Η Ευρωπαϊκή Ένωση εντείνει τη μάχη κατά της κλιματικής κρίσης και θέτει στο επίκεντρο έναν από τους βασικούς υπαίτιους της ατμοσφαιρικής ρύπανσης: τα παλιά και μεταχειρισμένα αυτοκίνητα. Τα οχήματα αυτά, συχνά άνω των 15 ετών, εκπέμπουν δυσανάλογα υψηλές ποσότητες ρύπων, συμβάλλοντας σε επιβλαβείς συγκεντρώσεις μικροσωματιδίων (PM10), οξειδίων του αζώτου (NO₂) και διοξειδίου του άνθρακα (CO₂) στις ευρωπαϊκές πόλεις.
Τα νέα μέτρα της Ε.Ε.
Στο πλαίσιο των στόχων βιωσιμότητας για το 2030 και 2050, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ετοιμάζει δέσμη αυστηρών κανονισμών που περιλαμβάνει:
- Αυστηρότερους τεχνικούς ελέγχους για οχήματα άνω των 10 ετών, με ετήσιες real-time μετρήσεις εκπομπών στα ΚΤΕΟ. Όσα ξεπερνούν τα όρια δεν θα επιτρέπεται να κυκλοφορούν.
- Δημιουργία ζωνών χαμηλών εκπομπών (LEZ) σε όλες τις μεγάλες πόλεις, όπου θα απαγορεύεται η είσοδος σε αυτοκίνητα χαμηλών προδιαγραφών (Euro 1–4). Οι παραβάτες θα πληρώνουν πρόστιμα 150–300 ευρώ ανά ημέρα.
- Βαρύτατα πρόστιμα για μη συμμόρφωση στους ελέγχους εκπομπών (έως 500€), ενώ σε ακραίες περιπτώσεις επαναλαμβανόμενων παραβάσεων προβλέπεται ακόμα και δήμευση του οχήματος.
- Αυτόματη σάρωση πινακίδων μέσω καμερών στις εισόδους πόλεων όπως Αθήνα, Παρίσι και Βαρκελώνη, με άμεση καταγραφή προστίμων.
Ελλάδα: πρωταθλήτρια στη ρύπανση
Η χώρα μας κινδυνεύει να δεχθεί το μεγαλύτερο πλήγμα στην Ε.Ε., καθώς συνδυάζει τον πιο γηρασμένο στόλο με ανεπαρκείς τεχνικές υποδομές. Συγκεκριμένα:
- Μέση ηλικία αυτοκινήτων: 17+ έτη (έναντι 11 ετών στην Ε.Ε.).
- Οχήματα κάτω από Euro 4: 42% και πλέον.
- Συστηματικές υπερβάσεις ρύπων PM10 και NO₂ σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα.
Η εικόνα αυτή δεν είναι μόνο περιβαλλοντικά ανησυχητική αλλά και οικονομικά επιβαρυντική, αφού κάθε νέο μέτρο θα πλήξει κυρίως τις ελληνικές οικογένειες και επιχειρήσεις που βασίζονται σε φθηνά μεταχειρισμένα.
Οι επιπτώσεις στις εισαγωγές μεταχειρισμένων
Οι επιχειρήσεις εισαγωγής μεταχειρισμένων αυτοκινήτων θα βρεθούν αντιμέτωπες με σοβαρά εμπόδια:
- Νέες απαιτήσεις τεχνικού ελέγχου από τις χώρες προέλευσης.
- Αδυναμία εμπορίας οχημάτων κάτω του Euro 5.
- Περιορισμός στις πωλήσεις χωρίς ψηφιακό ιστορικό ελέγχου.
Η ελληνική αγορά, η οποία στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στις εισαγωγές, απειλείται με συρρίκνωση και αυξημένο κόστος για τους καταναλωτές.
Τι μπορεί να κάνει η Ελλάδα
Για να περιοριστεί το πλήγμα, η πολιτεία οφείλει να κινηθεί γρήγορα με μέτρα στήριξης:
- Επιδοτήσεις για αγορά νέων ηλεκτρικών ή Euro 6+ οχημάτων.
- Κίνητρα απόσυρσης, π.χ. bonus 1.000€ για κάθε παλιό αυτοκίνητο.
- Προγράμματα leasing με χαμηλό κόστος για τα νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα.
Η μετάβαση προς καθαρότερη κινητικότητα είναι πλέον αναπόφευκτη. Για την Ελλάδα, ωστόσο, η πρόκληση είναι διπλή: αφενός η συμμόρφωση με τους νέους κανόνες, αφετέρου η προστασία των πολιτών από ένα νέο, δυσβάσταχτο οικονομικό βάρος.
