Η μετανάστευση βρίσκεται για αρκετά χρόνια -και μάλιστα ψηλά- στην ατζέντα των ευρωπαικών χωρών και η Ελβετία είναι μια απο αυτές, ειδικά τον τελευταίο καιρό. Οι μάλλον ατυχείς και -σίγουρα- με καθυστέρηση χειρισμοί, τόσο των κρατών – μελών της Ευρωπαικής Ενωσης, όσο και των άλλων ευρωπαικών κρατών διαμόρφωσαν ένα αρνητικό κλίμα που σχετικά γρηγορα εκδηλώθηκε και πολιτικά.

Η αυξανόμενη υποστήριξη προς τα ακροδεξιά κόμματα ασκεί πίεση στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να εισαγάγουν αυστηρότερους ελέγχους στη μετανάστευση, παρατηρεί το Bloomberg. Η Ελβετία πρόκειται να ψηφίσει μια πρόταση που θα προχωρήσει την ιδέα ένα βήμα παραπέρα, επιβάλλοντας ένα ανώτατο όριο στον πληθυσμό της.

Η πρωτοβουλία αυτή θα μπορούσε τελικά να οδηγήσει σε γενική απαγόρευση των νέων αφίξεων, εάν ο αριθμός των κατοίκων αυξηθεί από περίπου 9 εκατομμύρια σήμερα σε πάνω από 10 εκατομμύρια, χωρίς να γίνεται διαχωρισμός μεταξύ προσφύγων, ειδικευμένων εργαζομένων και ανώτερων στελεχών με εξαψήφιους μισθούς.

Δημοψήφισμα, κάτι συνηθισμένο στην Ελβετία

Οι πολίτες θα ψηφίσουν πιθανότατα για την πρόταση το επόμενο έτος, στο πλαίσιο του μοναδικού συστήματος δημοψηφισμάτων της χώρας για συνταγματικές τροποποιήσεις και πολιτική.

Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι υπάρχει πιθανότητα να  εγκρίνουν την πρόταση οι Ελβετοι πολίτες αλλά ο κίνδυνος είναι ότι αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε έλλειψη κρίσιμων δεξιοτήτων, που τελικά θα βλάψει την ανταγωνιστικότητα της Ελβετίας, σχολιάζει το Bloomberg.

Το αποτέλεσμα θα δείξει πόσο μακριά είναι διατεθειμένοι να φτάσουν οι πολίτες για να διατηρήσουν ορισμένα από τα χαρακτηριστικά που έκαναν τη χώρα τους έναν τόσο ελκυστικό προορισμό.

Τι προκάλεσε την απαίτηση για περιορισμό του πληθυσμού;

Η δυναμική οικονομία της Ελβετίας την έχει καταστήσει σημαντικό πόλο έλξης για ξένους εργαζομένους. Η χώρα φιλοξενεί διεθνείς επιχειρήσεις με παγκόσμιο εκτόπισμα και παρουσία σε όλες , σχεδον, τις χώρες του κόσμου όπως την UBS Group AG, τη Nestle SA και τη Novartis AG.

Οι σχετικά χαμηλοί φόροι, ο υψηλά ειδικευμένος πληθυσμός και η λιτή προσέγγιση της κυβέρνησης έχουν επίσης προσελκύσει μεγάλες ξένες επιχειρήσεις. μεταξύ των οποίων η Google και η ΙΒΜ Corp.

Η κατά κεφαλήν οικονομική παραγωγή της χώρας είναι πλέον η έκτη υψηλότερη στον κόσμο.

Ο πληθυσμός της χώρας αυξάνεται σταθερά εδώ και σχεδόν πέντε δεκαετίες, και πολλοί ντόπιοι διαμαρτύρονται πλέον για τα εξωφρενικά υψηλά ενοίκια, τα μποτιλιαρίσματα και τον υπερπληθυσμό σε τρένα και λεωφορεία, που βλάπτουν την ποιότητα ζωής τους.

Το δεξιό Ελβετικό Λαϊκό Κόμμα (SVP) κέρδισε το 28% των ψήφων στις τελευταίες εκλογές με μια εκστρατεία που παρουσίαζε την ελβετική υπηκοότητα ως προνόμιο και όχι ως δικαίωμα. Το κόμμα αυτό πρότεινε την ιδέα του περιορισμού του πληθυσμού το 2023, παρουσιάζοντάς την ως έναν τρόπο διατήρησης του ελβετικού τρόπου ζωής και προστασίας του περιβάλλοντος από την υπερβολική ανθρώπινη δραστηριότητα.

Η Ελβετία βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε ξένους εργάτες – Ποσοστό ξένων σε κάθε τομέα

 

Πόσο γρήγορα αυξάνεται ο πληθυσμός της Ελβετίας;

Ο πληθυσμός της Ελβετίας αυξήθηκε κατά περίπου 10% την τελευταία δεκαετία. Αυτό ο ρυθμός είναι πολύ πιο γρήγορος από ό,τι στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπου ο πληθυσμός αυξήθηκε λιγότερο από 2% κατά την ίδια περίοδο, σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας.

Η μετανάστευση είναι ο μεγαλύτερος παράγοντας που συμβάλλει στην αύξηση του πληθυσμού της Ελβετίας, με το φυσικό ρυθμό αύξησης — τη διαφορά μεταξύ γεννήσεων και θανάτων — να αντιπροσωπεύει μόνο το ένα δέκατο περίπου της αύξησης, ουσιαστικά δηαλδή μόλις ένα τοις εκατό.

