Θα περίμενε κανείς ότι η κυκλοφορία του πιο πολυσυζητημένου βιβλίου της χρονιάς για την πιο κρίσιμη και δύσκολη περίοδο της σύγχρονης ιστορίας θα αντιμετωπιζόταν, την πρώτη μέρα τουλάχιστον, με πιο σοβαρό τρόπο. Ωστόσο, για το πολιτικό βιβλίο του Αλέξη Τσίπρα τα περισσότερα μέσα ενημέρωσης επέλεξαν έναν τρόπο παρουσίασης που προσομοίαζε περισσότερο σε κουτσομπολίστικη στήλη σε «πρωϊνάδικο» παρά σε πολιτική ανάλυση. Με λίγες εξαιρέσεις μέσων που ασχολήθηκαν με το πώς αποτιμά ο Τσίπρας τη διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, τις επιλογές του σε πρόσωπα και στρατηγικές και τη διαπραγμάτευση με τους θεσμούς ή με τις γεωπολιτικές τοποθετήσεις του, τα περισσότερα μέσα επικεντρώθηκαν στο τι είπε για πρώην πολιτικούς συνεργάτες και αντιπάλους. Σημάδι και αυτό των καιρών και της κρίσης που αγγίζει και την ενημέρωση και την πολιτική.

Στη θυσία αυτή στο βωμό της επιφανειακότητας μετείχε ακόμη και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης που το μόνο που είχε να πει είναι τσιτάτα του τύπου «όπως θα’ λεγε και ο Μαρξ η ιστορία επαναλαμβάνεται την πρώτη φορά σαν τραγωδία και τη δεύτερη φορά σαν φάρσα» και ότι «δεν υπάρχει μια συγγνώμη σε πάνω από 700 σελίδες», προσπερνώντας ότι και σαφή αυτοκριτική έχει το βιβλίο σε διάφορα σημεία και ανάληψη ευθύνης – με ένα ειλικρινές και οδυνηρό «φταίγαμε» και «αποτύχαμε» για το Μάτι -, αλλά και ξεχνώντας ότι η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη για τα Τέμπη ακόμη παραπέμπει στις… διαχρονικές αδυναμίες του ελληνικού κράτους, ενώ για τις υποκλοπές ουδέποτε ανέλαβε ευθύνη. Επανέλαβε δε ο Παύλος Μαρινάκης το αφήγημα περί του «καταστροφικού 2015».

Όμως, η αξία του βιβλίου του Τσίπρα είναι ακριβώς ότι γκρεμίζει μύθους που ακόμη και σήμερα αναπαράγονται.

Μύθος πρώτος: Ο Αλέξης Τσίπρας και οι σύντροφοί του δεν θα έπρεπε ποτέ να είχαν κυβερνήσει γιατί κατά βάθος ήταν μια παρέα ανεύθυνων αριστερών, που δεν γνώριζαν τι σημαίνει κυβέρνηση, είχαν κρυφή ατζέντα επιστροφής στη δραχμή και όταν βρέθηκαν στην εξουσία απλώς έκαναν τα πράγματα χειρότερα.

Αλήθεια: Το βιβλίο καταρρίπτει το μύθο περί εξόδου από το ευρώ, αφού καθιστά απολύτως σαφές ότι ουδέποτε ο Τσίπρας σκεφτόταν οποιαδήποτε λύση εκτός Ευρώπης και ευρώ, ήδη από το 2012 το είχε ξεκαθαρίσει. Ως προς το εάν μπορούσαν να κυβερνήσουν, σίγουρα δεν ήταν άνθρωποι από κόμμα εξουσίας. Όμως, μπόρεσαν να αντέξουν την πίεση, να κάνουν και να ολοκληρώσουν μια σκληρή διαπραγμάτευση, να υλοποιήσουν ένα μνημόνιο, να πάρουν κάποια μέτρα με κοινωνικό πρόσημο, να χειριστούν τη μεγαλύτερη προσφυγική κρίση στη μεταπολεμική Ευρώπη, να βγάλουν τη χώρα από τη μέγγενη των μνημονίων και της επιτροπείας και να κλείσουν την Συμφωνία των Πρεσπών. Η σύγκριση του έργου αυτού με το τι έκαναν όσοι ανήκαν στα παραδοσιακά κόμματα εξουσίας οδηγεί σε ενδιαφέροντα συμπεράσματα, όχι κολακευτικά για τους επαγγελματίες πολιτικούς και τα πολιτικά τζάκια.

Μύθος δεύτερος: η «προδοσία» και η «κωλοτούμπα».

