της.
«Δεν μπορώ να το αποδείξω, αλλά ξέρω ότι υπάρχει. Ξέρω ότι η τάξη, η χάρη, η ησυχία, ο μινιμαλισμός – όλα αυτά συνδέονται μεταξύ τους»
Οι «μικρές» γυναίκες
Μεγάλο μέρος αυτού του «μάρκετινγκ» είναι στην πραγματικότητα μια άμορφη μάζα περιεχομένου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που παράγεται από τους influencers του Pilates που αυτοπροσδιορίζονται ως «κορίτσια του Pilates» ή «πριγκίπισσες του Pilates».
Στο TikTok, οι δημιουργοί περιεχομένου προσφέρουν συμβουλές για το πώς να επιτύχετε «χέρια Pilates» – άπαχους, μυώδεις δικέφαλους που δεν φαίνονται φανερά μυώδεις – ή, ευρύτερα, ένα «σώμα Pilates», που συνήθως σημαίνει απλώς λεπτό.
Η Μόνακο-Βίβρικ ανησυχεί ότι αυτοί είναι κωδικοποιημένοι τρόποι για να πούνε στις γυναίκες ότι πρέπει να γίνουν «μικρές» και να καταλαμβάνουν λιγότερο χώρο – ότι αντί να χτίζουν δύναμη σηκώνοντας βάρη, οι γυναίκες «ωθούνται στο να κάνουν απλά ένα μάθημα Pilates και να παίρνουν ένα smoothie μετά» γελάει η ίδια. «Τι λέει για την κουλτούρα μας ότι αυτά είναι τα πράγματα που προωθούνται;».
Το Pilates δεν είναι εγγενώς αυταρχικό
Η Ανίτα Τσάουεν, οπαδός του Pilates στο Τορόντο, η οποία έχει την πιστοποίησή της στο πρόγραμμα, δήλωσε ότι βρήκε το επιχείρημα της Μόνακο-Βίβρικ «λίγο αδύναμο», αλλά συμφώνησε ότι «υπάρχει κάτι που πρέπει να ξεδιπλώσουμε σχετικά με την αισθητική και την προσβασιμότητα του Pilates, ειδικά στην τρέχουσα πολιτιστική του στιγμή».
Από τη δική της οπτική γωνία ως μαύρη γυναίκα, η Τσάουεν είπε ότι «το Pilates εξακολουθεί να ταιριάζει σε με έναν κυρίως λευκό και πιο πλούσιο χώρο», με πελατεία και εκπαιδευτές που είναι «κατά κύριο λόγο λευκοί, συχνά αδύνατοι και συνήθως συμμορφούμενοι με μια πολύ συγκεκριμένη αισθητική ευεξίας».
«Η εμμονή της ευρύτερης βιομηχανίας ευεξίας με τον έλεγχο, τη λεπτότητα και τη βελτιστοποίηση μπορεί να επικαλύπτεται άβολα με πλαίσια αποκλεισμού ή ακόμη και φασιστικά» πρόσθεσε. «Έτσι, ενώ δεν νομίζω ότι το Pilates είναι εγγενώς αυταρχικό, σίγουρα έχει συσκευαστεί με τρόπους που ευθυγραμμίζονται με αυτές τις αξίες».
Η κυρίαρχη αισθητική
Για ορισμένους ανθρώπους που είδαν το βίντεο της Μόνακο-Βίβρικ, η ίδια η ιδέα της σύνδεσης της πολιτικής με το Pilates ήταν ενοχλητική, ακόμη και αν υπήρχε λόγος να πιστεύει κανείς το αντίθετο. «Νομίζω ότι για μεγάλο χρονικό διάστημα υπήρχε η τάση να πιστεύουμε ότι η γυμναστική δεν είναι πολιτική, είναι απλώς γυμναστική», δήλωσε η Ναταλία Μέλμαν Πέτρεζλα, καθηγήτρια ιστορίας στο New School και συγγραφέας του βιβλίου Fit Nation: The Gains and Pains of America’s Exercise Obsession.
«Αλλά το γυμναστήριο είναι πάντα συνδεδεμένο με τη δυναμική της εξουσίας και την κοινωνία, και συχνά είναι κάτι πολύ περισσότερο από το γυμναστήριο». Η Πέτρεζλα είπε ότι υπάρχει κάτι στο σημείο που έθεσε η Μόνακο-Βίβρικ. «Νομίζω ότι όταν κοιτάζετε την κυρίαρχη αισθητική και τα μηνύματα γύρω από τα κορίτσια Pilates, σίγουρα υποστηρίζεται μια πολύ παραδοσιακή αισθητική της γυναικείας ομορφιάς» είπε.
Αλλά ήταν πρόθυμη να παραδεχτεί την ιδέα μόνο μέχρι ενός σημείου. «Εκτιμώ αυτού του είδους την ανάλυση, αλλά καταρρέει όταν την εξετάζεις σε βάθος», είπε. «Ίσως το πιο θεμελιώδες είναι ότι το Pilates σε κάνει πολύ, πολύ δυνατή. Το Pilates είναι μια πραγματικά έντονη προπόνηση… Φροντίστε να συμπεριλάβετε ότι είπα ότι το Pilates είναι δύσκολο», πρόσθεσε γελώντας Πέτρεζλα. «Αλλιώς θα επιτεθούν και σε εμένα…».
«Δεν μπορώ να το αποδείξω»
Αν και έχουν περάσει μήνες από τότε που η ανάρτησή της τράβηξε για πρώτη φορά την προσοχή, το reel της Μόνακ-Βίβρικ συνεχίζει να προσελκύει απόψεις και να πυροδοτεί συζητήσεις, ακόμη και αν η ίδια δεν ασχολείται πλέον με αυτές.
«Δεν έχω κοιτάξει τα σχόλια εδώ και καιρό, επειδή με θυμώνουν τόσο πολύ», είπε. Έφτιαξε ένα επόμενο βίντεο στο οποίο ανέλυσε την ιδέα της, ελπίζοντας να περιορίσει τη σύγχυση, αλλά, όπως είπε «πολλοί άνθρωποι απλά συνεχίζουν να παρερμηνεύουν αυτά που είπα».
Ωστόσο, έχοντας δημιουργήσει το αρχικό reel, η Μόνακο-Βίβρικ είναι η πρώτη που θα παραδεχτεί ότι το επιχείρημά της μπορεί να μην είναι ακλόνητο. Παρόλα αυτά, το ένστικτό της τα’ης λέει ότι είχε τη σωστή ιδέα. «Απλά, δεν μπορώ ακριβώς να το αποδείξω», είπε. «Δεν μπορώ να το αποδείξω, αλλά ξέρω ότι υπάρχει. Ξέρω ότι η τάξη, η χάρη, η ησυχία, ο μινιμαλισμός – όλα αυτά συνδέονται μεταξύ τους».
*Το άρθρο δημοσιεύθηκε στους nytimes.com
