Την ώρα που οι διαπραγματεύσεις για το Ουκρανικό βρίσκονται σε κρίσιμη καμπή, διαφαίνεται νέα εστία έντασης μετά την επίθεση του Κιέβου σε δύο δεξαμενόπλοια του ρωσικού «σκιώδους στόλου» στη Μαύρη Θάλασσα, κοντά μάλιστα στα στενά του Βοσπόρου.

Η Ουκρανία επιτίθεται εδώ και μήνες σε ρωσικά διυλιστήρια πετρελαίου, χρησιμοποιώντας drones μεγάλη εμβέλειας τα οποία έχουν τη δυνατότητα να φτάσουν πολύ πιο πέρα από τις γραμμές του μετώπου, «αναβαθμίζοντας» με τον τρόπο αυτό τα χτυπήματά της. Το Κίεβο έχει επανειλημμένα καλέσει τη Δύση να λάβει πραγματικά μέτρα εναντίον του λεγόμενου «σκιώδους στόλου» της Ρωσίας, ο οποίος, σύμφωνα με την ουκρανική κυβέρνηση, βοηθά τη Μόσχα να εξάγει μεγάλες ποσότητες πετρελαίου και να χρηματοδοτεί τον πόλεμο της στην Ουκρανία, παρά τις δυτικές κυρώσεις.

Την Κυριακή (30/11), η Gönül Tol, Διευθύντρια του Προγράμματος Τουρκίας του Middle East Institute στην Ουάσινγκτον, έγραφε στο Χ: «Αυτά τα δεξαμενόπλοια χτυπήθηκαν στα ανοικτά των ακτών της Τουρκίας στη Μαύρη Θάλασσα, σηματοδοτώντας ότι η Ουκρανία διευρύνει το πεδίο της μάχης. Μέχρι τώρα, οι επιθέσεις με ναυτικά drones του Κιέβου περιορίζονταν σε μεγάλο βαθμό στη βόρεια Μαύρη Θάλασσα. Η επέκταση των επιχειρήσεων τόσο νότια εγκυμονεί τον κίνδυνο τριβών με την Τουρκία».

Και λίγες ώρες αργότερα, ήρθαν οι -σε υψηλούς τόνους- δηλώσεις του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Ο Τούρκος πρόεδρος χαρακτήρισε «απαράδεκτες» τις επιθέσεις σε εμπορικά πλοία στη Μαύρη Θάλασσα, απευθύνοντας αυστηρή προειδοποίηση προς «όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές».

«Ο πόλεμος μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας έχει σαφώς αρχίσει να απειλεί την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας στη Μαύρη Θάλασσα. Η στοχοποίηση πλοίων στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη μας την Παρασκευή σηματοδοτεί μια ανησυχητική κλιμάκωση» τόνισε σε δημοσιογράφους.

«Αυτές οι επιθέσεις δεν δικαιολογούνται με κανέναν τρόπο. Απευθύνουμε τις αναγκαίες προειδοποιήσεις προς όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές σχετικά με τέτοια περιστατικά» συμπλήρωσε.

Σημειώνεται πως, η Ουκρανία ανέλαβε την ευθύνη για την επίθεση στα δύο δεξαμενόπλοια -«Kairos» και «Virat»- λέγοντας ότι έπληξε με drones πλοία του «ρωσικού σκιώδους στόλου» που χρησιμοποιούνται από τη Μόσχα προκειμένου να παρακάμψει τις δυτικές κυρώσεις.

Πηγή των ουκρανικών υπηρεσιών ασφαλείας (SBU) δήλωσε το Σάββατο στο Γαλλικό Πρακτορείο πως τα δεξαμενόπλοια επλήγησαν από drones ‘Sea baby” στη διάρκεια κοινής επιχείρησης της SBU και του ουκρανικού Πολεμικού Ναυτικού. Σύμφωνα με την πηγή αυτή, ήταν κενά όταν επλήγησαν και «κατευθύνονταν στο ρωσικό λιμάνι Νοβοροσίσκ» προκειμένου να φορτώσουν και πάλι υδρογονάνθρακες.

