Συνέντευξη στο Βασίλειο Νικόλαο Βιτσιλόγιαννη
Η Άλκηστις Πρωτοψάλτη είναι μία από τις σημαντικότερες και διαχρονικότερες ερμηνεύτριες της ελληνικής μουσικής σκηνής. Γεννημένη το 1954 στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου από Έλληνες γονείς, μετέφερε από μικρή ηλικία το πάθος της για τη μουσική στην Αθήνα, όπου και μεγάλωσε. Με καριέρα που ξεπερνά τις τέσσερις δεκαετίες, έχει κατακτήσει το κοινό με τη μοναδική φωνή και το ξεχωριστό της ύφος, πραγματοποιώντας αμέτρητες συναυλίες στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Η πορεία της χαρακτηρίζεται από καλλιτεχνική συνέπεια, πολυάριθμες συνεργασίες και διακρίσεις, καθιστώντας την σύμβολο της σύγχρονης ελληνικής μουσικής.
Τι θυμάστε από τα παιδικά σας χρόνια που θα θέλατε να μοιραστείτε μαζί μας;
Στην Ελλάδα ήρθαμε με τους γονείς μου όταν ήμουν επτά χρόνων. Τα αδέλφια του πατέρα μου και της μητέρας μου διασκορπίστηκαν. Άλλοι στην Αμερική ,άλλοι στην Αυστραλία. Οι γονείς μου, ο Σταύρος και η Μαρίκα τα είχαν χάσει όλα. Σπίτι, ιατρείο, κοινωνικό κύκλο, συγγενείς. Ήταν μια πάρα πολύ δύσκολη περίοδος της ζωής μας. Μου τό έκρυβαν, αλλά ένοιωθα την αναστάτωση. Αποχαιρετήσαμε την Αλεξάνδρεια. Εκεί μηδενίστηκε η ζωή μου για πρώτη φορά και από τότε δε το φοβάμαι το μηδέν. Το ξέρω. Και ήρθαμε στην Αθήνα, με όλες τις αναμνήσεις ολοζώντανες: τις βόλτες με το αμαξάκι στην παραλία της Αλεξάνδρειας, θυμάμαι ότι πάντα καθόμουν μπροστά, δίπλα στον αμαξά γιατί είχα καλύτερη θέα και καμιά φορά μου έδινε και τα γκέμια. Δεν ξεχνώ το παγωτό που μου έφερνε τρέχοντας ο πατέρας για να προλάβει να μην λειώσει, το γέλιο της μητέρας που αντηχούσε σαν καμπάνα στ’ αυτιά μου, το σχολείο μου, το Αβερώφειο με τους συμμαθητές μου και τα παιχνίδια, τις βραδιές στο σπίτι που τραγουδούσαν Μοσχολιού και Μπιθικώτση (ξέρετε ότι η μητέρα μου είχε καλύτερη φωνή από την δική μου) και τόσα άλλα. Αθήνα λοιπόν και ξεκίνησα στα έντεκα μου χρόνια που έχασα τον πατέρα μου να καταλαβαίνω τι σημαίνει ζωή. Έφαγα μια γερή που με πέταξε στα σκοινιά, αλλά σηκώθηκα. Η μητέρα μου βράχος. Με καθοδήγησε υπέροχα. Τελικά όλος ο πολιτισμός του παιδιού από το σπίτι ξεκινάει, οι φιλοδοξίες, τα όνειρα. Πάντα θυμάμαι τη συμβουλή να σέβεσαι τους ανθρώπους που συναντάς ανεβαίνοντας γιατί θα τους ξανασυναντήσει κατεβαίνοντας.
Πώς σας επηρεάζει η καταγωγή σας από την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου στην καλλιτεχνική σας πορεία;
Επηρέασε τον συναισθηματικό μου κόσμο, αυτό το “ΑΧ” το βαθύ που είναι μέσα στη ψυχή σε κάνει να τραγουδάς καλύτερα. Αργότερα η ενσυναίσθηση αναπτύχθηκε σε μέγιστο βαθμό. Στη ζωή να βοηθάς όπου μπορείς, να κάνεις το καλό χωρίς να περιμένεις αντάλλαγμα, ειδικά τα παιδιά, να γίνεσαι η φωνή όλων αυτών που δεν έχουν φωνή. Να προσφέρεις στο πλησίον σου όπου μπορείς και όσο μπορείς. Πολιτισμός είναι να κάνεις το σωστό όταν δεν βλέπει κανείς.
Ποια ήταν η πρώτη σας επαφή με τη μουσική και τι σας οδήγησε να γίνετε τραγουδίστρια; Μιλήστε για την πρώτη σας συναυλία στο Παλέ ντε Σπορ της Θεσσαλονίκης το 1975. Πόσο σημαντική ήταν αυτή η στιγμή για σας;
Ο συνθέτης Δήμος Μούτσης με ανακάλυψε τότε και το πρώτο μου τραγούδι ήταν το “Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον” ”κι αποχαιρέτα την Αλεξάνδρεια που χάνεις” του σπουδαίου Aλεξανδρινού ποιητή Κωνσταντίνου Καβάφη. Σε γενικές γραμμές ήταν πασιφανές ότι το τραγούδι και γενικότερα η μουσική έρρεε στις φλέβες μου. Πάντα με μια κιθάρα στο χέρι κι όλοι γύρω μου, στις εκδρομές, στα πάρτυ, 12 χρόνια χωρίς μικρόφωνο λέγοντας την προσευχή σε όλο το σχολείο κάθε πρωί από το δημοτικό μέχρι και το γυμνάσιο. Είχα βέβαια και άλλη μια μεγάλη αγάπη, τον στίβο, ήμουν στο Πανιώνιο στα 100 μέτρα και 4×100 σκυταλοδρομία αλλά στη τελευταία στροφή με διαφορά στήθους προτίμησα το δρόμο της μουσικής, τον ωραιότερο Μαραθώνιο της ζωής μου. Αυτό το «Πρωτοψάλτη» κρύβει εκατομμύρια ώρες δουλειάς. Ιδρώτα, πείσμα, αρχές. Τίποτα δε μου χαρίστηκε. Πάντα προσπαθώ να γίνει το καλύτερο, το πιο σωστό, με τον μεγαλύτερο σεβασμό στον κόσμο. Να μην προδώσω τίποτα από τα πιστεύω μου.
Ποια είναι η πιο σημαντική συνεργασία σας μέχρι σήμερα και γιατί;
Δεν υπάρχει πιο σημαντική, υπάρχουν οι κρίκοι, που δημιούργησαν αυτή την σημαντική αλυσίδα. Παραστάσεις με σπουδαίους σκηνοθέτες, εμπνευσμένους συνθέτες, με εξαιρετικούς συναδέλφους, με μουσικούς που δημιούργησαν ένα υπέροχο χρωματολόγιο. Εκατοντάδες Live, χιλιάδες εμπειρίες. Γυρνάω τον κόσμο και ταξιδεύω, επενδύω στα αυτιά μου και τα μάτια μου, μεταφράζω αυτά που γίνονται, ανακαλύπτω τις προτάσεις της τέχνης και των θεαμάτων, αυτά που ανοίγουν το μυαλό. Για να ζηλέψω το καλύτερο.
Πώς αντιμετωπίζετε την πίεση της διαχρονικότητας της επιτυχίας σας στη μουσική βιομηχανία;
“Οι πρώτοι ρόλοι πίνουν φωτιά” όπως μου λέει η στιχουργός Λίνα Νικολακοπούλου. Έχω μάθει να λειτουργώ με όλες τις συνθήκες με στόχο πάντα την υλοποίηση του ονείρου μου, της σκέψης μου με τον καλύτερο τρόπο. Σημασία έχει οι συνεργάτες που έχεις δίπλα σου, να έχουν κι αυτοί την ίδια αισθητική και τον πήχη πάντα πιο ψηλά. Μου αρέσει να έχω δίπλα μου ανθρώπους που έχουν σπίθα στα μάτια και δεν έχουν ρολόι στο χέρι.
Ποια είναι η στάση σας για την πολιτική και πώς επηρεάζει την καλλιτεχνική σας δραστηριότητα;
Πιστεύω ότι η τέχνη έχει τη δύναμη να λειτουργήσει ως αντίβαρο σε αυτή την δύσκολη εποχή που ζούμε. Μια κρίση που αγγίζει όλους που δεν είναι μόνον οικονομική αλλά κοινωνική και ηθική. Πάντα η τέχνη ήταν και θα είναι καταφύγιο της ψυχής του ανθρώπου ΑΛΛΑ με φοβίζει η έλλειψη Δικαιοσύνης, η έλλειψη Παιδείας, η έλλειψη Πολιτισμού, η έλλειψη εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής. Με εξοργίζει η αδιαφορία των πολιτικών, η οικονομική καταδίκη, η άθλια ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, φοβάμαι την έλλειψη ονείρων, τη συστηματική απονεύρωση της κοινωνίας, το συνεχές “κάψιμο” και τους βανδαλισμούς της Αθήνας. Με θυμώνει η έλλειψη σχεδιασμού για “ακραία φαινόμενα” που καταλήγουν στο: Η όμορφη Ελλάδα όμορφα καίγεται και πνίγεται.
Πόσο σημαντική ήταν η θητεία σας ως Υπουργός Τουρισμού στην υπηρεσιακή κυβέρνηση του 2015;
Η πολιτική είναι ένας ειδικός Μαραθώνιος με εμπόδια, αναβάσεις και ριψοκίνδυνα περάσματα. Δεν μπορείς να “μάθεις” μέσα σε λίγα μέτρα, μπορείς όμως κάτι να προσφέρεις. Αυτό που μπορώ να σας πω είναι ότι μέσα σε αυτές τις 22 μέρες που Υπηρέτησα την Χώρα μου στην Υπηρεσιακή Κυβέρνηση ως Υπουργός Τουρισμού ήταν μια απόλυτη συνειδητοποιημένη περίοδος. Ήταν ΥΨΙΣΤΗ ΤΙΜΗ να υπηρετήσω την Ελλάδα με έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο που όμως δεν απείχε και πολύ από όσα έκανα και κάνω για την πατρίδα μου μέσα από την μουσική. Κατάλαβα πλήρως τι σημαίνει η λέξη “θητεία” στην κυβέρνηση. Έτσι όπως το ξαναφέρνω στο νού μου από τις ωραιότερες στιγμές της ζωής μου ήταν αυτός ο ΟΡΚΟΣ προς την πατρίδα, όταν σήκωσα το χέρι , μέσα στα δάχτυλα μου έκλεισα όλη μου την ζωή, με ταχύτητα το μυαλό μου “κατέβαζε” εικόνες, καταστάσεις, τους γονείς μου, τους φίλους μου και ότι αγαπούσα χαμογελούσε κι έπιανε θέση για να δεί μέσα από τη ΨΥΧΗ μου. Έκανα μεγάλη προσπάθεια να μην αφήσω τα συναισθήματα μου να κυλήσουν. Αργότερα το μόνο που έχασα ήταν ο ύπνος μου. Τόνοι αδρεναλίνης για να λειτουργήσουν όλα ομαλά. 22 ημέρες με μοναδικό στόχο να κάνεις τη δουλειά σου όσο καλύτερα μπορείς. Το Υπουργείο Τουρισμού είναι ένα εκπληκτικό Υπουργείο, φωτεινός καθρέφτης της χώρας και του Πολιτισμού μας, είναι ο βαρύς οπλισμός της Ελλάδας.
Ποια είναι η στάση σας για την οικογένεια και την προσωπική σας ζωή;
Η οικογένεια είναι πολύ σημαντική στη ζωή του κάθε ανθρώπου και από κει ξεκινούν όλα, διαμόρφωση χαρακτήρα, μόρφωση, ήθος, όνειρα. Όσον αφορά τη προσωπική μου ζωή το λέει και η λέξη: είναι προσωπική.
Πώς διαλέγετε τα τραγούδια που θα ερμηνεύσετε σε μια συναυλία ή δίσκο;
Εν αρχήν ο λόγος, μετά το συναίσθημα, η εποχή και ο χώρος. Υπάρχει μία απίστευτη ποικιλία στα τραγούδια και στα project και αυτό μου δημιουργεί ένα τοπίο συγκλονιστικό. Από το ένα πιάνο μια φωνή μέχρι συμφωνικές ορχήστρες και χορωδίες είναι μια απίστευτη πεδιάδα συναισθημάτων.
Τι είναι αυτό που σας κάνει να συνεχίζετε να δημιουργείτε και να ερμηνεύετε μουσική μετά από τόσες δεκαετίες;
Με τρεις λέξεις: Πάθος, έρωτας και επικοινωνία, που είναι η κοινωνία της ψυχής μου.
Το μήνυμά σας για την ομογένεια.
Αγαπώ την ομογένεια, χαίρομαι που την συναντώ κάθε χρόνο σε όλο τον πλανήτη -συνομιλώ και αντιλαμβάνομαι τα βαθύτερα συναίσθηματα και τους προβληματισμούς της. Σας εύχομαι ειρήνη, υγεία, ευημερία και…να γεμίσετε την καρδιά σας με αισιοδοξία, όνειρα και προοπτικές. Εύχομαι η νοσταλγία για την Ελλάδα να παραμείνει ζωντανή και κάποια στιγμή να επιστρέψετε στην όμορφη Πατρίδα.
Το μότο της ζωής σας.
Carpe diem, αδράξτε τη μέρα και μη την αφήσετε να πάει χαμένη.