Αλήθεια: Το βιβλίο κάνει σαφές ότι ο Τσίπρας επέλεξε να κάνει δημοψήφισμα γιατί είχε φτάσει σε αδιέξοδο η διαπραγμάτευση και ήθελε να υπάρξει δημοκρατική έκφραση της κοινωνίας. Αφενός γιατί αισθανόταν ότι δεν είχε το δικαίωμα να υπογράψει μια οικονομικά και κοινωνικά μη βιώσιμη και ατελέσφορη συμφωνία, δεδομένης της λαϊκής εντολής που είχε πάρει λίγους μήνες πριν, και αφετέρου για να καταλάβουν και οι δανειστές τι ζητά η ελληνική κοινωνία. Δεν ήταν δημοψήφισμα για την παραμονή στο ευρώ, ούτε για την έξοδο από την ΕΕ. Ήταν δημοψήφισμα για την αποδοχή ή όχι μια απαράδεκτης πρότασης συμφωνίας και εμμέσως εξουσιοδότηση για διαπραγμάτευση για καλύτερη συμφωνία. Σε μια χώρα με άδεια ταμεία -γιατί ήδη από το καλοκαίρι του 2014 είχε σταματήσει η χρηματοδότηση- με κλειστές τράπεζες και πρωταθλητές του πολιτικού κυνισμού στην ΕΕ και στο ΔΝΤ να θέλουν να τιμωρήσουν μια χώρα επειδή τόλμησε να υψώσει ανάστημα. Και αυτό ακριβώς έγινε βάσει όσων αναλυτικά περιγράφει ο Τσίπρας: σκληρή διαπραγμάτευση, με άνισους όρους και καθόλου ευνοϊκούς συσχετισμούς δυνάμεων, και τελικά μια συμφωνία που σαφώς είχε προβλήματα και επαχθείς όρους, αλλά εξασφάλιζε χρηματοδότηση, ρύθμιση του χρέους και ημερομηνία λήξης για τα μνημόνια. Η συζήτηση για το εάν θα μπορούσε να υπάρξει καλύτερο αποτέλεσμα είναι θεμιτή αρκεί να λαμβάνονται υπόψη τα πραγματικά δεδομένα. Όχι στη βάση της φαντασίωσης μιας «εξόδου» για την οποία καμιά προεργασία δεν υπήρξε, ούτε βεβαίως με την κουτοπόνηρη τοποθέτηση ότι «είχαμε σχεδόν βγει από τα μνημόνια», γιατί είναι σαφές ότι το 2014 η χώρα σε κάθε περίπτωση είχε μπροστά της νέο μνημόνιο. Η εκταμίευση της δόσης είχε κολλήσει, η αξιολόγηση «δεν έκλεινε», η τρόικα έθετε νέα σκληρά προαπαιτούμενα ζητώντας επιπλέον μέτρα λιτότητας και άμεση ολοκλήρωση των συμφωνηθέντων «μεταρρυθμίσεων» που δεν είχαν υλοποιηθεί.

Μύθος τρίτος: τα 100 δισεκατομμύρια που μας κόστισε ο Τσίπρας.

Αλήθεια: Το βιβλίο εξηγεί ότι αυτό το ποσό είναι κατά βάση ένας μπακάλικος υπολογισμός με αφετηρία τα 86 δισεκατομμύρια που ήταν η δανειακή σύμβαση του τρίτου Μνημονίου. Η αλήθεια είναι πολύ διαφορετική. Η χώρα ήδη από το 2014 δεν είχε χρηματοδότηση. Για να λειτουργήσει το κράτος και για να αποπληρωθεί το χρέος υπήρχαν μεγάλες χρηματοδοτικές ανάγκες. Η Ελλάδα δεν μπορούσε να δανειστεί από τις αγορές. Άρα χρειαζόταν να τα πάρει από τους επίσημους πιστωτές. Και αυτό έγινε, σε συνδυασμό με αναδιάρθρωση του χρέους, με αποτέλεσμα η χώρα να βγει από τα μνημόνια το 2018 και να έχει και «χρηματοδοτικό μαξιλάρι» που κατά βάση το αξιοποίησε η επόμενη κυβέρνηση. Και αυτό ήταν προτιμότερο από την εναλλακτική λύση της ενισχυμένης προληπτικής πιστοληπτικής γραμμής που ήταν ουσιαστικά ένα «μνημόνιο διαρκείας».

Μύθος τέταρτος: ο Τσίπρας «έριξε τη χώρα στα βράχια», τον οποίο επανέλαβε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος.

Αλήθεια: Η χώρα τον Ιανουάριο του 2015 με μία έννοια ήταν ήδη στα βράχια. Τα ταμεία ήταν άδεια, το χρέος δεν ήταν βιώσιμο, συμφωνία με τους δανειστές δεν υπήρχε. Ο Τσίπρας ανέλαβε τη διακυβέρνηση ακριβώς για να βγάλει τη χώρα από τα βράχια: να πετύχει καλύτερη συμφωνία, να αποτρέψει την πλήρη κοινωνική καταστροφή και να διαμορφώσει ένα διάδρομο εξόδου από την επιτροπεία. Και ως ένα βαθμό το κατάφερε παρά τις τεράστιες δυσκολίες και τους διαρκείς εκβιασμούς από τους δανειστές, που όπως εξηγεί αναλυτικά περιλάμβαναν από τη μια τον Σόιμπλε και από την άλλη τον Τόμσεν του ΔΝΤ που ήθελαν να «τιμωρήσουν» την Ελλάδα και να την πετάξουν έξω από το ευρώ. Είχαν κόστος οι πολιτικές που εφάρμοσε η κυβέρνηση του Τσίπρα; Είχαν και το παραδέχεται, όπως παραδέχεται και λάθη που έγιναν κυρίως απέναντι στη μεσαία τάξη. Η αναγνώριση λαθών και αδυναμιών σαφώς δεν μειώνει την ευθύνη, ούτε εξαλείφει τις επιπτώσεις, αλλά δείχνει γενναιότητα και μια αίσθηση υποχρέωσης λογοδοσίας σε όσους τον πίστεψαν και τον εμπιστεύτηκαν, πράγματα δυστυχώς δυσεύρετα στο σημερινό πολιτικό σκηνικό των αλάνθαστων «ηγεμόνων».