Πλάνα δείχνουν τη στιγμή της επίθεσης στα δύο δεξαμενόπλοια, τα οποία υπέστησαν σημαντικές ζημιές και τέθηκαν ουσιαστικά εκτός λειτουργίας. «Αυτό θα αποτελέσει ένα σημαντικό πλήγμα στη μεταφορά ρωσικού πετρελαίου» δήλωσε αξιωματούχος της υπηρεσίας ασφαλείας SBU, που μιλούσε υπό τον όρο της ανωνυμίας και τον οποίο επικαλείτο το πρακτορείο Reuters.

Σύμφωνα με τη Διεύθυνση Ναυτιλιακών Υποθέσεων της Τουρκίας, το «Kairos» κατευθυνόταν προς το ρωσικό λιμάνι του Νοβοροσίσκ όταν ανέφερε «εξωτερικό πλήγμα» που προκάλεσε πυρκαγιά 28 ναυτικά μίλια από τις τουρκικές ακτές. Οι Αρχές γνωστοποίησαν, επίσης, ότι το «Virat» δέχθηκε πλήγμα περίπου 35 ναυτικά μίλια ανατολικότερα στη Μαύρη Θάλασσα.

Αυξάνονται τα ασφαλιστικά τέλη για τη ναυτιλία στη Μαύρη Θάλασσα

Στον απόηχο αυτών των εξελίξεων, και υπό τον φόβο περαιτέρω επιθέσεων, αυξήθηκαν τα ασφάλιστρα κινδύνου πολέμου στη Μαύρη Θάλασσα, σύμφωνα με πηγές του κλάδου.

Σημειώνεται πως, η Μαύρη Θάλασσα είναι ζωτικής σημασίας για τη μεταφορά σιτηρών, πετρελαίου και πετρελαϊκών προϊόντων. Τα ύδατά της εκτείνονται σε Βουλγαρία, Γεωργία, Ρουμανία και Τουρκία, καθώς και Ρωσία και Ουκρανία.

Τα ασφάλιστρα κινδύνου πολέμου για μια τυπική περίοδο επτά ημερών, τα οποία καθορίζονται από μεμονωμένους ασφαλιστές και βασίζονται στην αξία του πλοίου, αυξήθηκαν στο 0,5% για τις επισκέψεις σε λιμάνια της Ουκρανίας από 0,4% πριν από μια εβδομάδα, αναφέρουν πηγές από τον τομέα της ναυτιλίας και των ασφαλιστικών εταιρειών.

Η ασφάλιση κινδύνου πολέμου για τα ρωσικά λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας, η οποία είναι συνήθως υψηλότερη, κυμάνθηκε μεταξύ 0,65-0,8% έναντι περίπου 0,6% την περασμένη εβδομάδα, προσθέτουν οι ίδιες πηγές στο Reuters.

Τα περιστατικά στη Μαύρη Θάλασσα υποδηλώνουν μια εκστρατεία της Ουκρανίας για τον περιορισμό των εσόδων της Ρωσίας από το πετρέλαιο, η οποία «διαμόρφωσε την εκτίμηση των ασφαλιστών σχετικά με τις προθέσεις και τις δυνατότητες» δηλώνει ο Munro Anderson, επικεφαλής επιχειρήσεων της Vessel Protect, εταιρείας ειδικευμένης στον τομέα των κινδύνων και των ασφαλίσεων στη ναυτιλία.

Σύμφωνα με τον ίδιο, για τις επισκέψεις σε ρωσικά λιμάνια, όπως στην παραπάνω περίπτωση όπου τα πλοία κατευθύνονταν για να φορτώσουν πετρέλαιο που προοριζόταν για τις ξένες αγορές, «οι ασφαλιστές υπολογίζουν ένα ευρύτερο φάσμα πιθανών τοποθεσιών επίθεσης». «Καθώς αυξάνεται η δραστηριότητα της Ουκρανίας, αυξάνεται και η πιθανότητα ανταποδοτικών ενεργειών από τη Ρωσία. Αυτό δημιουργεί μια πιο ομοιόμορφη κατάσταση κινδύνου στις δύο εμπορικές συναλλαγές (σ.σ. πλοία που κατευθύνονται στη Ρωσία και πλοία που κατευθύνονται στην Ουκρανία) από ό,τι έχουμε δει εδώ και καιρό».

