Η ανακοίνωση των βαθμών των Πανελλαδικών Εξετάσεων του 2025 στις 26 Ιουνίου έβαλε τέλος στο άγχος και την πίεση στους 73.941 υποψηφίους φοιτητές από τα Γενικά Λύκεια και τους 14.696 από τα ΕΠΑΛ.
Από τις 8 μέχρι και τις 17 Ιουλίου ακολουθεί η δεύτερη σημαντική περίοδος με τη συμπλήρωση του μηχανογραφικού που ολοκληρώνεται στο τέλος του μήνα με την ανακοίνωση των βάσεων εισαγωγής.
Η συμπλήρωση του μηχανογραφικού με τις προτιμήσεις των υποψηφίων δεν αποτελεί μόνο μια διαδικαστική τεχνική πράξη. Είναι καθοριστικής σημασίας οι υποψήφιοι προτού επιλέξουν σχολές να έχουν κατά νου και τις τάσεις που επικρατούν στην αγορά εργασίας.
Επιπλέον της προοπτικής απασχόλησης, προκειμένου να αντιληφθεί κανείς τη σημασία της διαμόρφωσης ενός σωστού μηχανογραφικού με βάση τις επιθυμίες των υποψηφίων, αρκεί να σκεφτεί ότι μόνο το 39% των φοιτητών στα ελληνικά πανεπιστήμια ολοκληρώνει τις σπουδές του εντός της προβλεπόμενης διάρκειας (ν έτη), σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του ΟΟΣΑ για την πορεία αποφοίτησης στην ΕΕ.
Περίπου το 20% των φοιτητών λαμβάνει το πτυχίο ακριβώς στα τέσσερα χρόνια, όπως αναφέρει η Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ).
Αξίζει, επίσης, να γίνει ιδιαίτερη αναφορά στα συνολικά στοιχεία της τελευταίας τετραετίας (2021-2024), από τότε δηλαδή που ξεκίνησε να εφαρμόζεται η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής, καθώς έμειναν κενές περίπου 48.000 θέσεις στα πανεπιστήμια.
Σε ένα οικονομικό, πολιτισμικό, εκπαιδευτικό και κοινωνικό τοπίο που αλλάζει ραγδαία, οι επιλογές δεν περιορίζονται πλέον μόνο στα ελληνικά δημόσια πανεπιστήμια.
Οι σπουδές στα υπό ίδρυση μη κρατικά πανεπιστήμια στη χώρα μας, καθώς και η φοίτηση στο εξωτερικό αλλά και στα δημόσια και ιδιωτικά πανεπιστήμια της Κύπρου δίνουν περισσότερες επιλογές στους μαθητές.
Τα μυστικά για τη σωστή συμπλήρωση ενός μηχανογραφικού, τις προοπτικές καριέρας αλλά και τις τάσεις της εγχώριας και διεθνούς αγοράς εργασίας αναλύουν στο «ΘΕΜΑ» ο κ. Χρήστος Ατλάσης, πιστοποιημένος σύμβουλος Επαγγελματικού Προσανατολισμού, PhD, δρ Ψυχομετρίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, και ο κ. Δημήτριος Γρηγοριάδης, διευθυντής ΓΕΛ Κρεμαστής Ρόδου, σύμβουλος Επαγγελματικού Προσανατολισμού, M.Ed. Αμφότεροι αποτυπώνουν όχι μόνο το σήμερα, αλλά και το μέλλον όπως αυτό διαγράφεται βάσει μελετών: οι τομείς των κατασκευών, της βιομηχανίας και της πληροφορικής αναμένεται να παίξουν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση του εργασιακού τοπίου.
Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση 2025 για την ελληνική οικονομία και την απασχόληση του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ (ΙΝΕ ΓΣΕΕ με στοιχεία Eurostat), στο σύνολο του 2024 ο αριθμός των απασχολουμένων ενισχύθηκε κατά 67.700 άτομα έναντι του 2023, με τις 43.200 εξ αυτών να είναι γυναίκες.
Από την ίδια έκθεση προκύπτει ότι το 2024 η ελληνική οικονομία διατήρησε έναν ικανοποιητικό ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης, με το πραγματικό ΑΕΠ να μεγεθύνεται κατά 2,3%, υψηλότερο κατά 1,3 ποσοστιαίες μονάδες από τον ρυθμό μεγέθυνσης της Ε.Ε.
Η δυναμική αυτή διατηρήθηκε και το α’ φετινό τρίμηνο, με τον ρυθμό μεγέθυνσης να ανέρχεται σε 2,2% σε ετήσια βάση.
Οι ανάγκες της αγοράς εργασίας σε κατασκευές, μεταποίηση και ψηφιακές/τεχνικές υπηρεσίες δείχνουν θετική τάση, επομένως αποτελούν καίριους τομείς για επένδυση σπουδών.