Η αύξηση ήταν ιδιαίτερα υψηλή το 2023, καθώς οι εθνικές στατιστικές έλαβαν για πρώτη φορά υπόψη την άφιξη προσφύγων από την Ουκρανία. Τα περισσότερα χρόνια, οι μετανάστες προέρχονταν κυρίως από την Ευρωπαική Ενωση ή από χώρες με τις οποίες η Ελβετία έχει συνάψει συμφωνία ελεύθερου εμπορίου και σύνδεσης.

Οι πιθανότητες να περάσει η πρόταση

Υπάρχουν αρκετές πιθανότητες να περάσει, παρόλο που η κυβέρνηση — η οποία στην Ελβετία αποτελείται πάντα από τα μεγαλύτερα κόμματα, συμπεριλαμβανομένου του SVP — αντιτίθεται στο σχέδιο. Μια δημοσκόπηση που διεξήχθη στα τέλη Νοεμβρίου και δημοσιεύθηκε στις 7 Δεκεμβρίου έδειξε ότι το 48% των ψηφοφόρων ήταν είτε διατεθειμένοι να υποστηρίξουν την πρόταση είτε είχαν ήδη αποφασίσει να την ψηφίσουν. Ένα μικρότερο ποσοστό, 41%, ήταν αντίθετο, ενώ το 11% των ψηφοφόρων ήταν αναποφάσιστο.

Στο σύστημα άμεσης δημοκρατίας της Ελβετίας, οι πολίτες ψηφίζουν έως και τέσσερις φορές το χρόνο για ζητήματα που κυμαίνονται από τους φόρους κληρονομιάς έως το αν οι πίθηκοι πρέπει να αποκτήσουν ανθρώπινα δικαιώματα.

Η υποστήριξη για μια πρόταση τείνει να μειώνεται καθώς πλησιάζει η ημερομηνία της ψηφοφορίας. Ωστόσο, μια προηγούμενη έρευνα τον Ιούλιο έδειξε επίσης ποσοστό έγκρισης 48% για την ιδέα του πληθυσμιακού ορίου, υποδηλώνοντας ότι έχει μια σταθερή βάση υποστήριξης που δεν είναι τόσο πιθανό να συρρικνωθεί.

Τι θα συνεπάγεται η επιβολή του πληθυσμιακού ορίου;

Οι υποστηρικτές του σχεδίου προτείνουν μια ρύθμιση πολλαπλών σταδίων που θα ενεργοποιηθεί εάν ο πληθυσμός της Ελβετίας ξεπεράσει το όριο των 9,5 εκατομμυρίων πριν από το 2050. Αυτό είναι πολύ πιθανό να συμβεί: Οι τρέχουσες προβλέψεις προβλέπουν ότι η χώρα θα πλησιάσει το όριο σε πέντε χρόνια και θα το ξεπεράσει έως το 2035.

Ο πρώτος στόχος θα είναι οι αιτούντες άσυλο και οι οικογένειες αλλοδαπών κατοίκων που επιθυμούν να τους ακολουθήσουν στην Ελβετία. Τα άτομα που γίνονται δεκτά στη χώρα σε προσωρινή βάση δεν θα δικαιούνται πλέον άδεια διαμονής ή εγκατάστασης, υπηκοότητα ή οποιοδήποτε άλλο δικαίωμα διαμονής. Εάν ξεπεραστεί το όριο των 10 εκατομμυρίων κατοίκων, η χώρα θα αποσυρθεί από αυτό που η πρόταση περιγράφει ως διεθνείς συνθήκες που «ρυθμίζουν τον πληθυσμό».

Εάν ο πληθυσμός δεν μειωθεί κάτω από τα 10 εκατομμύρια δύο χρόνια μετά, η Ελβετία θα αποχωρήσει ως τελικό βήμα από τη συμφωνία ελεύθερης κυκλοφορίας που έχει με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό θα είχε εκτεταμένες συνέπειες, καθώς θα πυροδοτούσε την ακύρωση μιας σειράς άλλων διμερών συμφωνιών που έχει η Ελβετία με το μπλοκ. Θα έθετε επίσης υπό αμφισβήτηση τα δικαιώματα διαμονής περίπου 1,5 εκατομμυρίου πολιτών της ΕΕ που ζουν και εργάζονται σήμερα στην Ελβετία και θα απειλούσε την πρόσβαση της χώρας στην ενιαία αγορά της ΕΕ.

Πώς βλέπει την πρόταση η επιχειρηματική κοινότητα

Διάφορες ομάδες λόμπι έχουν εκφράσει ανησυχίες. Η Economiesuisse προειδοποίησε για «ουσιαστική» ζημία από την πρόταση, επισημαίνοντας μια αναμενόμενη έλλειψη 430.000 εργαζομένων έως το 2040, η οποία, όπως είπε, δεν θα μπορούσε να καλυφθεί χωρίς μετανάστευση. Το λόμπι της μεταποίησης Swissmem δήλωσε ότι η πρόσληψη εξειδικευμένων εργαζομένων από την ΕΕ είναι «απαραίτητη» για τον τομέα που εξαρτάται από τις εξαγωγές.

Ορισμένοι επιχειρηματικοί ηγέτες υποστηρίζουν την πρόταση, συμπεριλαμβανομένων της Διευθύνουσας Συμβούλου της Ems-Chemie Holding AG, Magdalena Martullo-Blocher, και του επιχειρηματία Thomas Matter. Και οι δύο είναι νομοθέτες του SVP στο εθνικό κοινοβούλιο.