Αξίζει να τονιστεί πως, τα τελευταία περιστατικά στη Μαύρη Θάλασσα ήταν οι πρώτες επιθέσεις σε μη στρατιωτικά πλοία που δεν φέρουν ρωσική σημαία σε διεθνή ύδατα, όπως επιβεβαιώνει ο Αντρέι Ριζένκο, αναλυτής στον τομέα της ναυτιλίας και πρώην αναπληρωτής αρχηγός του επιτελείου του ουκρανικού ναυτικού.

Ο ίδιος θεωρεί, πάντως, απίθανο η Ρωσία να προβεί σε αντίποινα εναντίον εμπορικών πλοίων που κατευθύνονται προς την Ουκρανία όταν αυτά βρίσκονται στα χωρικά ύδατα της Τουρκίας, της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας, καθώς αυτό θα ισοδυναμούσε με επίθεση εναντίον εδάφους του ΝΑΤΟ. «Επιτίθενται (η Ρωσία) συνεχώς (σε πλοία), τουλάχιστον στα ουκρανικά χωρικά ύδατα, χρησιμοποιώντας διαφορετικά είδη όπλων».

Τα ξημερώματα της 7ης Φεβρουαρίου 1997 τα ΜΑΤ, με εντολή της τότε κυβέρνησης Σημίτη, κατάφεραν να “σπάσουν” τα μπλόκα των αγροτών με έναν απρόβλεπτο και μάλλον ανορθόδοξο τρόπο: Ξεφούσκωσαν τα λάστιχα των τρακτέρ.

Η Αστυνομία εκμεταλλεύθηκε το γεγονός ότι οι αγρότες τη νύχτα έφευγαν από τα οχήματα τους, αφήνοντας στο μπλόκο στις Μικροθήβες μία μικρή ομάδα περιφρούρησης. Τα ΜΑΤ συνέλαβαν τους 9 αγρότες που βρισκόταν στο σημείο και ξεφούσκωσαν τα λάστιχα των τρακτέρ που βρισκόταν παραταγμένα δεξιά και αριστερά της εθνικής οδού.

Μόλις ενημερώθηκαν για την αστυνομική επέμβαση, περίπου 1.000 αγρότες έσπευσαν στο σημείο, αλλά η Αστυνομία τους εμπόδισε να πλησιάσουν ξανά την εθνική οδό και τα οχήματα τους. Με τα τρακτέρ τους ουσιαστικά σε ομηρία, οι αγρότες αποφάσισαν δύο μέρες αργότερα να αναστείλουν τις κινητοποιήσεις τους.

Μάλιστα κατηγόρησαν την Αστυνομία ότι είχε ρίξει ζάχαρη στους κινητήρες των τρακτέρ, τα οποία όμως πήραν μπροστά κανονικά όταν λύθηκαν τα μπλόκα. Αφορμή για την κατηγορία αυτή στάθηκε το γεγονός ότι οι άνδρες των ΜΑΤ έφτιαχναν φραπέ και ακουμπούσαν τη ζάχαρη πάνω στα καπώ των τρακτέρ…

Από το 1997 στο 2025
Οι αγροτικές κινητοποιήσεις είχαν τότε διαρκέσει συνολικά 58 ημέρες, κατά τις οποίες η Ελλάδα είχε κοπεί κυριολεκτικά στα δύο, ελλείψει τότε και εναλλακτικών εθνικών αρτηριών. Ο λόγος για τον οποίο οι αγρότες είχαν βγει στους δρόμους είχε να κάνει με την Κοινή Αγροτική Πολιτική του 1996.