Η απασχόληση στους τομείς logistics, ICT (Information and Communication Technology), research & development αναπτύσσεται σημαντικά παρέχοντας σταδιοδρομία με εύκολη είσοδο στην αγορά εργασίας. Αντιθέτως, η γεωργία, το real estate και οι συμβουλευτικές δραστηριότητες έχουν περιορισμένες προοπτικές.
Σύμφωνα με τα προγνωστικά του Cedefop (Ευρωπαϊκό Κέντρο για την Ανάπτυξη της Επαγγελματικής Κατάρτισης με ορίζοντα το 2035 – Cedefop EU Skills Forecast 2022-2035), τα προφίλ που παρουσιάζουν ταχύτατη αύξηση ανάγκης (είτε από νέες θέσεις είτε από αντικατάσταση) στην ΕΕ είναι:
■ ICT professionals (προγραμματιστές, data scientists)
■ Legal and social associate professionals (σύμβουλοι, κοινωνικοί υπάλληλοι)
■ Office professionals (διευθυντικά/γραφειακά στελέχη)
Παρόλο που η Eurostat δεν δημοσιεύει άμεσα ποσοστό ανεργίας ανά οικονομικό τομέα, οι Δείκτες Κενών Θέσεων Εργασίας (Job Vacancy Rate) προσφέρουν ένδειξη για την απορρόφηση και την υγεία κάθε κλάδου:
■ Τεχνολογία – ICT (Information and Communication Technology): πολύ υψηλές ανάγκες, κορυφαίος ρυθμός απορρόφησης.
■ Κατασκευή / Μεταποίηση: θετική απασχολησιμότητα, ανάπτυξη ~1% ετησίως
■ Τουρισμός – Φιλοξενία: πλήττεται από τις εποχικές ανάγκες. Φέτος οι προσλήψεις φτάνουν έως τις 80.000 κενές θέσεις στο μέγιστο της περιόδου.
■ Real estate: σταθερή ζήτηση, αλλά μηδενική έως ελαφρώς καθοδική εξέλιξη στη δημιουργία νέων θέσεων.
■ Γεωργία: συρρίκνωση απασχόλησης (~-2-2,5 % ετησίως).
Ειδικότερα για την Ελλάδα, οι προβλέψεις του Cedefop αναφορικά με την αύξηση του ποσοστού απασχολησιμότητας αποτυπώνουν τις κυριότερες τάσεις στους κορυφαίους τομείς ως εξής: Υγεία – Κοινωνική Μέριμνα (νοσηλευτές, κοινωνικοί λειτουργοί.
Από τη μελέτη του World Economic Forum (Future of Jobs Report 2025) προκύπτει μια συνολική θεώρηση της διεθνούς αγοράς εργασίας. Συγκεκριμένα, παρά την αυτοματοποίηση, προβλέπονται 170 εκατομμύρια νέες θέσεις έως το 2030 έναντι απώλειας 92 εκατομμυρίων, με καθαρή αύξηση 78 εκατομμύρια θέσεις.
Οι κυριότεροι αναδυόμενοι τομείς είναι οι εξής:
■ Τεχνολογία (AI, Big Data, Cybersecurity): η ανάπτυξη είναι συνεχής, ευκαιρίες τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ε.Ε.
■ Ενέργεια & Ανανεώσιμες Πηγές.
■ Υγεία, Κοινωνική Φροντίδα & Ευεξία: σταθερή δημιουργία νέων θέσεων έως το 2030.
■ Εκπαίδευση & Φροντίδα.
■ Πράσινες θέσεις, όπως ESG (Environmental, Social, Governance) & Sustainability (Βιωσιμότητα).
■ Κατασκευαστικός τομέας: σταθερή αύξηση (~+1% ετησίως).
Οπως επισημαίνεται, συνολικά το 60% των υφιστάμενων θέσεων επηρεάζεται από την AI, ενώ πολλές από αυτές μεταλλάσσονται σε νέες μορφές απασχόλησης.
Αμφότεροι οι σύμβουλοι σταδιοδρομίας τονίζουν ότι «είτε επιλέξει κανείς την Ελλάδα, είτε την Κύπρο, είτε το εξωτερικό, το κλειδί είναι η συνειδητή απόφαση. Η κατεύθυνση που θα χαράξει κανείς από εδώ και πέρα είναι αυτή που θα καθορίσει τη σταδιοδρομία, την ποιότητα ζωής, αλλά και την προσωπική ολοκλήρωση».
Η επιλογή των πανεπιστημιακών τμημάτων διέπεται από τρεις βασικούς πυλώνες: «Τι θέλω να σπουδάσω; Πού μπορώ να το σπουδάσω; Τι αρμόζει σε μένα να σπουδάσω;».
Η σειρά προτίμησης πρέπει να καθορίζεται από τους παραπάνω άξονες και τις βάσεις εισαγωγής παλαιότερων ετών. Η διαβάθμιση γίνεται από το πιο επιθυμητό προς το λιγότερο επιθυμητό, ανεξαρτήτως μορίων.