Οι επιπτώσεις στην Ελβετία και την οικονομία της;

Δεν έχουν υπάρξει επίσημες εκτιμήσεις για τις οικονομικές επιπτώσεις της πρότασης, αλλά θεωρείται ευρέως ότι θα αποτελέσει τροχοπέδη για την ανάπτυξη. Εκτός από τις αναμενόμενες ελλείψεις εργατικού δυναμικού και την επιταχυνόμενη γήρανση της κοινωνίας, υπάρχει ο κίνδυνος σοβαρής διαταραχής του εμπορίου εάν οι διμερείς συμφωνίες με την ΕΕ – ο προορισμός για περισσότερο από το 40% των ελβετικών εξαγωγών – καταργηθούν.

Οι υποστηρικτές της πρωτοβουλίας υποστηρίζουν ότι τέτοια ζητήματα θα αντισταθμιστούν από χαμηλότερα ενοίκια κατοικιών και χαμηλότερο κόστος για υποδομές και δημόσια πρόνοια.

Πηγή: ΟΤ

Σχεδόν δέκα λεπτά διήρκεσε η τρομοκρατική επίθεση στην παγκοσμίως διάσημη παραλία Μποντάι του Σίδνεϊ, στην οποία έχασαν τη ζωή τους 16 άνθρωποι. Ένας εξ αυτών είναι και ο ένας από τους δράστες. Ο δεύτερος νοσηλεύεται σε κρίσιμη κατάσταση.

Η κυβέρνηση του Άντονι Αλμπανέζι κήρυξε εθνικό πένθος στην Αυστραλία.

Ποιοι είναι οι δράστες

Σύμφωνα με τα τοπικά ΜΜΕ, οι δράστες της επίθεσης είναι πατέρας και γιος. Νεκρός είναι ο πατέρας και ο γιος νοσηλεύεται σε κρίσιμη κατάσταση. Ισραηλινά ΜΜΕ μεταδίδουν ότι η ισραηλινή μυστική υπηρεσία «Μοσάντ», είχε προειδοποιήσει τις αρχές τις Αυστραλίας, για πυρήνα με στήριξη από το Ιράν, που σχεδίαζε τρομοκρατικές επιθέσεις.

Σύμφωνα με πληροφορίες, ο γιος είναι ο δράστης που αναγνωρίστηκε με το όνομα Ναβίντ Ακράμ. Ο πατέρας είχε άδεια οπλοκατοχής και είχε έξι όπλα εγγεγραμμένα στο όνομά του. Οι αρχές εκτιμούν ότι αυτά χρησιμοποίησε στην επίθεση. Το ισραηλινό δίκτυο Channel 12 μεταδίδει ότι πλέον οι αρχές της Αυστραλίας ερευνούν αν οι δράστες ήταν μέλη του ιρανικού δικτύου που δρούσε στη χώρα.

Οι νεκροί

Μέχρι στιγμής έχει γίνει γνωστό ότι μεταξύ των νεκρών είναι ένα 10χρονο κορίτσι και ένας 40χρονος που απεβίωσαν στο νοσοκομείο. Οι αρχές έχουν κάνει έκκληση για αιμοδοσία, καθώς οι ανάγκες στα νοσοκομεία της πόλης μετά την τρομοκρατική επίθεση είναι πολύ μεγάλες.

Ακόμη 42 άτομα, συμπεριλαμβανομένων δύο αστυνομικών, έχουν τραυματιστεί και έχουν μεταφερθεί σε νοσοκομεία σε όλη την πόλη. Οι αρχές στην Αυστραλία δεν διευκρινίζουν αν σε αυτό τον αριθμό περιλαμβάνεται ο δεύτερος δράστης της τρομοκρατικής επίθεσης. Αυτός τον οποίο αφόπλισε ένας πολίτης που βρισκόταν στο σημείο του μακελειού. Επίσης, οι αρχές δεν έχουν αποκλείσει το ενδεχόμενο να υπήρξε και τρίτος δράστης ή συνεργός.

Η αντιτρομοκρατική στις έρευνες

Όπως ανακοινώθηκε στις έρευνες συμμετέχει η αντιτρομοκρατική υπηρεσία. Στο σημείο της επίθεσης βρέθηκαν και συνελέγησαν τρία πυροβόλα όπλα.

Κρις Μινς, ο πρωθυπουργός της Νέας Νότιας Ουαλίας στη συνέντευξη Τύπου / AAP/Dean Lewins/via REUTERS

Η επίθεση στην παραλία Μποντάι είναι μία από τις πιο αιματηρές στην Αυστραλία από το 1996.

Πού συνέβη η τρομοκρατική επίθεση

Η τρομοκρατική επίθεση έλαβε χώρα στο βόρειο άκρο της παραλίας Μποντάι, κοντά στην παιδική χαρά του ομώνυμου πάρκου. Μια μεγάλη ομάδα ανθρώπων, Εβραίων στο θρήσκευμα, είχε συγκεντρωθεί εκεί στο πλαίσιο του εορτασμού της Χανουκά. Χανουκά είναι εβραϊκή γιορτή του φωτός και διαρκεί οκτώ ημέρες. Σήμερα ήταν η πρώτη ημέρα της θρησκευτικής αυτής γιορτής.

Η εκδήλωση, υπό τον τίτλο «Χανουκά δίπλα στη Θάλασσα», ξεκίνησε περίπου στις 5 μ.μ. και αναμενόταν να διαρκέσει έως τις 9 μ.μ.