Ο τότε κυβερνητικός εκπρόσωπος, Δημήτρης Ρέππας, εκθείαζε τον “ευρηματικό τρόπο” με τον οποίο κινήθηκε η Αστυνομία. Υπουργός Δημόσιας Τάξης ήταν ο Γιώργος Ρωμαίος, ο οποίος πάντως αργότερα σε συνέντευξη του στα Νέα δήλωνε: “Δεν αισθάνομαι υπερήφανος που ξεφούσκωσαν τα λάστιχα. Θέλαμε όμως να αποφύγουμε τα επεισόδια και να μην υπάρξουν θύματα…”

Το ΠΑΣΟΚ του Κώστα Σημίτη σημειωτέον ότι κέρδισε τις επόμενες εθνικές εκλογές, αλλά στο νήμα και χάρη στο προβάδισμα που είχε στο λεκανοπέδιο της Αττικής -ειδικότερα την αχανή περιφέρεια της Β Αθηνών- όχι στις αγροτικές περιοχές.

Το 1997 η Νέα Δημοκρατία δήλωνε βέβαια στο πλευρό των αγροτών, απέναντι στην κυβέρνηση Σημίτη. Αλλά ως κυβέρνηση βρέθηκε και εκείνη αντιμέτωπη με τα μπλόκα των αγροτών και βρίσκεται ξανά σήμερα.

Τη δόξα της κυβέρνησης Σημίτη φαίνεται πάντως ότι ζήλεψαν στο Μαξίμου, το οποίο έστειλε χθες δια του κυβερνητικού εκπροσώπου, Παύλου Μαρινάκη, ένα σαφές μήνυμα, ότι η Αστυνομία θα βρει τρόπο να “σπάσει” τα μπλόκα.

Οι αγρότες στολίζουν χριστουγεννιάτικα δέντρα στα μπλόκα
Με κλιμάκωση των κινητοποιήσεων απάντησαν οι αγρότες, που απειλούν ότι θα είναι στο δρόμο και τα Χριστούγεννα. Μάλιστα στο μπλόκο της Καρδίτσας οι αγρότες έχουν στήσει σκηνές για διαμονή, εξοπλισμένες με τραπεζοκαθίσματα, τηλεοράσεις και ψησταριές. Στόλισαν ακόμη και χριστουγεννιάτικο δέντρο, θέλοντας να δείξουν ότι δεν είναι κούφιες οι απειλές τους για γιορτές στα μπλόκα.

Προς το παρόν πάντως, η κυκλοφορία των οχημάτων δεν έχει διακοπεί πλήρως, καθώς οι αγρότες επιτρέπουν στα ΙΧ να περάσουν και δεν έχουν αποκλείσει τις παράπλευρες οδούς. Το ενδεχόμενο όμως να κλιμακωθεί η κατάσταση μέχρι τα Χριστούγεννα προκαλεί φόβο στην κυβέρνηση.

Η συμμετοχή των αγροτών στις κινητοποιήσεις είναι μαζική. Στο μπλόκο της Λάρισας βρίσκονται σχεδόν 1.000 τρακτέρ, στο μπλόκο της Καρδίτσας 1500 και στα Μάλγαρα 300. Εντός της εβδομάδας προγραμματίζονται νέα μπλόκα σε Τρίκαλα (κόμβος Μεγαλοχωρίου), Καστοριά, Έβρο και Σέρρες, καθώς και αποκλεισμός του λιμανιού του Βόλου.

Η απόγνωση των κτηνοτρόφων
Στο χορό των κινητοποιήσεων μπαίνουν δυναμικά και οι κτηνοτρόφοι, που βρίσκονται σε ιδιαίτερα δυσμενή κατάσταση λόγω της ευλογιάς των αιγοπροβάτων. Η κραυγή του κτηνοτρόφου κατά τα επεισόδια της Κυριακής “μου σκότωσαν τα ζώα, χρωστάω παντού”, εκφράζει την απόγνωση στον κλάδο. Σήμερα στις 12 το μεσημέρι κτηνοτρόφοι θα πραγματοποιήσουν συγκέντρωση διαμαρτυρίας στη Λάρισα, χύνοντας συμβολικά γάλα.

Την οργή των αγροτών και κτηνοτρόφων επιτείνει το γεγονός ότι την ώρα που βρίσκονται αντιμέτωποι με υψηλό κόστος παραγωγής και χαμηλές τιμές των προϊόντων, με τις επιδοτήσεις να έχουν καθυστερήσει ένα μήνα και κάποιες δύο χρόνια, μαθαίνουν από την εξεταστική για τον ΟΠΕΚΕΠΕ το “πάρτι” που είχε στηθεί από κάποιους στις δικές τους πλάτες.

Είναι ενδεικτικό ότι ο Πρόεδρος της Ενωτικής Ομοσπονδίας Αγροτικών Συλλόγων Λάρισας, Ρίζος Μαρούδα, σχολίασε κατά τη συγκέντρωση στο Δικαστικό Μέγαρο Λάρισας, για στήριξη των συλληφθέντων στα επεισόδια της Κυριακής, ότι ο Φραπές δεν πήγε στην εξεταστική, αλλά η Αστυνομία συλλαμβάνει τους αγρότες που διαμαρτύρονται.

Ενώ ο αγροτοσυνδικαλιστής της ΝΔ, Χρήστος Σιδερόπουλος, που νοσηλεύεται με κάταγμα στα πλευρά, κατήγγειλε ότι δέχθηκε δις επίθεση από αστυνομικό, που του έβαλε το γόνατο στο λαιμό.

Τακτικές κοινωνικού αυτοματισμού απέναντι στους αγρότες
Η κυβέρνηση ωστόσο σκληραίνει τη στάση της απέναντι στους αγρότες, ταυτόχρονα με τακτικές κοινωνικού αυτοματισμού.

“Δεν μπορεί να ταλαιπωρείται ο κόσμος. Το κλείσιμο δρόμων στρέφεται εναντίον άλλων κοινωνικών ομάδων αλλά και των τοπικών κοινωνιών”, έλεγαν κυβερνητικά στελέχη. Προσέθεταν πάντως ότι: “Η πόρτα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης είναι πάντα ανοιχτή για διάλογο με τους αγρότες.”

Μέλη της κυβέρνησης που εκλέγονται σε αστικές περιοχές, όπως ο Θάνος Πλεύρης και ο Κωνσταντίνος Κυρανάκης, εξαπέλυσαν μάλιστα επιθέσεις κατά των αγροτών. Ο μεν υπουργός Μετανάστευσης υποστήριξε ότι οι αγρότες προκάλεσαν την Αστυνομία με αποτέλεσμα τα επεισόδια της Κυριακής. Ο δε αναπληρωτής υπουργός Μεταφορών απέδωσε το γεγονός ότι είχε δημιουργηθεί ένα σύστημα που έδινε μέσω ΟΠΕΚΕΠΕ παράνομες επιδοτήσεις, στις αγροτικές κινητοποιήσεις διαχρονικά.

Την ίδια στιγμή η κυβέρνηση επικαλείται ότι η ροή των πληρωμών από τον ΟΠΕΚΕΠΕ έχει ομαλοποιηθεί. Διαβεβαιώνει ότι μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου θα έχουν εξοφληθεί οι αγρότες, τονίζοντας μάλιστα ότι θα έχουν πάρει συνολικά εφέτος περισσότερα χρήματα από πέρυσι, έστω και με καθυστέρηση. “Στο τέλος, όλοι θα αντιληφθούν ότι δημιουργείται ένα σύστημα αξιόπιστο, δικαιότερο και με τη σφραγίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης”, έλεγαν κυβερνητικά στελέχη.

“Όσα χρήματα δικαιούνται οι νόμιμοι αγρότες και κτηνοτρόφοι, θα τα λάβουν στο ακέραιο. Υπάρχει ένα χρονοδιάγραμμα σημαντικών πληρωμών μέσα στο Δεκέμβριο. Θα υπάρξει μεγάλη ανακούφιση γενικότερα σε όλο τον κόσμο του πρωτογενούς τομέα” προσέθεταν οι ίδιες πηγές.

Η κυβέρνηση επικαλείται επίσης ότι έχει μειώσει τον ΦΠΑ στα λιπάσματα, στα αγροτικά μηχανήματα, στις ζωοτροφές, ότι έχει δώσει μόνιμη λύση για την επιστροφή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο αγροτικό πετρέλαιο, καθώς και λύση για φθηνό αγροτικό ρεύμα σε βάθος 10ετίας.