Η Ουάσιγκτον και το Κίεβο φαίνεται να πλησιάζουν σε μια κοινά συμφωνημένη φόρμουλα για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, εν μέσω συνεχούς αβεβαιότητας για την αντίδραση της Μόσχας και πλήθους άλυτων ζητημάτων.
Όπως αναφέρει σε ανάλυσή του ο Guardian, βάσει της κατάστασης των πιο πρόσφατων ειρηνευτικών συνομιλιών, για τις οποίες μεσολαβούν οι ΗΠΑ, ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, φαίνεται να έχει εξασφαλίσει αρκετές σημαντικές παραχωρήσεις σε σχέση με τις προηγούμενες εκδοχές του σχεδίου, έπειτα από εντατικές συνομιλίες με την αμερικανική διαπραγματευτική ομάδα.
Ανεξαρτήτως του αν θα γίνει αποδεκτό από τη Μόσχα, αυτό σηματοδοτεί μια επιτυχία για το Κίεβο στο να επαναδιατυπώσει το προηγούμενο σχέδιο των ΗΠΑ, το οποίο είχε επικριθεί ως μια «λίστα επιθυμιών» του Κρεμλίνου. Ο Ζελένσκι δήλωσε ότι αναμένει πως οι αμερικανοί διαπραγματευτές θα έρθουν σε επαφή με το Κρεμλίνο την Τετάρτη.
Στην τελευταία εκδοχή του ειρηνικού σχεδίου, η Ουκρανία αποδέχεται την αρχή της αποστρατιωτικοποιημένης ζώνης στις ανατολικές της περιοχές, για τις οποίες η Ουκρανία είχε διατηρήσει τον έλεγχο για μεγάλο διάστημα, με την επιμονή ότι η Ρωσία θα πρέπει να προβεί σε παρόμοια αποχώρηση δυνάμεων.
Οι λεπτομέρειες της πρότασης έχουν αποσταλεί στον πρόεδρο της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν, από τον απεσταλμένο του, Κιρίλ Ντμίτριεφ, και εκπρόσωπος του Κρεμλίνου δήλωσε ότι η Μόσχα διαμορφώνει την αντίδρασή της και δεν θα σχολιάσει δημόσια άμεσα.
Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, δήλωσε ότι ο Ντμίτριεφ ενημέρωσε τον Πούτιν για το πρόσφατο ταξίδι του στο Μαϊάμι για συνομιλίες με τους απεσταλμένους του Τραμπ. Ο Πεσκόφ αρνήθηκε να σχολιάσει την αντίδραση της Ρωσίας στις προτάσεις ή το ακριβές περιεχόμενο των εγγράφων, λέγοντας ότι το Κρεμλίνο δεν πρόκειται να επικοινωνήσει μέσω των ΜΜΕ.
«Όλες οι βασικές παράμετροι της ρωσικής θέσης είναι γνωστές στους συναδέλφους μας από τις ΗΠΑ», δήλωσε ο Πεσκόφ στους δημοσιογράφους.
Ο Πούτιν δήλωσε τις τελευταίες εβδομάδες ότι οι όροι για την ειρήνη είναι η Ουκρανία να παραχωρήσει περίπου 5.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα του Ντονμπάς, που εξακολουθεί να ελέγχει, και ότι το Κίεβο θα πρέπει να ανακαλέσει επίσημα την πρόθεσή του να ενταχθεί στην στρατιωτική συμμαχία του ΝΑΤΟ.
Στη συνεχιζόμενη περίπλοκη “χορογραφία” των διαπραγματεύσεων, ωστόσο, η Ουκρανία θα συμφωνήσει σε αρκετές δύσκολες παραχωρήσεις. Αυτό περιλαμβάνει την αποχώρηση ορισμένων ουκρανικών στρατευμάτων από την περιοχή που ελέγχει στην ανατολική γραμμή μετώπου, καθώς και την εγκατάλειψη της μακροχρόνιας φιλοδοξίας της για ένταξη στο ΝΑΤΟ, σε αντάλλαγμα για εγγυήσεις ασφαλείας από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη, που θα μοιάζουν με τη διάταξη του άρθρου 5 του ΝΑΤΟ. Παράλληλα, παρέμενε ασαφές, τουλάχιστον δημόσια, πώς θα διαμορφωθούν αυτές οι εγγυήσεις ασφαλείας.