Ο πρωθυπουργός της Νέας Νότιας Ουαλίας, Κρις Μινς, δήλωσε ότι οι πυροβολισμοί ήταν «στοχευμένη επίθεση στην εβραϊκή κοινότητα». Ενώ ο επίτροπος της αστυνομίας, Μαλ Λάνιον, κήρυξε άμεσα το περιστατικό τρομοκρατικό.

Γιατί τρομοκρατική επίθεση

Καθώς η τεράστια επιχείρηση της αστυνομίας βρίσκεται σε εξέλιξη στο Σίδνεϊ, ο επίτροπος της αστυνομίας της Νέας Νότιας Ουαλίας, Μαλ Λάνιον, εξήγησε γιατί η επίθεση χαρακτηρίστηκε αμέσως τρομοκρατική. Και γιατί αυτός ο χαρακτηρισμός ενεργοποιεί διαφορετική νομοθεσία από άλλα ποινικά αδικήματα.

«Υπήρξε μια σειρά από κρίσιμες περιστάσεις», σημείωσε ο Μαλ Λάνιον. «Προφανώς το γεγονός ότι είναι η πρώτη ημέρα της Χανουκά. Επίσης, το είδος των όπλων που χρησιμοποιήθηκαν, οι δράστες και κάποια άλλα αντικείμενα που βρήκαμε στο σημείο», πρόσθεσε.

Η πεζογέφυρα από όπου έγινε η επίθεση

Και εξήγησε ότι επρόκειτο για «δύο αυτοσχέδιους εκρηκτικούς μηχανισμούς σε ένα αυτοκίνητο που συνδέεται με τον αποθανόντα δράστη. Υπάρχει λοιπόν μια σειρά από περιστάσεις», είπε ο Λάνιον. Που σημείωσε: «Και προφανώς η εβραϊκή κοινότητα έχει το δικαίωμα να αισθάνεται ασφαλής».

Ο επίτροπος της αστυνομίας επισήμανε ότι τα κίνητρα των δραστών διερευνώνται και πως οι αρχές δεν επιθυμούν να βγάλουν βιαστικά συμπεράσματα. Ο Μαλ Λάνιον είπε επίσης ότι οι δύο δράστες δεν ήταν από τα πρόσωπα που οι αρχές θεωρούσαν επικίνδυνους για τρομοκρατική δράση.

Τι συνέβη στην παραλία Μποντάι

Τα γεγονότα στην παραλία Μποντάι εκτυλίχθηκαν με ταχύτητα και διήρκεσαν ελάχιστα λεπτά.

Η αστυνομία της Νέας Νότιας Ουαλίας ανταποκρίθηκε σε αναφορές για ενεργό σκοπευτή στις 18.45, τοπική ώρα. Βίντεο από το σημείο δείχνουν δύο άνδρες, που βρίσκονται πάνω σε μια γέφυρα, να ανοίγουν πυρ εναντίον του πλήθους.

Αυτόπτες μάρτυρες περιέγραψαν στα αυστραλιανά ΜΜΕ ότι είδαν δύο σκοπευτές ντυμένους στα μαύρα. Στέκονταν σε μια μικρή πεζογέφυρα κοντά στο πάρκινγκ της παιδικής χαράς στην παραλία Μποντάι. Και πως οι δράστες «σκότωσαν» ανθρώπους που ήταν συγκεντρωμένοι στο πάρκο.

Σύμφωνα με μάρτυρα που μίλησε στην αυστραλιανή δημόσια τηλεόραση (ABC), οι πυροβολισμοί φάνηκαν να διήρκεσαν περίπου 10 λεπτά. «Ήταν η απόλυτη κόλαση στη Γη», είπε.

Ένας πραγματικός ήρωας

Μέσα σε αυτά τα λίγα λεπτά, ένας άνδρας, απλός πολίτης, κατορθώνει να αφοπλίσει έναν από τους δράστες. Ο πολίτης, που έχει αναγνωριστεί ως Άχμεντ Αλ-Άχμεντ, στην προσπάθειά του, δέχεται δύο πυροβολισμούς και είναι μεταξύ των τραυματιών της επίθεσης. Ο δράστης είναι αυτός που τραυματίστηκε.

Ο πρωθυπουργός της Νέας Νότιας Ουαλίας, Κρις Μινς, λέει ότι το βίντεο με τον άνδρα που αφοπλίζει τον δράστη είναι η «πιο απίστευτη σκηνή που έχω δει ποτέ. Ένας άνδρας πλησιάζει έναν ένοπλο που είχε πυροβολήσει την κοινότητα και να τον αφοπλίζει μόνος του, θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή του για να σώσει τις ζωές αμέτρητων άλλων ανθρώπων».

«Αυτός ο άνθρωπος είναι ένας πραγματικός ήρωας και δεν έχω καμία αμφιβολία ότι υπάρχουν πολλοί, πολλοί άνθρωποι ζωντανοί απόψε χάρη στη γενναιότητά του», πρόσθεσε ο Κρις Μινς.

Αστυνομικοί σε κρίσιμη κατάσταση

Ο απολογισμός της τρομοκρατικής επίθεσης είναι βαρύς. Η αστυνομία της Νέας Νότιας Ουαλίας έχει επιβεβαιώσει τους θανάτους 16 ανθρώπων –εκ των οποίων ένας Ισραηλινός πολίτης και ένας Βρετανός ραβίνος. Η Γαλλία ανακοίνωσε ότι ένας πολίτης είναι μεταξύ των νεκρών, όπως και ένας επιζών του Ολοκαυτώματος.

