Τη Δευτέρα 1 Σεπτεμβρίου, 2,58 εκατομμύρια Ισραηλινά παιδιά επέστρεψαν στις τάξεις τους για να ξεκινήσουν τη νέα σχολική χρονιά. Από αυτούς, 180.600 ξεκινούν την πρώτη τάξη, ενώ 149.000 εισέρχονται στην δωδέκατη τάξη, την τελευταία σχολική τους χρονιά.
Στη Γάζα, εν τω μεταξύ, το εκπαιδευτικό σύστημα έχει καταστραφεί σε μεγάλο βαθμό από δύο χρόνια ισραηλινών βομβαρδισμών.
Η υπηρεσία του ΟΗΕ για τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες (Unrwa) προειδοποίησε ότι πάνω από 660.000 παιδιά στη Γάζα στερούνται της εκπαίδευσης για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, εν μέσω της γενοκτονίας που διαπράττει το Ισραήλ στην περιοχή.
Σύμφωνα με το Middle Easte Eye, μία ανάλυση δορυφορικών εικόνων από το Κέντρο Δορυφορικών Εικόνων των Ηνωμένων Εθνών τον Απρίλιο αποκάλυψε ότι το 97% των σχολείων «υπέστησαν κάποιο βαθμό ζημιάς στα κτίριά τους», με 432 σχολικά κτίρια, το 76,6% του συνόλου των σχολικών κτιρίων στη Γάζα, να έχουν υποστεί «άμεσο χτύπημα» μετά την 7η Οκτωβρίου 2023.
Παλαιστίνιοι επιθεωρούν τον τόπο όπου πραγματοποιήθηκε ισραηλινή επίθεση την Παρασκευή σε σχολείο που φιλοξενούσε εκτοπισμένους, στην πόλη της Γάζας, στις 16 Αυγούστου 2025.
Σύμφωνα με το παλαιστινιακό υπουργείο Παιδείας, η φοίτηση περίπου 700.000 μαθητών έχει ανασταλεί, ενώ πάνω από 70.000 δεν έχουν τη δυνατότητα να συμμετάσχουν στις εξετάσεις της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης τα τελευταία δύο χρόνια.
Ένας πόλεμος κατά της εκπαίδευσης
Οι νέοι που προσπαθούν γενναία να ολοκληρώσουν την εκπαίδευσή τους εν μέσω της καταστροφής, το κάνουν ενώ παλεύουν με ψυχολογικά τραύματα και την καθημερινή μάχη για να κρατήσουν ζωντανούς τους εαυτούς τους και τις οικογένειές τους.
Ο 16χρονος Αμπντουλ-Αζίζ, ήταν κάποτε ένας επιμελής μαθητής που φοιτούσε σε σχολείο της UNRWA.
«Τώρα, δεν θυμάται πια σε ποια τάξη είναι», είπε ο αδερφός του.
Η Γιάρα Καλίντ, 40 ετών, είπε ότι πριν από τη γενοκτονία του Ισραήλ στη Γάζα, τα παιδιά της φοιτούσαν στο Αμερικανικό Διεθνές Σχολείο στη Γάζα και είχαν υψηλές επιδόσεις.
Παρά τις προσπάθειές της να αντισταθμίσει την απώλεια της εκπαίδευσής τους στο σπίτι, είπε ότι «ο τρόπος σκέψης τους έχει αλλάξει εντελώς».
Παιδί περιβάλλεται από κατσαρόλες, καθώς Παλαιστίνιοι περιμένουν να λάβουν φαγητό από μια φιλανθρωπική κουζίνα στο Χαν Γιούνις, στη νότια Λωρίδα της Γάζας, στις 21 Αυγούστου 2025.
«Όλες οι σκέψεις τους τώρα είναι για το πώς να ανάψουν τη φωτιά, αν έχουμε ψωμί και αν θα έχουν φαγητό το επόμενο πρωί», είπε στο MEE.
«Μια ολόκληρη γενιά έχει καταστραφεί. Ο πόλεμος κατά της εκπαίδευσης είναι βαθύτερος, μεγαλύτερος και έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο από οποιαδήποτε καταστροφή κτιρίων ή υποδομών. Ο πόλεμος κατά της εκπαίδευσης είναι πόλεμος κατά της ίδιας της ύπαρξης του παλαιστινιακού λαού», είπε.
Παρά το γεγονός ότι σχεδόν όλα τα σχολεία της Γάζας έχουν μετατραπεί σε ερείπια, οι προσπάθειες των Παλαιστινίων να παρέχουν εκπαίδευση σε πρόχειρες σκηνές-τάξεις συνεχίζονται επί τόπου.