Το τελευταίο σχέδιο προβλέπει, επίσης, την αποχώρηση των ρωσικών δυνάμεων από τις περιοχές Ντνιπροπετρόβσκ, Μικολάιβ, Σούμι και Χάρκοβο, με διεθνείς δυνάμεις να τοποθετούνται κατά μήκος της γραμμής επαφής για να παρακολουθούν την εφαρμογή.
Ο Ζελένσκι παρουσίασε το σχέδιο κατά τη διάρκεια μιας δίωρης ενημέρωσης με δημοσιογράφους. Υποστήριξε ότι οι προτάσεις τοποθετούν την Ουκρανία σε ισχυρότερη θέση, καθώς η Μόσχα αντιμετωπίζει τον κίνδυνο οι ΗΠΑ να προμηθεύσουν το Κίεβο με σημαντικά αυξημένα όπλα και να επιβάλουν κλιμακούμενες κυρώσεις, εάν ο Πούτιν απορρίψει το σχέδιο.
«[Η Μόσχα] δεν μπορεί να πει στον πρόεδρο Τραμπ: “Κοίτα, είμαστε κατά της ειρηνικής διευθέτησης. Δηλαδή, αν προσπαθήσουν να εμποδίσουν τα πάντα, τότε ο πρόεδρος Τραμπ θα αναγκαστεί να μας εξοπλίσει βαριά, ενώ θα επιβάλει όλες τις δυνατές κυρώσεις εναντίον τους», δήλωσε ο Ζελένσκι στους δημοσιογράφους.
«Στις περιοχές Ντονέτσκ, Λουχάνσκ, Ζαπορίζια και Χερσώνα, η γραμμή ανάπτυξης των στρατευμάτων κατά την ημερομηνία αυτής της συμφωνίας αναγνωρίζεται de facto ως η γραμμή επαφής», δήλωσε ο Ζελένσκι για το τελευταίο σχέδιο.
«Θα συγκροτηθεί μια ομάδα εργασίας για να προσδιορίσει την αναδιάταξη των δυνάμεων που είναι απαραίτητη για τον τερματισμό της σύγκρουσης, καθώς και για να καθορίσει τις παραμέτρους των πιθανών μελλοντικών ειδικών οικονομικών ζωνών», πρόσθεσε.
Αυτό φαίνεται να υποδηλώνει ότι το σχέδιο ανοίγει το δρόμο για – αλλά καθυστερεί επιλογές που η Ουκρανία ήταν προηγουμένως απρόθυμη να εξετάσει – την αποχώρηση στρατευμάτων και τη δημιουργία αποστρατιωτικοποιημένων ζωνών.
«Βρισκόμαστε σε μια κατάσταση όπου οι Ρώσοι θέλουν να αποσυρθούμε από την περιοχή του Ντονέτσκ, ενώ οι Αμερικανοί προσπαθούν να βρουν έναν τρόπο», δήλωσε ο Ζελένσκι. «Ψάχνουν για μια αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη ή μια ελεύθερη οικονομική ζώνη, δηλαδή μια μορφή που θα μπορούσε να ικανοποιήσει και τις δύο πλευρές».
Οποιοδήποτε σχέδιο που περιλαμβάνει την αποχώρηση των ουκρανικών στρατευμάτων θα πρέπει να περάσει από δημοψήφισμα στην Ουκρανία, πρόσθεσε ο Ζελένσκι. «Μια ελεύθερη οικονομική ζώνη. Αν το συζητάμε αυτό, τότε πρέπει να πάμε σε δημοψήφισμα», δήλωσε ο Ζελένσκι.
Για το ΝΑΤΟ, ο Ζελένσκι δήλωσε: «Είναι επιλογή των μελών του ΝΑΤΟ αν θα έχουνε ή όχι την Ουκρανία. Η δική μας επιλογή έχει γίνει. Απομακρυνθήκαμε από τις προτεινόμενες αλλαγές στο Σύνταγμα της Ουκρανίας που θα απαγόρευαν στην Ουκρανία να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ.»
Η Ρωσία, ωστόσο, επιμένει εδώ και καιρό στην πλήρη κυριαρχία του Ντονέτσκ και παραμένει εξαιρετικά αβέβαιο αν θα αποδεχτεί είτε μια προτεινόμενη αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη ασφαλείας είτε την αποχώρηση των στρατευμάτων της, παρά το γεγονός ότι παραμένουν άλλα ανοιχτά ζητήματα, όπως ο έλεγχος του πυρηνικού εργοστασίου της Ζαπορίζια, το οποίο το Κίεβο λέει ότι πρέπει να διοικείται από κοινού από τις ΗΠΑ και την Ουκρανία.