Μεταξύ των τραυματιών, οι πέντε είναι σε κρίσιμη κατάσταση, ενώ άλλοι σε σοβαρή αλλά σταθερή κατάσταση.

Οι δύο αστυνομικοί που βρίσκονται μεταξύ των 29 τραυματιών, σύμφωνα με τον επίτροπο Μαλ Λάνιον, είναι σε «σοβαρή, στα όρια της κρίσιμης κατάστασης». Εισήχθησαν στο χειρουργείο και προς το παρόν δεν υπάρχουν άλλες πληροφορίες γι’ αυτούς.

Αυτοσχέδια βόμβα

Η αστυνομία εντόπισε επίσης ένα αυτοσχέδιο εκρηκτικό μηχανισμό σε ένα αυτοκίνητο στη λεωφόρο Κάμπελ. Το όχημα ήταν κοντά στην πεζογέφυρα από την οποία έπεσαν οι πυροβολισμοί εναντίον του πλήθους.

Όπως ανακοινώθηκε, ο εκρηκτικός μηχανισμός απομακρύνθηκε από το σημείο με θωρακισμένο όχημα των πυροτεχνουργών. Έκτοτε, η ευρύτερη περιοχή της επίθεσης έχει παραδοθεί στην εγκληματολογική υπηρεσία για να συλλέξει στοιχεία.

Υπήρχε τρίτος δράστης ή συνεργός;

Οι δράστες είχαν καταγωγή από το Πακιστάν. Ο γιος Ναβίντ Ακράμ ζούσε στο Μπόνιριγκ, προάστιο στα νοτιοδυτικά του Σίδνεϊ. Σύμφωνα με αξιωματούχο της αστυνομίας, που μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας, πραγματοποιήθηκε έφοδος στο σπίτι του.

Το σενάριο για τρίτο εμπλεκόμενο στην τρομοκρατική επίθεση αφορά μια δήλωση του Μάικ Μπέρτζες. Ο επικεφαλής των Αυστραλιανών Μυστικών Υπηρεσιών (ASIO) δήλωσε ότι ερευνά τις ταυτότητες των δραστών. Επίσης και το ενδεχόμενο να υπήρχε κάποιος άλλος στην κοινότητα «με παρόμοια πρόθεση».

Επίσης επιβεβαίωσε ότι ένας από τους δράστες ήταν γνωστός των αρχών: «Ένα από αυτά τα άτομα ήταν γνωστό σε εμάς. Αλλά όχι ως άμεση απειλή. Επομένως πρέπει να διερευνήσουμε τι συνέβη εδώ», είπε ο Μπέρτζες.

Προεδρεύουσα το τρέχον εξάμηνο στην ΕΕ, η Δανία -σταθερά από τις πιο ευτυχισμένες χώρες στον κόσμο, σύμφωνα με τον Δείκτη Παγκόσμιας Ευτυχίας- βρίσκεται πια σε διαρκή ανησυχία.

Όπως και άλλες χώρες της Ευρώπης, ήδη αγωνιούσε το τελευταίο διάστημα για τη ρωσική επιθετικότητα εξ ανατολών, εν μέσω διαδοχικών συναγερμών για πτήσεις drones πάνω από αεροδρόμια και στρατιωτικές εγκαταστάσεις της χώρας.

Τώρα ωστόσο ξαργυπνά πρωτίστως για άλλο λόγο, με το βλέμμα στραμμένο δυτικά, στην αντίπερα πλευρά του Ατλαντικού.

Με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ να απαξιώνει πλέον ανοιχτά τους νατοϊκούς συμμάχους των ΗΠΑ στην Ευρώπη, η κυβέρνηση στη Δανία βρίσκεται στο πόδι.

Στο υπουργείο Εξωτερικών στην Κοπεγχάγη λειτουργεί πια νυχτερινή βάρδια, από τις 5 το απόγευμα μέχρι τις 7 το πρωί, για να

για να μπορεί να αντιδρά πιο γρήγορα στις εξελίξεις στις ΗΠΑ, λόγω διαφοράς της ώρας.

Με τη λήξη κάθε βάρδιας, υποβάλλεται έκθεση στους Δανούς ιθύνοντες, με σύνοψη των γεγονότων της νύχτας.

Οι μνήμες είναι νωπές από τη διαμάχη που ξέσπασε την άνοιξη μεταξύ της Κοπεγχάγης και της κυβέρνησης Τραμπ για την γεωστρατηγικής θέσης και πλούσια σε πόρους Γροιλανδία, συνιστώσα του Βασιλείου της Δανίας.

Ο Λευκός Οίκος συνεχίζει να θεωρεί το αρκτικό αυτόνομο νησί κομβικό για την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ.

Παρότι δεν επαναλαμβάνει πλέον δημόσια της αξιώσεις του για την εξαγορά του ή τις απειλές ακόμη και για την κατάληψή του με στρατιωτικά μέσα, ο Αμερικανός πρόεδρος Τραμπ κάθε άλλο παρά έχει εγκαταλείψει τα σχέδιά του για πλήρη έλεγχο του μεγαλύτερου νησιού της Γης, εντός του Αρκτικού Κύκλου.

Προς επίρρωση, ήρθε στη δημοσιότητα την περασμένη Τετάρτη η τελευταία έκθεση εκτίμησης απειλών της στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών της Δανίας (FE),όπου οι ΗΠΑ χαρακτηρίζονται για πρώτη φορά «κίνδυνος για την ασφάλεια».

