Οι αγρότες στα κάγκελα. Ο Έλληνας στα κάγκελα. Μια χώρα βράζει από άκρη σε άκρη – όχι από ιδεολογία, αλλά από ανάγκη. Ο μισθός τελειώνει στις 15 του μήνα, η ακρίβεια καταπίνει κάθε ίχνος αξιοπρέπειας, και την ίδια ώρα εκείνοι που κρατούν όρθια την παραγωγή της χώρας βρίσκονται στον δρόμο, περικυκλωμένοι από υποσχέσεις που δεν τηρήθηκαν και από ένα σύστημα που μοιάζει να τους θέλει… εξαφανισμένους.
Είναι ειρωνεία της ιστορίας. Ο πιο δυναμικός, ο πιο ανθεκτικός κλάδος της χώρας, η αγροτιά, αυτή που ψήφισε τη σημερινή κυβέρνηση σε ποσοστά συντριπτικά σε ορισμένες περιοχές, είναι σήμερα ο κλάδος που μπορεί να τη φέρει τούμπα.
Και το ερώτημα πλανάται πάνω από όλη την Ελλάδα: Γίνεται; Μπορεί η ίδια η βάση που στήριξε αυτή την κυβέρνηση να γίνει εκείνη που θα την ανατρέψει πολιτικά;
Μια χώρα μπλοκαρισμένη από τρακτέρ
Τα τρακτέρ έχουν γίνει σύμβολο αντίστασης. Εθνικές οδοί κλεισμένες, διόδια αποκλεισμένα, αγρότες από τον Έβρο μέχρι την Κρήτη σηκώνουν ένα βάρος που δεν χωρά πια. Δεν μιλάμε για μια «συνηθισμένη κινητοποίηση». Μιλάμε για τη μεγαλύτερη αγροτική έκρηξη της τελευταίας δεκαετίας.
Στη Θεσσαλία, στη Μακεδονία, στη Στερεά Ελλάδα, σε κάθε νομό και σε κάθε επαρχία, η εικόνα επαναλαμβάνεται, ανθρώποι κουρασμένοι, αλλά αποφασισμένοι. Ανθρώποι που δεν μασάνε. Ανθρώποι που δεν έχουν τίποτα να χάσουν πια.
Κρήτη: το πρώτο προειδοποιητικό καμπανάκι
Στην Κρήτη η φλόγα άναψε νωρίτερα. Έξω από το αεροδρόμιο «Νίκος Καζαντζάκης» επικράτησε πραγματικό χάος. Αγρότες και κτηνοτρόφοι που παράγουν το ιερότερο των ελληνικών προϊόντων, το λάδι, βρέθηκαν στα πρόθυρα σύγκρουσης με τα ΜΑΤ.
Όταν ολόκληρο νησί που τα τελευταία χρόνια στηρίζει τη Νέα Δημοκρατία φτάνει στο σημείο να αποκλείει αεροδρόμια, τότε το μήνυμα δεν είναι απλό διαμαρτυρίας. Είναι μήνυμα ανατροπής.
Γιατί φωνάζουν; Γιατί δεν βγαίνουν τα νούμερα.
Το κόστος παραγωγής εκτοξεύτηκε. Το πετρέλαιο, το ρεύμα, τα εφόδια, οι ζωοτροφές έχουν ξεπεράσει κάθε λογική. Κι από την άλλη, οι τιμές παραγωγού κατρακυλούν.
Ο αγρότης βλέπει τον λογαριασμό να γράφει χασούρα πριν καν πατήσει στο χωράφι. Και την ίδια στιγμή, στο ράφι του σούπερ μάρκετ, ο καταναλωτής πληρώνει χρυσάφι.
Ποιος κερδίζει; Σίγουρα όχι ο αγρότης. Σίγουρα όχι ο Έλληνας που δυσκολεύεται να γεμίσει το καλάθι. Κάπου ανάμεσα υπάρχει μια αγορά που παίζει παιχνίδια. Παιχνίδια που παίζονται χρόνια στις πλάτες εκείνων που παράγουν το φαγητό μας.
Δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο. Είναι ευρωπαϊκή εξέγερση.
Στη Γαλλία, στη Γερμανία, στο Βέλγιο, στην Πολωνία, τρακτέρ έχουν γεμίσει δρόμους, λιμάνια, πρωτεύουσες. Οι Ευρωπαίοι αγρότες νιώθουν ότι η παγκοσμιοποιημένη οικονομία και οι κεντρικές πολιτικές αποφάσεις τούς οδηγούν στην εξαφάνιση.
Αυτό που πολλοί λένε «νέα τάξη πραγμάτων» δεν είναι θεωρία. Είναι η πραγματικότητα της συγκέντρωσης της παραγωγής στα χέρια λίγων μεγάλων ομίλων. Ο μικρός και μεσαίος αγρότης δεν χωράει πια σε αυτή την εικόνα.
Αλλά δεν φεύγει αθόρυβα.
Και σίγουρα όχι στην Ελλάδα.
Μπορούν να φέρουν την ανατροπή;
Η ιστορία έχει δείξει ότι όταν η ελληνική ύπαιθρος εξεγείρεται, η πολιτική σκηνή τρέμει.
Το είδαμε επί Μητσοτάκη του ’90. Το είδαμε επί Σημίτη. Το είδαμε επί ΓΑΠ.
Σήμερα; Η κυβέρνηση βρίσκεται μπροστά σε μια αγροτιά που δεν έχει απλώς θυμό.
Έχει αίσθημα προδοσίας. Και αυτό είναι εκρηκτικό μείγμα.
Διότι, ναι, αυτοί που σήμερα έχουν περικυκλώσει την Αθήνα με τρακτέρ, είναι οι ίδιοι άνθρωποι που πριν λίγα χρόνια ψήφιζαν τη Νέα Δημοκρατία με συντριπτικά ποσοστά. Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει το πολιτικό αποτέλεσμα. Αλλά σε μια χώρα που βράζει οικονομικά, κοινωνικά και θεσμικά, η αγροτική οργή είναι από τα λίγα πράγματα που έχουν πραγματική δύναμη ανατροπής.
Το τέλος του δρόμου
Το βέβαιο είναι ένα, οι αγρότες δεν μασάνε. Και δεν πρόκειται να γυρίσουν σπίτι με άδεια χέρια. Ο Έλληνας της πόλης, ο μισθωτός που τελειώνει τον μισθό στις 15 του μήνα, ο μικροεπαγγελματίας που πνίγεται στη φορολογία, όλοι βλέπουν στους αγρότες έναν καθρέφτη, εκεί όπου φαίνεται πρώτο αυτό που έρχεται για όλους.
Οι αγρότες δεν ζητούν προνόμια.
Ζητούν δικαιοσύνη.
Ζητούν να μπορούν να παράγουν.
Ζητούν να μπορούν να ζήσουν.
Και όταν αυτοί που τρέφουν μια χώρα φτάνουν στα κάγκελα, τότε συνοδεύεται πάντα από ένα μήνυμα, ή αλλάζουμε πορεία, ή η πορεία θα αλλάξει εμάς.
Οι εβδομάδες που έρχονται θα δείξουν αν αυτή η αγροτική έκρηξη είναι απλώς μια διαμαρτυρία ή η αρχή μιας πολιτικής ανατροπής που κανείς δεν φανταζόταν.
ΜΑΡΚΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ
