Το “Ριφιφί” δεν είναι ακόμη μια σειρά για μια επιτυχημένη ληστεία. Δεν είναι το ελληνικό “La Casa de Papel” ούτε το “Lupin”. Παρότι η αρχική ιδέα αντλεί έμπνευση από την πιο θρυλική ληστεία που σημειώθηκε ποτέ στην Ελλάδα, το νέο τηλεοπτικό εγχείρημα των Σωτήρη Τσαφούλια, Βασίλη Ρίσβα και Δήμητρας Σακαλή υπερβαίνει την κλασική φόρμα ενός heist story.
Αντί να περιοριστεί στην περιπέτεια και στην αγωνία, επιλέγει να βουτήξει βαθιά στον εσωτερικό κόσμο των ηρώων του, να εξερευνήσει τα κίνητρά τους και τις πληγές τους.
Αυτή η πρόθεση γίνεται ξεκάθαρη ήδη από τα δύο πρώτα επεισόδια, τα οποία είδαμε αποκλειστικά στη δημοσιογραφική προβολή της Cosmote TV. Εκεί, οι δημιουργοί και οι πρωταγωνιστές έδωσαν το στίγμα μιας σειράς που δεν ενδιαφέρεται απλώς να εντυπωσιάσει, αλλά να αφηγηθεί κάτι ουσιαστικό, ανθρώπινο και βαθιά συγκινητικό.
Παρόντες ήταν ο Σωτήρης Τσαφούλιας, η Ευαγγελία Μουμούρη, ο Βασίλης Χαραλαμπόπουλος, ο Πάνος Βλάχος, ο Προμηθέας Αλειφερόπουλος, ο Χρήστος Χατζηπαναγιώτης και ο Βλαδίμηρος Κυριακίδης, οι οποίοι έσπευσαν να απαντήσουν στις απορίες μας και να μας προετοιμάσουν για τα καθηλωτικά επεισόδια που θα ακολουθήσουν.
«Τι είναι η ληστεία μιας τράπεζας μπροστά στην ίδρυσή της;»
Με αυτή την φράση από την Όπερα της Πεντάρας του Μπρεχτ, ο Προμηθέας Αλειφερόπουλος συνόψισε εύστοχα την ουσία πίσω από το μεγάλο σχέδιο των ηρώων. Η ληστεία στο «Ριφιφί» δεν είναι μια περιπέτεια με στόχο τον γρήγορο πλουτισμό· είναι μια κραυγή αγανάκτησης. Μια πράξη που γεννιέται μέσα από τη συσσωρευμένη αδικία.
Πέντε άνθρωποι της διπλανής πόρτας – όχι επαγγελματίες εγκληματίες, αλλά καθημερινοί πολίτες που η κοινωνία έχει τραυματίσει – ενώνουν τις δυνάμεις τους για να διεκδικήσουν την δικαιοσύνη που δεν βρήκαν ποτέ. Ο καθένας τους κουβαλάει τις δικές του ήττες, τις προσωπικές του απώλειες και μια συσσωρευμένη ματαίωση. «Ο στόχος δεν είναι να χτυπηθεί μια τράπεζα», λέει χαρακτηριστικά ο Βασίλης Χαραλαμπόπουλος, «αλλά να χτυπηθεί αυτό το εμπόδιο που βρίσκουμε στην καθημερινότητά μας, ώστε να συνεχίσουμε απλά και όμορφα τη ζωή μας».
Οι 7 αντι-ήρωες που οργανώνουν και εκτελούν το “Ριφιφί”
Ο Νίκος (Βασίλης Χαραλαμπόπουλος) – ένας άντρας που μοιάζει να έχει παραδοθεί στη μελαγχολία –, ο Βάκης (Πάνος Βλάχος), ένας «αιώνιος έφηβος» που δεν έχει καταφέρει να ενηλικιωθεί συναισθηματικά, και ο Μιχάλης (Προμηθέας Αλειφερόπουλος), πληγωμένος και αποτραβηγμένος, αποτελούν τρεις άντρες που μέχρι πρόσφατα ζούσαν εντελώς ξέχωρες ζωές.
Αυτό αλλάζει όταν εισβάλλει σε αυτές η μυστηριώδης και μοναχική Όλγα (Ευαγγελία Μουμούρη).
Η Όλγα έχει χάσει τον σύζυγο και τον γιο της εξαιτίας της τράπεζας. Το σύστημα την καταρράκωσε και της στέρησε ό,τι πολυτιμότερο είχε. Είναι αποφασισμένη όχι απλώς να ανταποδώσει το χτύπημα, αλλά να αποκαταστήσει τη μνήμη των ανθρώπων της. Η ιεροτελεστία της – να πηγαίνει κάθε απόγευμα μετά την δουλειά στην καφετέρια απέναντι από την “Τράπεζα Ανάπτυξης”, να παραγγέλνει μια πάστα αμυγδάλου, να τρώει μόνο δύο κουταλιές και να φεύγει χωρίς να πει κουβέντα.
Δίπλα στην τετράδα των βασικών ηρώων, σημαντικό ρόλο παίζουν και άλλες φιγούρες της ιστορίας. Ο Χρήστος Χατζηπαναγιώτης ενσαρκώνει τον Μανώλη, έναν φίλο που στέκεται βράχος δίπλα στην Όλγα. Ο Βλαδίμηρος Κυριακίδης και ο Δήμος Γιγαντάκης ως οι παιδικοί φίλοι, Αντώνη και Αργύρη, κουβαλούν και εκείνοι το δικό τους παρελθόν και τις δικές τους αλήθειες.
Στη σειρά συμμετέχουν, ακόμα, οι: Αχιλλέας Ζέρβας, Άρης Λεμπεσόπουλος, Κατερίνα Μάντζιου, Πυγμαλίων Δαδακαρίδης, Κώστας Φιλίππογλου, Ράνια Παπαδάκου, Άννα Μενενάκου, Δημήτρης Γεροδήμος, Γιώργος Χατζής, Έλη Δρίβα, Δημήτρης Μαυρόπουλος, Δημήτρης Μάριζας, Γεωργία Συφιανού, Γιώργος Κανέλλης, Φρύνη Θετάκη, Φώτης Θωμαΐδης κ.ά.
Το μεγάλο στοίχημα της αναβίωσης της Αθήνας του 1992
Στο Q&A που ακολούθησε της προβολής των δύο πρώτων επεισοδίων, ο σκηνοθέτης Σωτήρης Τσαφούλιας αναφέρθηκε στην τιτάνια προσπάθεια που έγινε προκειμένου η σειρά να μεταφέρει το κοινό με απόλυτη ακρίβεια στην Αθήνα του 1992 – μια εποχή που, αν και φαινομενικά είναι κοντινή, αποδείχτηκε εξαιρετικά δύσκολη στην αναπαράσταση.
Όπως εξήγησε, το πρόβλημα δεν ήταν η έλλειψη αναφορών αλλά η οικειότητα: «Έχεις φανάρια, αλλά ήταν αλλιώς. Έχεις λεωφορεία, αλλά ήταν αλλιώς». Αντίθετα με το 1800 ή το 1900, όπου ο θεατής δέχεται πιο εύκολα μια γενική ιστορική αναπαράσταση, η δεκαετία του ’90 είναι χαραγμένη στη συλλογική μνήμη, και η παραμικρή ανακρίβεια θα φαινόταν αμέσως.
Για να επιτευχθεί η πολυπόθητη αυθεντικότητα, η παραγωγή επέλεξε να χτίσει κυριολεκτικά την πόλη από την αρχή: σε έναν ειδικά διαμορφωμένο χώρο στη Νίκαια, κατασκευάστηκε η Καλλιρόης με τα δύο ρεύματα κυκλοφορίας, τις πολυκατοικίες, την τράπεζα και το εμβληματικό ζαχαροπλαστείο που αποτελεί κεντρικό σημείο της δράσης. Κάθε λεπτομέρεια – από τις προσόψεις μέχρι τις πινακίδες, τα χρώματα, τους ήχους και τον φωτισμό – επανασχεδιάστηκε για να ταιριάζει απόλυτα στην εποχή.
Ακόμη και οι δημόσιες υπηρεσίες χρειάστηκαν προσαρμογές, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την «ΕΤΥΔΑΠ», καθώς, όπως είχε αποκαλύψει ο σκηνοθέτης της σειράς, δεν δόθηκε άδεια για τη χρήση του πραγματικού ονόματος της ΕΥΔΑΠ.
Το αποτέλεσμα, ωστόσο τους δικαιώνει αφού δεν πρόκειται απλώς για μια ρετρό σκηνογραφία, αλλά για μια πλήρως λειτουργική μικρογραφία της Αθήνας του ’92, που επιτρέπει στη σειρά να αναπνέει μέσα στο πραγματικό περιβάλλον της και να μεταφέρει τον θεατή σε μια εποχή όπου οι ζωές των ηρώων και οι κοινωνικές αδικίες που τους συνθλίβουν είχαν μια εντελώς διαφορετική, αλλά απολύτως αναγνωρίσιμη, όψη.