«Να σε κάψω Γιάννη, να σ’ αλείψω λάδι»

Υπό τη δεύτερη προεδρία Τραμπ, επισημαίνεται στη δανέζικη έκθεση των 64 σελίδων, «οι Ηνωμένες Πολιτείες χρησιμοποιούν την οικονομική ισχύ, περιλαμβανομένων απειλών για υψηλούς δασμούς, για να να επιβάλλουν τη βούλησή τους και πλέον δεν αποκλείουν τη χρήση στρατιωτικής ισχύος, ακόμη και εναντίον συμμάχων», αναφέρει η έκθεση, κάνοντας σαφή αναφορά στις προσπάθειες της Ουάσινγκτον να αποκτήσει τον έλεγχο της Γροιλανδίας.

Η Ουάσινγκτον και το Πεκίνο βρίσκονται πλέον σε ανταγωνισμό για επιρροή, συμμαχίες και κρίσιμους πόρους -υπογραμμίζει- γεγονός που έχει οδηγήσει τις ΗΠΑ να «δώσουν σημαντική προτεραιότητα» στις περιοχές γύρω τους, συμπεριλαμβανομένης της Αρκτικής, με στόχο να περιορίσουν την κινεζική επιρροή.

Παρά πάντως τον όλο και πιο εχθρικό τόνο στις δηλώσεις της κυβέρνησης Τραμπ για την Ευρώπη, ο επικεφαλής της Υπηρεσίας Πληροφοριών Άμυνας της Δανίας, Τόμας Άρενκιελ, τόνισε ότι οι ΗΠΑ παραμένουν ο «στενότερος εταίρος και σύμμαχος» της Κοπεγχάγης.

Σε συμφιλιωτικούς τόνους, στο φόντο των τεταμένων διμερών σχέσεων, κινήθηκε και η πρώτη επίσκεψη στη Γροιλανδία του νέου πρεσβευτή των ΗΠΑ στη Δανία και συνιδρυτή του PayPal, Κένεθ Χάουερι.

Όχι τυχαία ωστόσο, το ταξίδι αυτό ήταν στις προτεραιότητές του.

Έγινε στις αρχές της περασμένης εβδομάδας, μόλις ένα μήνα αφότου ανέλαβε επίσημα τα καθήκοντά του.

Στο Νουούκ, ο Κένεθ Χάουερι συναντήθηκε με την υπουργό Εξωτερικών της Γροιλανδίας Βίβιαν Μότζφελντ και εκπροσώπους της κυβέρνησης της Δανίας, στο πλαίσιο της Μικτής Επιτροπής ΗΠΑ-Γροιλανδίας.

Ένα τακτικό φόρουμ για την αμερικανική στρατιωτική παρουσία στο νησί και άλλα ζητήματα.

«Επιβεβαιώσαμε τη δέσμευσή μας σε μια ισχυρή και μακρόπνοη σχέση, που βασίζεται στον αμοιβαίο σεβασμό», αναφέρεται στην κοινή δήλωση.

«Οι ΗΠΑ και η Γροιλανδία προσβλέπουν στην αξιοποίηση αυτής της δυναμικής κατά το επόμενο έτος και στην ενίσχυση των δεσμών που υποστηρίζουν μια ασφαλή και ευημερούσα περιοχή της Αρκτικής», προστίθεται.

«Δεν είναι μυστικό ότι η περασμένη χρονιά ήταν δύσκολη», υπενθύμισε η Μότζφελντ.

«Υπάρχει ανάγκη να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη».

Η Δανία σε ασκήσεις ισορροπίας

Επικεντρωμένος το τελευταίο διάστημα στο διεθνές προσκήνιο με τους πολέμους στην Ουκρανία και στη Γάζα και τις συμμαχίες των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή και στην περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού, ο Αμερικανός πρόεδρος έχει μήνες να μιλήσει δημόσια για το θέμα της Γροιλανδίας, μετά τις εμπρηστικές δηλώσεις του νωρίτερα φέτος.

Το θέμα έδειχνε να είχε «παγώσει» μετά το επίσημο ταξίδι-«απόβαση» του Αμερικανού αντιπροέδρου Τζέι Ντι Βανς στη βάση των ΗΠΑ στο αρκτικό νησί, στα τέλη Μαρτίου.

Από τον Μάιο, ωστόσο, υπήρχαν αναφορές ότι οι αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών είχαν λάβει οδηγίες να εντείνουν τη συλλογή πληροφοριών στο αρκτικό νησί.

Σχεδόν προ τεσσάρων μηνών, η κυβέρνηση της Δανίας είχε καλέσει τον τότε επικεφαλής της πρεσβείας των ΗΠΑ στην Κοπεγχάγη για διαμαρτυρία, μετά την αποκάλυψη ότι τρεις Αμερικανοί πολίτες, με δεσμούς με τον πρόεδρο Τραμπ, διεξήγαγαν «μυστικές επιχειρήσεις επιρροής» στη Γροιλανδία.

Στα τέλη Νοεμβρίου, η εφημερίδα Politiken αποκάλυψε ότι η Ουάσινγκτον είχε επιδιώξει επανειλημμένα από τον περασμένο Απρίλιο να οργανώσει συνάντηση με την νέα πολιτική ηγεσία της Γροιλανδίας, παραγκωνίζοντας την κυβέρνηση της Δανίας. Η προ ημερών επίσκεψη του Κένεθ Χάουερι μαρτυρά ότι οι προσπάθειες αυτές έπεσαν σε «τοίχο».

Το γεγονός όμως ότι ο Τραμπ επέλεξε ένα επιχειρηματία ως πρεσβευτή στην Κοπεγχάγη λέει από μόνο του πολλά για το πώς σκοπεύει να χειριστεί εφεξής τις διμερείς σχέσεις.

Το αμερικανικό περιοδικό National Review θεωρεί μια πρόσφατη ανακοίνωση ως πιθανό «κλειδί» για την υλοποίηση των σχεδίων του του Αμερικανού προέδρου για τη Γροιλανδία.

Στις αρχές Νοεμβρίου, ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε συμφωνίες με τις φαρμακευτικές εταιρείες Eli Lilly and Company και Novo Nordisk, οι οποίες αναμένεται να οδηγήσουν σε σημαντικές μειώσεις τιμών για τα συνταγογραφούμενα φάρμακα στις ΗΠΑ, μεταξύ αυτών τα Ozempic και Wegovy.

Δύο σκευάσματα για τη θεραπεία τόσο του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, όσο και της παχυσαρκίας.

Αμφότερα παρασκευάζονται από τη Novo Nordisk, μια δανέζικη εταιρεία.

Στιγμιότυπο από τις αντιαμερικανικές διαδηλώσεις της περασμένης άνοιξης στη Γροιλανδία (Christian Klindt Soelbeck/Ritzau Scanpix/via REUTERS)

Ανάγκα και οι… Δανοί πείθονται;

Η συμφωνία αποτελεί δίκοπο μαχαίρι.

Με την επέκταση της αγοράς, η παρασκευάστρια δανέζικη εταιρία αναμένει σημαντική εισροή εσόδων, κάτι που θα ενισχύσει και την οικονομία της Δανίας.

«Στο απόγειό της, η κεφαλαιοποίηση της Novo Nordisk ήταν μεγαλύτερη από το ΑΕΠ ολόκληρης της χώρας», εξηγεί το National Review.

«Η πρόσφατη επιβράδυνση των πωλήσεων της εταιρείας, καθώς αντιμετωπίζει τον ανταγωνισμό από τα φάρμακα της Eli Lilly, έχει πλήξει τη Δανία. Η κυβέρνηση μείωσε πρόσφατα την πρόβλεψή της για την ανάπτυξη περισσότερο από το μισό, σε μεγάλο βαθμό λόγω των δυσκολιών της Novo Nordisk»…

Το ντιλ με την κυβέρνηση Τραμπ τώρα αλλάζει τα δεδομένα.

Η σημαντική ωστόσο εξάρτηση από το πρόγραμμα υγειονομικής περίθαλψης των ΗΠΑ, καθιστά την εταιρεία και, κατά συνέπεια, την οικονομική ανάπτυξη στη Δανία ακόμη πιο ευάλωτες στις αξιώσεις του απρόβλεπτου Αμερικανού προέδρου.

Αυτά, ενώ η χώρα της βόρειας Ευρώπης ετοιμάζεται για νέες βουλευτικές εκλογές μέσα στο 2026, με τους κυβερνώντες Σοσιαλδημοκράτες να μετρούν στο μεσοδιάστημα συνεχώς απώλειες στις κάλπες.

Είτε των τελευταίων ευρωεκλογών, είτε των πρόσφατων δημοτικών εκλογών, όπου το κόμμα της πρωθυπουργού Μέτε Φρέντερικσεν υπέστη οδυνηρή ήττα, χάνοντας τη δημαρχία ακόμη και στο πιο σταθερό εκλογικό προπύργιό του εδώ και σχεδόν έναν αιώνα: στην Κοπεγχάγη.

Στις δημοσκοπήσεις, τα ποσοστά των Σοσιαλδημοκρατών καταγράφουν συνεχή πτώση, αν και παραμένουν το φαβορί για την πρωτιά.

«Δεν είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι ο Τραμπ θα προσεγγίσει την πρωθυπουργό, που βρίσκεται σε δύσκολη θέση, για μια συμφωνία», επισημαίνει το δημοσίευμα.

Το σενάριο πώλησης της Γροιλανδίας στις ΗΠΑ, όπως ζητά το Τραμπ, είναι εκτός συζήτησης.

Υπάρχουν ωστόσο πιθανές εναλλακτικές λύσεις.

Από μια διευρυμένη αμυντική συμφωνία, που θα περιλαμβάνει μόνιμη στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ στο νησί, μέχρι και συνεκμετάλλευση των πλούσιων ορυκτών πόρων.

Αιτήματα για 19 καινούργια data centers έχουν υποβληθεί στον ΑΔΜΗΕ, ζητώντας πρόσβαση στο δίκτυο για επενδύσεις σε Αττική και Βοιωτία κατά κύριο λόγο.

Τα σχετικά στοιχεία αποτυπώνουν ένα χαρτοφυλάκιο έργων της τάξης του 1,1 Γιγαβάτ, με ένα μέρος να έχει πάρει Προσφορές Σύνδεσης με το δίκτυο και ένα άλλο να βρίσκεται στην διαδικασία να λάβει το πράσινο φως.

Αναλυτικότερα, όπως επισήμανε, μεταξύ άλλων, η Μαρίνα Τσίλη στέλεχος του ΑΔΜΗΕ σε σχετική παρουσίαση στα πλαίσια της 32ης Συνόδου της Ελληνικής Επιτροπής CIGRE, τα έργα με Οριστικές Προσφορές Σύνδεσης φτάνουν τα 315 MW με το ένα να βρίσκεται στην Κόρινθο, συνολικής ισχύος 40 MW και τα υπόλοιπα στην Αττική με αθροιστική ισχύ 275 MW.

