Ο πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος (anterior cruciate ligament) είναι ένας από τους τέσσερις βασικούς συνδέσμους του γόνατος μαζί με τον οπίσθιο χιαστό, τον έσω και τον έξω πλάγιο σύνδεσμο. Παίζει πρωτεύον ρόλο στη σταθερότητα της άρθρωσης τόσο στην προσθιοπίσθια όσο και την στροφική. Ξεκινάει από τη μεσότητα της κνήμης και καταλήγει στην έσω πλευρά του έξω μηριαίου κονδύλου και στην ουσία αποτρέπει την πρόσθια μετατόπιση της κνήμης σε σχέση με το μηρό.
Γράφει ο Παναγιώτης Παπαδόπουλος, Ορθοπαιδικός Χειρουργός, Γλυφάδα
Τι είναι η ρήξη του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου;
Με τον όρο «ρήξη» αναφερόμαστε στη διακοπή της συνέχειας του συνδέσμου και στην αποκοπή του.
Αυτό συμβαίνει μετά από έναν οξύ τραυματισμό και στροφική κάκωση του γόνατος, κατά τον οποίο κατά κάποιο τρόπο κολλάει η κνήμη στο έδαφος και περιστρέφεται ο μηρός περί τον άξονά του, προκαλώντας τη ρήξη του χιαστού. Τέτοιες κακώσεις μπορεί να συμβούν κατά τη διάρκεια μιας αθλητικής δραστηριότητας όπως το ποδόσφαιρο, το μπάσκετ, ο στίβος καθώς και από την πτώση και ανώμαλη προσγείωση στο έδαφος.
Ποια είναι τα συμπτώματα;
Κατά τη διάρκεια της κάκωσης ο ασθενής βιώνει μία τραυματική εμπειρία λόγω έντονου πόνου, οιδήματος στο γόνατο και αδυναμία βάδισης. Θα πρέπει να γίνει άμεσος ακτινολογικός έλεγχος για να αποκλειστεί η ύπαρξη κατάγματος ή άλλης οστικής κάκωσης και εν συνεχεία να γίνει μαγνητική τομογραφία γόνατος που θα ελέγξει την ακεραιότητα των συνδέσμων και θα επιβεβαιώσει τη διάγνωση της ρήξης του προσθίου χιαστού. Σαν πρώτο μέτρο ανακούφισης για τις ημέρες μετά τον τραυματισμό προτείνεται η παγοθεραπεία, η παυσίπονη αγωγή με παρακεταμόλη και κοινά αντιφλεγμονώδη, η ελαστική περίδεση του γόνατος και η βάδιση με πατερίτσες.
Ο ασθενής με ρήξη προσθίου χιαστού συνδέσμου νιώθει πόνο τις πρώτες ημέρες και έχει αίσθημα αστάθειας στο γόνατο κατά τη βάδιση. Πολλές φορές αυτό περιγράφεται σαν ένα αίσθημα ότι το γόνατο «θα φύγει από τη θέση του». Σε κάποιες περιπτώσεις συνυπάρχουν και άλλες κακώσεις όπως η ρήξη του μηνίσκου που είναι και η πιο συχνή.
Ποια είναι η θεραπεία της ρήξης του προσθίου χιαστού συνδέσμου;
Η αντιμετώπιση των ρήξεων του προσθίου χιαστού είναι κατά κανόνα χειρουργική. Σε επιλεγμένες περιπτώσεις, όπως σε μερική ρήξη χιαστού ή σε ασθενείς ηλικίας άνω των 50 ετών με πλήρη ρήξη, καθώς και αν συνυπάρχουν άλλα προβλήματα υγείας μπορεί να επιλεγεί η συντηρητική αντιμετώπιση που περιλαμβάνει ένα πρόγραμμα μυϊκής ενδυνάμωσης του γόνατος με σκοπό να μειωθεί το αίσθημα αστάθειας και η μικροκίνηση της κνήμης σε σχέση με το μηρό.
Αυτή η κίνηση της κνήμης δημιουργεί μελλοντικά προβλήματα στον ασθενή όπως πρώιμη αρθρίτιδα και ρήξη στους μηνίσκους. Έτσι για παράδειγμα ένας νέος αθλητικός και δραστήριος ασθενής που επιλέγει να μη χειρουργηθεί για ρήξη χιαστού έχει πολύ υψηλή πιθανότητα να αναπτύξει στο μέλλον αρθρίτιδα λόγω της αστάθειας του γόνατος.
Η χειρουργική αποκατάσταση γίνεται με επεμβάσεις ελάχιστης παρεμβατικότητας, δηλαδή με αρθροσκόπηση γόνατος. Ο κομμένος χιαστός αντικαθίστανται με μόσχευμα που λαμβάνεται συνήθως από τον ίδιο τον ασθενή. Η πιο συχνή δότρια περιοχή είναι οι οπίσθιοι μηριαίοι, αλλά μπορεί να επιλεγεί και άλλη περιοχή όπως ο τένοντας του τετρακεφάλου ή ο επιγονατιδικός.
Επίσης ανάλογα με το προφίλ του ασθενούς μπορεί να επιλεγεί και συνθετικό μόσχευμα.
Η επέμβαση γίνεται με αυθημερόν ή μιας ημέρας νοσηλεία και ο ασθενής μετά θα ακολουθήσει ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα αποκατάστασης με φυσικοθεραπείες που θα τον επαναφέρει πλήρως στην καθημερινότητα του και στις αθλητικές δραστηριότητες.