Οι πραγματικές ιστορίες που ενέπνευσαν τους σεναριογράφους της σειράς
Όπως έχει γίνει ήδη γνωστό, η σειρά του Σωτήρη Τσαφούλια αντλεί την περισσότερη έμπνευση από το «ριφιφί του αιώνα» – τη ληστεία που πραγματοποιήθηκε το 1992 στην Τράπεζα Εργασίας. Απασχόλησε πρωτοσέλιδα και δελτία ειδήσεων για εβδομάδες και συνεχίζει να αποτελεί έναν θρύλο όχι μόνο λόγω του πρωτοφανούς και άρτια εκτελεσμένου σχεδίου, αλλά και εξαιτίας του μυστηρίου που την περιβάλει μέχρι σήμερα, αφού οι δράστες παραμένουν ασύλληπτοι.
Οι ληστές, χρησιμοποιώντας μεθόδους που θύμιζαν κινηματογραφικό σενάριο, κατάφεραν να ανοίξουν ένα τούνελ περίπου 25 μέτρων από την κοίτη του Ιλισσού μέχρι το υπόγειο της τράπεζας, τοποθετώντας ράγες, υποστυλώματα και ένα αυτοσχέδιο βαγονέτο για τη μεταφορά των μπάζων. Εκτιμάται ότι χρειάστηκαν από 10 ημέρες έως και 3 μήνες για να ολοκληρώσουν το εγχείρημα. Παραβίασαν 301 από τις 1.151 θυρίδες, αφαιρώντας περιεχόμενο αξίας περίπου 5 δισεκατομμυρίων δραχμών.
Η ληστεία χαρακτηρίστηκε από τον Τύπο «το ριφιφί του αιώνα» και ακόμη και σήμερα θεωρείται ένα από τα πιο τολμηρά και άρτια εκτελεσμένα εγκλήματα στην Ελλάδα.
Παρά τις εκτεταμένες έρευνες, τις δεκάδες προσαγωγές και την εμπλοκή τόσο της Ασφάλειας όσο και της ΕΥΠ, το μυστήριο δεν λύθηκε ποτέ. Καμία σοβαρή ένδειξη δεν οδήγησε στους δράστες, ούτε βρέθηκαν ίχνη από τα κλοπιμαία. Έτσι, η ληστεία του 1992 πέρασε στην ιστορία ως μια από τις πιο αινιγματικές ελληνικές υποθέσεις, με το «πώς» και το «ποιοι» να παραμένουν αναπάντητα ερωτήματα μέχρι σήμερα.
Ωστόσο, υπάρχει και μια δεύτερη αληθινή ιστορία, η οποία φωλιάζει στον ρόλο της Όλγας. Προέρχεται από μια οικογενειακή τραγωδία που συγκλόνισε τη χώρα στα ’00 και θα ξετυλιχτεί σταδιακά μέσα στα έξι επεισόδια της σειράς, από το προσωπικό δράμα μιας γυναίκας που καταστράφηκε από μια τράπεζα και ένα σύστημα που αδιαφόρησε για την κραυγή της.
“Ριφιφί”: Πρεμιέρα στις 15 Δεκεμβρίου στην COSMOTE TV
Η νέα παραγωγή μυθοπλασίας της COSMOTE TV θα κάνει πρεμιέρα τη Δευτέρα 15 Δεκεμβρίου. Έκτοτε, θα προβάλλεται κάθε Δευτέρα στις 23:00 αποκλειστικά στο COSMOTE CINEMA 1. Αμέσως μετά την προβολή του στο κανάλι, κάθε νέο επεισόδιο της σειράς θα είναι διαθέσιμο On Demand, σε 4Κ ανάλυση.
Συντελεστές
Παραγωγή: COSMOTE TV
Εκτέλεση Παραγωγής: Tanweer Productions
Σενάριο: Βασίλης Ρίσβας, Δήμητρα Σακαλή
Σκηνοθεσία: Σωτήρης Τσαφούλιας
Παραγωγός: Διονύσης Σαμιώτης
Executive producers: Δημήτρης Μιχαλάκης, Φαίη Τσιτσιπή
Line Producer: Πάνος Πετρόπουλος
Δ/ντης Φωτογραφίας: Claudio Bolivar
Production Designer: Μιχάλης Σαμιώτης
Μουσική: Ted Reglis
Μοντάζ: Γιώργος Γεωργόπουλος
Ενδυματολόγος: Άγις Παναγιώτου
Art Director: Μυρτώ Δασκαρόλη
Ηχοληψία: Πάνος Παπαδημητρίου
Make up artist: Κατερίνα Βαρθαλίτου
Hair Stylist: Γιώργος Ταμπακάκης
Sound design & mixing: Κώστας Βαρυμποπιώτης, Άρης Λουζιώτης
Colorist: Δημήτρης Μανουσιάκης
VFX: Έλενα Τοπούζογλου, Tony Alamo