Το χαρτοφυλάκιο της Αττικής περιλαμβάνει επίσης αιτήματα στο στάδιο της μελέτης σύνδεσης συνολικής ισχύος 565 MW, ενώ ακολουθούν σε ανάλογη φάση αδειοδότησης 4 αιτήματα σε Φλώρινα-Κοζάνη συνολικής ισχύος 108,5 MW και ένα αίτημα στη Λάρυμνα 200 MW.

Υπενθυμίζεται ότι τα Κέντρα Δεδομένων είναι εγκαταστάσεις υψηλής ενεργειακής ζήτησης και μεγάλης ισχύος, γεγονός που υποχρεώνει τον Διαχειριστή του Συστήματος Μεταφοράς να μελετήσει πολύ προσεκτικά την ένταξή τους στο σύστημα, ιδίως όταν τα σχετικά αιτήματα αναμένεται να πολλαπλασιαστούν τα αμέσως επόμενα χρόνια.

«Το άμεσο πρόβλημα είναι τα προβλήματα συμφόρησης λόγω των πολύ μεγάλων φορτίων και η συγκέντρωσή τους σε συγκεκριμένα κομμάτια του δικτύου», σημείωσε χαρακτηριστικά το στέλεχος του ΑΔΜΗΕ, προσδιορίζοντας τις βασικές προκλήσεις που θα πρέπει να τύχουν της ανάλογης προσοχής αλλά και της λήψης ανάλογων μέτρων προκειμένου να αποτραπούν διαταραχές στην λειτουργία του ηλεκτρικού συστήματος.

Σημειώνεται ότι τα data center αντιπροσωπεύουν ήδη το 1,5% της παγκόσμιας κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας για το 2024 με το σχετικό ποσοστό να αναμένεται να αυξηθεί τα επόμενα χρόνια.

Αν και το παραπάνω δείγμα των αιτημάτων είναι σχετικά μικρό, εντούτοις, αποτυπώνει το «πρόβλημα» της χωροθέτησης με τα περισσότερα projects να συγκεντρώνονται σε συγκεκριμένες περιοχές λόγω κυρίως της εγγύτητας με τους τηλεπικοινωνιακούς κόμβους όσο και λόγω της εγγύτητας με αστικά κέντρα (βλέπε την περίπτωση της Αττικής με 14 από τα 19 αιτήματα που έχουν κατατεθεί στον ΑΔΜΗΕ).

Από εκεί και πέρα ζητήματα προς επίλυση προκύπτουν και στο ρυθμιστικό κομμάτι με το βασικότερο πρόβλημα να εντοπίζεται στην «διπλοεγγραφή» των αιτημάτων. Ειδικότερα, όπως επισήμανε η κα. Τσίλη, καταγράφονται περιπτώσεις αιτημάτων να υποβάλλονται στον ΑΔΜΗΕ για το σύνολο της ισχύος τους και για ένα υποσύνολο αυτής, για τα ίδια έργα πάντα, να υποβάλονται και στον ΔΕΔΔΔΗΕ προκειμένου να τύχουν ταχύτερης εξυπηρέτησης.

Αν και η εν λόγω πρακτική είναι σύννομη με το ρυθμιστικό πλαίσιο ή καλύτερα αξιοποιεί ρυθμιστικά «κενά» που υπάρχουν, καταλήγει να δυσκολεύει το έργο των Διαχειριστών, καθιστώντας αδύνατο να διαμορφώσουν μια συνολική εικόνα των απαιτήσεων σύνδεσης και πρόσβασης στο δίκτυο.

Επιπρόσθετα, το πρόβλημα επιτείνεται με σειρά αιτημάτων που υποβάλλονται χωρίς να υπάρχει πρόθεση υλοποίησης της επένδυσης ή τουλάχιστον στο μέγεθος της ισχύος που αιτείται για πρόσβαση στο δίκτυο. Το αποτέλεσμα είναι ανάλογο με αυτό που συνέβη με τις ΑΠΕ δηλαδή καταλαμβάνεται «ηλεκτρικός χώρος» σε βάρος άλλων πιο ώριμων αιτημάτων.

Χρειάζεται να σημειωθεί, όπως υπογράμμισε η κα. Τσίλη, ότι τα παραπάνω δεν συνιστούν «ελληνικό φαινόμενο» παρά «καθημερινότητα» για κάθε ευρωπαίο Διαχειριστή, γεγονός που έχει ωθήσει τον ENTSO-E να συντονίσει σχετικές ομάδες εργασίας υπό την αιγίδα του προκειμένου να προχωρήσουν οι απαραίτητες ρυθμιστικές παρεμβάσεις και διορθώσεις που θα καλύψουν το εν λόγω ρυθμιστικό κενό.

Επιπρόσθετα, επισήμανε σχετικά η κα. Τσίλη, λόγω της πολύ πρόσφατης ανάδειξης του επενδυτικού ενδιαφέροντος, οι Διαχειριστές δεν έχουν αναπτύξει διεθνώς τεχνικές απαιτήσεις σύνδεσης και ρυθμιστικό πλαίσιο διαδικασίας σύνδεσης για τέτοιου τύπου φορτία, πράγμα που επίσης βρίσκεται στο «μικροσκόπιο» του ENTSO-E και σύντομα αναμένεται να υπάρξουν συγκεκριμένες παρεμβάσεις τόσο σε ευρωπαϊκό επίπεδο όσο και σε εθνικό επίπεδο από τον ΑΔΜΗΕ προς την Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων για την ρύθμιση αυτών των θεμάτων.