Σαν σήμερα, 2 Νοεμβρίου 1977 – Η μέρα που η Αττική «βούλιαξε»
Στις 2 Νοεμβρίου 1977 η πρωτεύουσα ξύπνησε σε έναν εφιάλτη που κανείς δεν περίμενε. Δεν υπήρξαν προειδοποιήσεις, δελτία κινδύνου ή συναγερμοί. Μόνο μια συνηθισμένη φθινοπωρινή βροχή που, μέσα σε λίγες ώρες, έγινε ο χειρότερος εφιάλτης για την Αθήνα και τον Πειραιά. Ο απολογισμός; Τριάντα εννέα νεκροί, χιλιάδες κατεστραμμένα σπίτια και έναςλόκληρος αστικός ιστός πνιγμένος στη λάσπη.
Όταν ο ουρανός άνοιξε
Το απόγευμα της Τετάρτης, γύρω στις έξι, ο ουρανός μαύρισε απότομα πάνω από τον Πειραιά και τα δυτικά προάστια. Η βροχή δεν έπεφτε — έπεφτε με ορμή, σαν «τοίχος νερού». Ο Κηφισός υπερχείλισε, οι δρόμοι έγιναν ορμητικά ποτάμια, παρέσυραν ανθρώπους, οχήματα, περιουσίες. Φώτα έσβησαν, τηλέφωνα νεκρώθηκαν, και οι κάτοικοι έβλεπαν τα σπίτια τους να μετατρέπονται σε παγίδες.
Οι μαρτυρίες είναι σκληρές: άνθρωποι που κρατιούνταν από κολώνες της ΔΕΗ για να μη χαθούν, επιβάτες λεωφορείων που σκαρφάλωναν στις οροφές για να σωθούν, γείτονες που έσπαγαν πόρτες για να απεγκλωβίσουν ηλικιωμένους.
Μια πόλη μέσα στη λάσπη
Μέχρι το ξημέρωμα, η εικόνα της Αθήνας ήταν αποκαρδιωτική. Πάνω από 2.000 υπόγεια είχαν πλημμυρίσει. Μικρές επιχειρήσεις διαλύθηκαν, δρόμοι γέμισαν με λάσπη, σαβούρα και σιωπή.
Φωτογραφίες της εποχής δείχνουν αυτοκίνητα στοιβαγμένα το ένα πάνω στο άλλο, δρόμους που θύμιζαν κοίτες ποταμών και πρόσωπα ανθρώπων που είχαν δει τον θάνατο να περνάει δίπλα τους.
Η φύση ξεγύμνωσε τις αδυναμίες της πόλης
Οι μετεωρολόγοι κατέγραψαν περίπου 150 χιλιοστά βροχής μέσα σε λίγες ώρες — ποσοστό που σε άλλες χώρες πέφτει σε μία εβδομάδα. Η Αθήνα δεν είχε ούτε τις υποδομές, ούτε τη λογική για να το αντέξει.
Μπαζωμένα ρέματα, αυθαίρετα, στενοί δρόμοι χωρίς απορροή, υπόγειες κατοικίες. Μια πόλη χτισμένη πάνω σε ό,τι κρυβόταν κάτω από το χαλί. Η φύση απλώς ήρθε και τράβηξε το χαλί.
Μετά την καταιγίδα
Η πολιτεία αιφνιδιάστηκε. Οι διασώστες έσπευσαν, ο Στρατός μπήκε στους δρόμους, αλλά η ζημιά είχε ήδη γίνει. Μετά από λίγες μέρες, η ζωή προσπάθησε να επιστρέψει. Καθαρισμοί, αποζημιώσεις, υποσχέσεις για αντιπλημμυρικά έργα. Κάποιες έγιναν, άλλες έμειναν μόνο σε χαρτιά.
Στις 2 Νοεμβρίου 1977, ενώ τα φώτα της επικαιρότητας ήταν στραμμένα στην Αθήνα και τον Πειραιά, η Ανατολική Αττική –και ιδιαίτερα η Ραφήνα– βρέθηκε κι αυτή αντιμέτωπη με το ίδιο κύμα κακοκαιρίας. Τα ρέματα της περιοχής, κυρίως του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας (που κατεβαίνει από Πεντέλη και Πικέρμι), υπερχείλισαν παρασύροντας ό,τι υπήρχε στον δρόμο τους.
Τι συνέβη στη Ραφήνα
-
Το Μεγάλο Ρέμα φούσκωσε επικίνδυνα, με τα νερά να βγαίνουν από την κοίτη του λίγο μετά τις 7 το απόγευμα. 2 άνθρωποι πνίγηκαν. Τα νερά έφτασαν μέχρι την σημερινή κεντρική πλατεία Ραφήνας.
-
Τα σπίτια στις όχθες πλημμύρισαν μέσα σε λεπτά. Υπόγεια, ισόγεια και αποθήκες γέμισαν λάσπη.
-
Οι δρόμοι προς Μαραθώνα και Πικέρμι έκλεισαν από φερτά υλικά και μπάζα. Μάλιστα το μεγαλύτερο πλήγμα υπέστη η διασταύρωση που έγινε λίμνη.
-
Οι κάτοικοι μιλούν για νερά που “έμπαιναν από τις πόρτες και έφευγαν από τα παράθυρα”.