Ο καθηγητής αγγλικών Αχμάντ Αμπού Ριζίκ ίδρυσε τον Μάιο του 2024 την οργάνωση Gaza Great Minds, η οποία διαχειρίζεται ένα δίκτυο σχολείων σε σκηνές σε ολόκληρη την περιοχή.
«Στην πόλη της Γάζας, είδα ένα παιδί με σχολική τσάντα που έτρεχε», είπε ο Ριζίκ στο MEE. «Νόμιζα ότι είχε αργήσει για το μάθημα, αλλά όταν τον ακολούθησα, συνειδητοποίησα ότι έτρεχε για να πάρει βοήθεια. Μάζευε ρύζι από την άμμο και προσπαθούσε να το βάλει στην τσάντα του. Τότε είπα ότι αρκετά πια, πρέπει να κάνω κάτι».
Θεραπεύοντας τις ψυχές
Σύμφωνα με τον Ριζίκ, η φιλανθρωπική οργάνωση διαχειρίζεται έξι από τα 50 σχολεία που έχουν απομείνει σε όλη τη Γάζα και είναι η μόνη οργάνωση που παρέχει δωρεάν εκπαίδευση σε περίπου 3.000 παιδιά.
«Οι μαθητές έρχονται στο σχολείο πεινασμένοι. Οι περισσότεροι από αυτούς σκέφτονται να φύγουν», είπε.
«Είναι κουρασμένοι από τις καθημερινές δουλειές, όπως το να στέκονται σε ουρές για να πάρουν νερό ή ένα σακί αλεύρι.
Παλαιστίνιοι επιθεωρούν τον τόπο όπου πραγματοποιήθηκε ισραηλινή επίθεση την Παρασκευή σε σχολείο που φιλοξενούσε εκτοπισμένους, στην πόλη της Γάζας, στις 16 Αυγούστου 2025.
«Δεν μπορείς να βρεις φαγητό, νερό, ούτε καν ασφάλεια, και πρέπει να κρύβεις τις κραυγές και τα δάκρυά σου και να προσπαθείς να χαμογελάς και να κάνεις τους μαθητές να χαμογελούν».
«Η κατάσταση είναι ακόμη πιο δύσκολη τώρα, επειδή οι ισραηλινές δυνάμεις πυροβολούν τυχαία τους ανθρώπους. Δεν κάνουν καμία διάκριση μεταξύ σχολείου, νοσοκομείου ή οποιουδήποτε κτιρίου κατοικιών», είπε ο Ριζίκ, προσθέτοντας ότι οι γονείς διστάζουν να στείλουν τα παιδιά τους στο σχολείο εν μέσω της βίας.
«Ο αριθμός των μαθητών μας μειώνεται, αλλά συνεχίζουμε να λειτουργούμε επειδή υπάρχει ανάγκη. Όπως υπάρχει νοσοκομείο για να περιθάλπει τους ανθρώπους, έτσι πρέπει να υπάρχει και σχολείο για να θεραπεύει το μυαλό των μαθητών», είπε.
Παλαιστίνια αγόρια, που εγκατέλειψαν τα σπίτια τους μετά την ισραηλινή επίθεση, παίζουν ποδόσφαιρο καθώς έχουν βρει καταφύγιο σε σχολείο των Ηνωμένων Εθνών στο προσφυγικό στρατόπεδο Jabaliya στη βόρεια Λωρίδα της Γάζας, στις 31 Ιουλίου 2014.
Την Κυριακή, το σχολείο έχασε δύο από τους μαθητές του, παιδιά που σκοτώθηκαν ενώ έπαιζαν στους δρόμους.
«Στην κηδεία τους, οι οικογένειές τους περιέγραψαν πόσο ευτυχισμένοι ήταν στο σχολείο και ότι αυτό ήταν πηγή ελπίδας για αυτούς», δήλωσε ο Ριζίκ.
Τα σχολεία έχουν χάσει εννέα μαθητές από την έναρξη της λειτουργίας τους.
Καταπνίγοντας το μέλλον της Γάζας
Ο Νεβ Γκόρντον, πρόεδρος της Επιτροπής για την Ακαδημαϊκή Ελευθερία της Βρετανικής Εταιρείας Μελετών για τη Μέση Ανατολή, δήλωσε ότι η ισοπέδωση του εκπαιδευτικού συστήματος της Γάζας από το Ισραήλ είναι σκόπιμη και θα έχει μακροπρόθεσμες επιπτώσεις.
«Με την καταστροφή της εκπαιδευτικής και πνευματικής υποδομής της Γάζας και την παρεμπόδιση της πρόσβασης των παιδιών στα σχολεία, το Ισραήλ υπονομεύει και αποδυναμώνει συστηματικά την ανάπτυξη της Λωρίδας για τα επόμενα χρόνια, πολύ μετά την υποχώρηση της γενοκτονικής βίας», δήλωσε στο MEE.