Πάντως, στο τέλος του δρόμου η χώρα βρέθηκε εκτός μνημονίων, με χρηματοδοτικό μαξιλάρι, με μειωμένη ανεργία, κάποια δικαιώματα των εργαζομένων αποκατεστημένα, τον κατώτατο μισθό αυξημένο και ένα «εθνικό ζήτημα» που ταλάνισε τη χώρα και που οι προηγούμενες κυβερνήσεις το αντιμετώπιζαν ως καυτή πατάτα, επιλυμένο. Αυτά είναι τα «βράχια» στα οποία αναφέρεται ο Παύλος Μαρινάκης…

Μύθος πέμπτος: ο Τσίπρας αρνείται να αναλάβει τις δικές του ευθύνες και τα φορτώνει στους συνεργάτες του.

Αλήθεια: Εάν κάτι χαρακτηρίζει το βιβλίο είναι ότι ο Τσίπρας αναλαμβάνει την πλήρη ευθύνη για αυτή τη διαδρομή. Ακόμη και για επιλογές για τις οποίες μετανιώνει, όπως π.χ. την τοποθέτηση του Γιάνη Βαρουφάκη, εξηγεί γιατί την έκανε και πότε κατάλαβε ότι ήταν λάθος και την αναφέρει ως δικό του λάθος, δεν φορτώνει σε άλλους την ευθύνη. Και εκεί που ασκεί κριτική, δεν το κάνει για να απαλλαγεί από τη δική του ευθύνη. Κάνει κριτική στον Τσακαλώτο και άλλους υπουργούς για τη στάση τους μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ, ιδίως όταν επέλεξαν μια γραμμή αναδίπλωσης και δεν κατανόησαν την ανάγκη για ένα άνοιγμα και μετασχηματισμό σε ένα πιο πλατύ σχήμα, αλλά δεν απαξιώνει τη δουλειά του όταν ήταν υπουργός. Από την άλλη, παρουσιάζει και μια εικόνα ότι από ένα σημείο και μετά στον ΣΥΡΙΖΑ πρυτάνευαν οι στρατηγικές των συνιστωσών συχνά και οι προσωπικές στρατηγικές και όχι η ευθύνη απέναντι στην ανάγκη να υπάρξει μαζική προοδευτική παράταξη στη χώρα, όπως φάνηκε από τις εκλογές του 2023 και μετά. Είναι σκληρός ο Αλέξης Τσίπρας απέναντι σε συντρόφους του που θεωρεί ότι δεν στάθηκαν ή δεν στέκονται στο ύψος των περιστάσεων; Είναι, αλλά πολιτικό κανιβαλισμό δεν κάνει για κανέναν.

Μύθος έκτος: ο Τσίπρας θέλει να επιστρέψει στην πολιτική για να κάνει τα ίδια και χειρότερα.

Αλήθεια: Το βιβλίο δείχνει ότι ο Τσίπρας από τη διαδρομή αυτή έμαθε και έβγαλε πολύτιμα συμπεράσματα. Δεν είναι πια ο ίδιος άνθρωπος, χωρίς να έχει αλλάξει ως προς τον βασικό του αξιακό προσανατολισμό. Αυτό που προσπαθεί να στοχαστεί είναι τι σημαίνει σήμερα μια πολιτική που να μειώνει τις κοινωνικές ανισότητες και να απελευθερώνει δυνάμεις, να δημιουργεί ευκαιρίες και προοπτικές ώστε να μην μιλάμε για «κοινωνία μειωμένων προσδοκιών». Και το κάνει πηγαίνοντας στην ουσία και όχι στη μορφή ή την «πολιτική γεωμετρία», θέτοντας τα πραγματικά ερωτήματα από τα οποία οφείλει να ξεκινήσει οποιαδήποτε συζήτηση για μια εναλλακτική πρόταση διακυβέρνησης σήμερα.

Το βιβλίο του Τσίπρα πρέπει να διαβαστεί. Ακόμη και εάν είναι κανείς να διαφωνήσει μαζί του. Να διαβαστεί όμως χωρίς παραμορφωτικά γυαλιά, να κριθεί για όσα πραγματικά λέει, και όχι για αυτά που ο καθένας έχει στο μυαλό του ότι θα λέει (ή θα τον βόλευε να ακούσει). Να κριθεί με βάση τα γεγονότα και όχι τις ιδεοληψίες. Και να αντιμετωπιστεί ως συνεισφορά σε μια συζήτηση που τελικά δεν αφορά τους λογαριασμούς του παρελθόντος, αλλά τις προκλήσεις του μέλλοντος.

Ο Αλέξης Τσίπρας βρέθηκε στους διαδρόμους της εξουσίας, χωρίς να έχει γεννηθεί σε αυτούς. Στρατεύτηκε στην πολιτική με αφετηρία ιδανικά και όχι για να διαχειριστεί κάποιο οικογενειακό κληρονομικό δικαίωμα στη διακυβέρνηση. Αντιμετώπισε μεγάλες προκλήσεις, έπεσε, σηκώθηκε, αναμετρήθηκε, είχε νίκες αλλά και ήττες. Για όλα αυτά κρίνεται και ο καθένας μπορεί να έχει τη γνώμη του. Μπορεί να άλλαξε, πιθανώς να φθάρηκε, αλλά δεν μεταλλάχθηκε από την τριβή με την εξουσία. Σε μια εποχή που ο κυνισμός θεωρείται υπέρτατο προσόν, αυτός διατήρησε το δικό του βλέμμα, την ανθρωπιά και τη δική του αγωνία να γίνει κάπως καλύτερος ένας κόσμος που παραμένει βάρβαρος.

«Όταν συνειδητοποίησα ότι δεν μπορώ να αλλάξω το σύστημα,

άρχισα να αγωνίζομαι να μην με αλλάξει αυτό.

Αγωνίζομαι να μείνω άνθρωπος.

Και αυτό είναι η κορυφαία πολιτική μάχη.

Να μπορείς να αποφύγεις τη βαρβαρότητα αυτής της εποχής.

Να μπορείς να παραμείνεις άνθρωπος με τρυφερότητα.

Με το δικό σου βλέμμα.»

Χρόνης Μίσσιος

Οχι λιγότερες από πενήντα χιλιάδες γυναίκες και κορίτσια δολοφονήθηκαν από συγγενείς τους το 2024, με άλλα λόγια έχανε τη ζωή της μια γυναίκα κάθε δέκα λεπτά, αποκαλύπτουν αριθμοί που δημοσιοποιεί σήμερα Τρίτη ο ΟΗΕ, στηλιτεύοντας την απουσία «αληθινής προόδου» στον αγώνα κατά των γυναικοκτονιών (φωτογραφία του Reuters/Abdul Saboor, επάνω, από διαδήλωση κατά των γυναικοκτονιώντης, της σεξουαλικής και κάθε είδους έμφυλης βίας).

Την περασμένη χρονιά, 83.000 χιλιάδες γυναίκες και κορίτσια μετατράπηκαν σε θύματα ανθρωποκτονιών από πρόθεση σε παγκόσμια κλίμακα.

«Το 60% των γυναικών δολοφονήθηκε από τον σύντροφό του ή κάποιο μέλος της οικογένειάς του»

Από αυτές, το 60% δολοφονήθηκε από τον σύντροφό του ή κάποιο μέλος της οικογένειάς του, αναφέρει έκθεση συνταγμένη από τις υπηρεσίες ΟΗΕ Γυναίκες και Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τον Ελεγχο των Ναρκωτικών και την Πρόληψη του Εγκλήματος, που δίνεται στη δημοσιότητα τη διεθνή Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών.

Περίπου 50.000 γυναίκες και κορίτσια δολοφονήθηκαν είτε από τον σύντροφό τους ή από στενό συγγενή τους (πατέρα, θείο, αδελφό, ακόμη και μητέρα). Με άλλα λόγια, δολοφονούνταν 137 κάθε μέρα, ή μια κάθε δέκα λεπτά της ώρας.

Η εκτίμηση αυτή, βασισμένη σε ανάλυση στατιστικών από 117 χώρες, είναι χαμηλότερη από αυτήν του 2023 (51.100) μεν, αλλά «η μεταβολή δεν υποδεικνύει αληθινή μείωση», σύμφωνα με την έκθεση, που αποδίδει τη διαφορά απλούστατα στο ότι διαφορετικές χώρες τηρούν στατιστικές με διαφορετικό τρόπο.

Τουναντίον, στηλιτεύουν οι δυο υπηρεσίες του ΟΗΕ, οι αριθμοί «παραμένουν απαράλλακτοι, κι αυτό παρά τις δεσμεύσεις που αναλαμβάνονται επί χρόνια σε παγκόσμια κλίμακα».

Το σπίτι, ο πιο επικίνδυνος χώρος

Οι γυναικοκτονίες συνεχίζουν να στοιχίζουν τη ζωή σε δεκάδες χιλιάδες γυναίκες και κορίτσια σε παγκόσμιο επίπεδο κάθε χρόνο, «χωρίς καμιά ένδειξη αληθινής βελτίωσης» — και «το σπίτι συνεχίζει να είναι ο πιο επικίνδυνος χώρος για τις γυναίκες και τα κορίτσια» που διατρέχουν κίνδυνο.

Παρότι οι γυναίκες δεν αντιπροσώπευαν παρά το 20% των θυμάτων φόνων σε παγκόσμιο επίπεδο το 2024, το 60% σκοτώθηκε σε ιδιωτικό χώρο, ενώ μόλις το 11% των δολοφονιών ανδρών διαπράχτηκε σε τέτοιες περιστάσεις.

Αν και καμιά περιοχή του κόσμου δεν είναι απαλλαγμένη από το πρόβλημα, ο μεγαλύτερος αριθμός θυμάτων των γυναικοκτονιών από δικό τους πρόσωπο για ακόμη μια φορά καταγράφηκε στην Αφρική (περίπου 22.000).

«Οι γυναικοκτονίες δεν διαπράττονται από το πουθενά. Εγγράφονται σε κύκλο βίας που μπορεί να αρχίσει με τον καταναγκαστικό έλεγχο, με απειλές, ή παρενόχληση, συμπεριλαμβανομένου του ψηφιακού κόσμου», σχολιάζει η Σάρα Χέντριξ, διευθύντρια του τμήματος πολιτικής της υπηρεσίας ΟΗΕ Γυναίκες, στο δελτίο Τύπου που συνοδεύει την έκθεση.

Η τεχνολογία… επέτεινε τη βία

Στο κείμενο επισημαίνεται πως η ανάπτυξη ορισμένων τεχνολογιών όχι μόνο επέτεινε τη βία σε βάρος γυναικών, αλλά εμφάνισε νέους τύπους της, όπως η δημοσιοποίηση εικόνων και δεδομένων χωρίς τη συναίνεσή τους κι η διασπορά βίντεο γνωστών ως «deepfakes», φτιαγμένα με εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης.

Η βία στο διαδίκτυο «δεν περιορίζεται στον κυβερνοχώρο. Μπορεί να υπάρξει εκτράχυνση εκτός ψηφιακού κόσμου και, στις χειρότερες περιπτώσεις, θανάσιμη βλάβη, ως και γυναικοκτονία (…)

»Για να προληφθούν αυτές οι δολοφονίες, είναι απαραίτητο να υιοθετηθούν νόμοι που θα αναγνωρίζουν τις διαφορετικές μορφές βίας που υφίστανται οι γυναίκες και τα κορίτσια στο διαδίκτυο κι εκτός αυτού και θα υποχρεώνουν τους δράστες να λογοδοτούν, προτού γίνουν δολοφόνοι», επέμεινε η Σάρα Χέντριξ.

Πηγή: ΑΠΕ

Εντολή να «ανοίξουν», μέχρι το τέλος του έτους, οι κάνουλες της χρηματοδότησης προς την πραγματική οικονομία, σε πρωτόγνωρο τα τελευταία χρόνια ρυθμό, έχουν δώσει οι διοικήσεις των συστημικών τραπεζών στις αρμόδιες διευθύνσεις πιστοδοτήσεων.

Μάλιστα όπως επισημαίνουν υψηλόβαθμες τραπεζικές πηγές, η αύξηση της ροής των νέων δανείων αφορά όλο το φάσμα της οικονομίας, από τις μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις μέχρι τα νοικοκυριά και τα στεγαστικά δάνεια.

Όπως τονίζουν στο NEWS 24/7 οι ίδιες πηγές η αύξηση των δανειακών χαρτοφυλακίων αποτελεί μονόδρομο για το εγχώριο πιστωτικό σύστημα καθώς αποτελεί τον μόνο ασφαλή τρόπο για να διατηρήσουν την κερδοφορία τους και τα επόμενα χρόνια, με δεδομένη τη μείωση των επιτοκίων από την ΕΚΤ και του γεγονότος ότι η κερδοφορία βασίζεται σε σημαντικό βαθμό στα επιτοκιακά δάνεια. Στα τραπεζικά επιτελεία γνωρίζουν καλά πως με δεδομένη τη μείωση των επιτοκίων, η ενίσχυση της πιστωτικής επέκτασης αποτελεί τον βασικό μοχλό για μία βιώσιμη και ισχυρή κερδοφορία των τραπεζών τόσο για την φετινή χρήση όσο και την επόμενη.

Στις μεγάλες επιχειρήσεις η μερίδα του λέοντος
Το μεγάλο βάρος, λόγω των μεγάλων εκταμιεύσεων αλλά και λόγο του ανοίγματος που επιχειρείται σε νέες αγορές στο εξωτερικό, έχει πέσει από πλευράς των τραπεζών στα διεθνή κοινοπρακτικά δάνεια. Πρόκειται για στρατηγική που δικαιολογείται αρχής γενομένης από την εξωστρέφεια που αναπτύσσει εκ νέου το ελληνικό τραπεζικό σύστημα και την αναβάθμισή του στη «σκακιέρα» του διεθνούς ανταγωνισμού.

Τα εγχώρια πιστωτικά ιδρύματα συμμετέχοντας σε διεθνή γκρουπ τραπεζών που χρηματοδοτούν μεγάλα επενδυτικά έργα σε υποδομές, ενέργεια, βιομηχανία, αλλά και real estate και τηλεπικοινωνίες, αναμένεται ότι θα χορηγήσουν φέτος δάνεια που θα ξεπεράσουν τα 2 δισ. ευρώ.

Πρόκειται για επιχειρηματική δραστηριότητα με μεγάλο γεωγραφικό εύρος που κατανέμεται από την Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, έως τα Βαλκάνια και φυσικά την Δυτική Ευρώπη.

Η συμμετοχή των ελληνικών τραπεζών σε διεθνή κοινοπρακτικά σχήματα είναι αποτέλεσμα της αυξημένης ρευστότητας που δεν μπορεί να απορροφηθεί εξ ολοκλήρου από την εγχώρια αγορά. Την ίδια στιγμή πρόκειται για «δουλειές» με σαφώς καλύτερους όρους καθώς στην εγχώρια αγορά ο οξύς ανταγωνισμός και οι λίγες μεγάλες επιχειρήσεις και αντίστοιχα projects δανειοδότηση «κανιβαλίζουν» τα περιθώρια κέρδους.

Για το συγκεκριμένο κομμάτι στρατηγικής οι διοικήσεις των τεσσάρων συστιμικών τραπεζών έχουν ήδη ενημερώσει την διεθνή επενδυτική κοινότητα κατά τις παρουσιάσεις των αποτελεσμάτων εννεαμήνου.

Βελτίωση συνθηκών και για τις ΜμΕ
Την ίδια στιγμή οι εκταμιεύσεις νέων επιχειρηματικών δανείων προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες αυξήθηκαν το πρώτο εξάμηνο του έτους, με ρυθμό αύξησης κοντά στο 16%, αγγίζοντας τα 1,21 δισ. ευρώ. Μάλιστα ο ετήσιος ρυθμός πιστωτικής επέκτασης στην Ελλάδα για δάνεια προς μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις ήταν ο δεύτερος υψηλότερος στην ευρωζώνη, στο 16,6% . Το ποσοστό αυτό είναι εξαπλάσιο του μέσου ετήσιου ρυθμού πιστωτικής επέκτασης προς μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις για το σύνολο της ευρωζώνης (2,7%). Η ίδια τάση συνεχίζεται με σταθερούς ρυθμούς και το β’ εξάμηνο του έτους.

Πόλεμος προσφορών στα στεγαστικά
Παράλληλα «κόκκινο» έχει κτυπήσει ο ανταγωνισμός μεταξύ των τραπεζών και στα δάνεια ιδιωτών και πιο συγκεκριμένα στη Στεγαστική Πίστη όπου τις τελευταίες εβδομάδες καταγράφεται σταθερή αποκλιμάκωση των επιτοκίων και συνεχή προώθηση επιθετικών προσφορών για την προσέλκυση πελατών.

Μεγάλοι ωφελημένοι όσοι επιλέξουν να προχωρήσουν στην αγορά κατοικίας με δανεισμό καθώς τα προγράμματα τόσο κυμαινόμενου, όσο και σταθερού επιτοκίου, καθίσταναι συνεχώς φθηνότερα οδηγώντας τις μηνιαίες δόσεις σε χαμηλότερα επίπεδα.

Την μερίδια του λέοντος διεκδικούν τα στεγαστικά σταθερού επιτοκίου από μερικά χρόνια μέχρι και το σύνολο της διάρκειας αποπληρωμής.

Επιπλέον, οι περισσότερες τράπεζες διαθέτουν προνομιακά δάνεια ειδικά για όσους είναι έως 50 ετών, προκειμένου να δώσουν εναλλακτική λύση σε όσους δεν καταφέρνουν να εναχθούν στην κρατική δράση «Σπίτι Μου».

Τα επιτόκιά τους είναι κατά βάση σταθερά και προβλέπουν έκπτωση σε σύγκριση με τα κλασικά στεγαστικά δάνεια. Συγκεκριμένα, ξεκινούν από:

2,5% σταθερό για 3 ή 5 έτη
3,7% σταθερό για 7 ή 10 έτη
4,1% για 15 ή 20 έτη
4,2% για 25 ή 30 έτη
Στα 15 δις νέα δάνεια ο στόχος του 2025
Το εννεάμηνο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου του 2025 οι τέσσερις συστημικές τράπεζες αύξησαν τα ενήμερα δάνειά τους και κατ’ επέκταση τη βάση εσόδων τους κατά περίπου 10,5 δισ. ευρώ. Η καθαρή πιστωτική επέκταση στην Eurobank διαμορφώθηκε στα 3,3 δισ., στην Εθνική στα 1,8 δισ. ευρώ, στην Πειραιώς στα 3,2 δισ. ευρώ και στην Alpha Bank στα 2,2 δισ. ευρώ (+14%).

Η πιστωτική επέκταση συνεχίστηκε και το γ’ τρίμηνο με τις καθαρές χορηγήσεις να διαμορφώνονται σε 3 δισ. ευρώ ανεβάζοντας το σύνολο στο εννεάμηνο στα 10,5 δισ. ευρώ έναντι αρχικού ετήσιου στόχου 12 δισ. ευρώ.

Οι Έλληνες τραπεζίτες, όπως έχουν δηλώσει, στα τέλη του 2024, σε συναντήσεις τους με μεγάλους διεθνείς επενδυτικούς οίκους είχαν στόχο για νέα δάνεια τουλάχιστον ύψους 10 δισ. ευρώ το 2025. Όμως με βάση το εννεάμηνο, οι διοικήσεις των συστημικών τραπεζών προχώρησαν σε αναβάθμιση των στόχων πιστωτικής επέκτασης και με βάση τις νέες εκτιμήσεις θα ξεπεράσουν τα 13,8 δισ. ευρώ του 2024.

Προ ημερών, όταν ο οίκος αξιολόγησης Fitch αναβάθμισε, πάλι, την ελληνική οικονομία σε ΒΒΒ με σταθερές προοπτικές, ο πρώτος που θα έπρεπε να βγει για να πανηγυρίσει ήταν ο Αλέξης Τσίπρας. Όπως είχα επισημάνει και στην κριτική παρουσίαση του βιβλίου του Αλέξη Πατέλη, η ρύθμιση του χρέους που κατάφερε η κυβέρνηση Τσίπρα το 2018, άνοιξε το δρόμο στην ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας που τελικά κατάφερε ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Χωρίς να έχει προηγηθεί αυτή η επιτυχία, τα πράγματα για την παρούσα κυβέρνηση θα ήταν πολύ δύσκολα.

Παρόλα αυτά όμως, ο κ.Τσίπρας, εκείνη την ημέρα, επέλεξε να προδημοσιεύσει το κεφάλαιο του βιβλίου του που αφορούσε τα γεγονότα του δημοψηφίσματος του 2015, ένα γεγονός που ξέρει πάρα πολύ καλά ότι ο κόσμος στον οποίο απευθύνεται σήμερα προσπαθεί να ξεχάσει ή δεν θα του συγχωρέσει ποτέ. Αντί να «διαφημίσει» μια μεγάλη επιτυχία της κυβέρνησής του, επέλεξε να μας θυμίσει μια στιγμή πρωτόγνωρου, στα μεταπολιτευτικά χρονικά, διχασμού.

Πιο πολύ ως Ιανός- με δύο πρόσωπα- παρά ως περιπλανώμενος Οδυσσέας εμφανίζεται τον τελευταίο καιρό ο κ.Τσίπρας.

Από τη μία επιχειρεί να ανασκευάσει την εντύπωση του ερασιτεχνισμού που χαρακτήρισε τη διακυβέρνησή του με τις μέχρι τώρα σημαντικές δράσεις του ιδρύματός του και τη σκιώδη παρουσία δίπλα του σοβαρών ανθρώπων όπως ο Μιχάλης Καλογήρου, ο Γιώργος Χουλιαράκης, ο Βαγγέλης Καλπαδάκης και ο Νίκος Μαραντζίδης.

Από την άλλη υπάρχει και ο γνωστός κ.Τσίπρας «των διαγγελμάτων facebook» και του κ.Νίκου Μπίστη. Ποιος τα συμβουλεύει αυτά;

Εν έτει 2026 πλέον και μετά απ’όλα όσα έχει περάσει η χώρα από το 2010, συμπεριλαμβανομένης και της εμπειρίας της κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο κ.Τσίπρας δεν έχει απλώς δικαίωμα αλλά διεκδικεί με αξιώσεις επιτυχίας, πιστεύω, μία δυναμική επιστροφή.

To βιβλίο που επέλεξε να γράψει λειτουργεί περισσότερο ως ψυχαναλυτική άσκηση αυτοκάθαρσης. Δηλαδή αφορά φορά πρωτίστως τον ίδιο και δευτερευόντως τους συντρόφους του στον ΣΥΡΙΖΑ και όχι τον ευρύτερο χώρο της Κεντροαριστεράς και του Κέντρου πράγμα που σημαίνει ότι θα «τον πάει» μέχρι ενός σημείου. Η ροή της ειδησεογραφίας είναι καταιγιστική και η κόπωση (δηλαδή η βαρεμάρα) επέρχεται γρήγορα. Ο χρόνος παραμένει ο καταλύτης κάθε καμπάνιας και ο κ.Τσίπρας θα κάψει γρήγορα το μερίδιο της προσοχής που του αναλογεί, αν και οι αντίπαλοί του, με πρώτη την κυβέρνηση, θα προσπαθήσουν να κρατήσουν στη δημοσιότητα το βιβλίο στο πλαίσιο της γνωστής εκστρατείας εκτροπής της προσοχής της κοινής γνώμης από τα κυβερνητικά καμώματα και κυρίως τα θηριώδη σκάνδαλα.

Σύντομα και είτε προχωρήσει στην ίδρυση κόμματος είτε όχι θα πρέπει να μας πει το όραμά του για τη χώρα. Με δικές του λέξεις και όχι με λόγια δανεικά από τις προεκλογικές ομιλίες του Κυριάκου Μητσοτάκη από το μακρινό 2018 και 2019, όπως έχει κάνει μέχρι τώρα.

Θα πρέπει, για παράδειγμα, να μας πει τι πρέπει να γίνει όταν το 2027 τελειώσουν τα λεφτά του Ταμείου Ανάκαμψης και θα μείνουμε πάλι «ρέστοι». Φυσικά και τις εξηγήσεις αυτές θα κληθούν να μας τις δώσουν όλοι αλλά το θέμα μας τώρα είναι ο κ.Τσίπρας.

Κι ας κλείσουμε με τούτο: Μπορεί στο σχολείο να διδασκόμαστε την Ιλιάδα και την Οδύσσεια, μπορεί τις αντιλήψεις μας για όσα συμβολίζει η Ιθάκη να τις έχει σφραγίσει το ποίημα του Κωνσταντίνου Καβάφη αλλά οι κύκλοι του έπους του Τρωικού Πολέμου είναι έξι και όχι δύο. «Το σήριαλ» μετά την επιστροφή στην Ιθάκη έχει κι άλλα επεισόδια που θέλουν τον ήρωα Οδυσσέα να ξαναφεύγει για ταξίδι στον τελευταίο κύκλο, την «Τηλεγόνεια», όπου ο ήρωας συναντά τη μοίρα του, όπως του την είχε ο αποκαλύψει ο μάντης Τειρεσίας, στη «Νέκυια», όταν κατέβηκε στον Κάτω Κόσμο. Ποια είναι αυτή; Ας ανοίξει το βιβλίο της τάξης του Γυμνασίου που διδαχτήκαμε την «Οδύσσεια» για να τη θυμηθεί.

Η ζωή δεν μιμείται βέβαια τα έργα της Αρχαίας Γραμματείας. Όμως, όποιος επιλέγει να περιγράψει την πορεία του με οδηγό τους συμβολισμούς τους, καλό είναι να τα ξέρει ολόκληρα και καλά.

news247.gr

Θερμή από το κοινό, όπως δείχνουν οι πωλήσεις, αλλά και άγρια από ένα ετερόκλητο τμήμα του πολιτικού κόσμου ήταν η υποδοχή του βιβλίου του Αλέξη Τσίπρα. Στην πρώτη ημέρα της κυκλοφορίας του, μέσα σε μερικές ώρες «αναβαθμίστηκε» από ένα εξ ορισμού σημαντικό εκδοτικό εγχείρημα σε ένα κυριαρχικό πολιτικό γεγονός.

Η «Ιθάκη» (εκδόσεις Gutenberg) τοποθετήθηκε χθες το πρωί στις προθήκες των βιβλιοπωλείων και ως τις πρώτες απογευματινές ώρες είχε συγκεντρώσει έναν τεράστιο όγκο αλληλεπιδράσεων. Ανθρώποι που έσπευσαν να το προμηθευθούν, σχόλια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, «πρώτη θέση» στα τηλεοπτικά πάνελ, αντιδράσεις πολιτικών προσώπων.

Η τελευταία κατηγορία περιλαμβάνει σχεδόν τα πάντα: Ερμηνείες, αναλύσεις, αμφισημία, επιτηδευμένη σιωπή, εικασίες αλλά και κατηγορίες, απαξίωση, επιθετικότητα ή ειρωνείες. Οι αρνητικές αντιδράσεις μάλιστα περιλαμβάνουν μία μεγάλη «βεντάλια» πολιτικών προσώπων που ξεκινά από το Μέγαρο Μαξίμου και εκτείνεται στον χώρο του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΡΙΖΑ. Όπως ήταν φυσικά αναμενόμενο, σε αυτές πρωταγωνίστησαν τα πρόσωπα που αναφέρονται στις 732 σελίδες του βιβλίου.

Δεν κολάκεψε
Ο Αλέξης Τσίπρας προφανώς… ήξερε τι έλεγε όταν προέβλεπε ότι «θα φάω ξύλο», προειδοποιώντας πως στο βιβλίο «κάνω αναφορές σε πρόσωπα και δεν τα κολακεύω».

Ο πρώην πρωθυπουργός στην «Ιθάκη» είναι αυστηρός με τον εαυτό του και η φράση «ήταν δική μου ευθύνη» αναγράφεται πάρα πολλές φορές στα περισσότερα κεφάλαια που καλύπτουν μια περίοδο πολιτικών γεγονότων από το 2008 έως το 2023. Ταυτόχρονα, όμως, είναι επικριτικός με όλες τις… εκδοχές της ΝΔ που περιλαμβάνει αυτή η περίοδος, με αρκετές εκδοχές του ΠΑΣΟΚ αλλά και με τα στελέχη με τα οποία πορεύθηκε στον ΣΥΡΙΖΑ και κυρίως στις κυβερνήσεις του.

Η κριτική
Η κριτική στις κυβερνήσεις της Νέας Δημοκρατίας μπορεί να θεωρηθεί σχετικά «ενιαία». Όπως είναι αναμενόμενο, η έμφαση δίνεται στις περιόδους που επικεφαλής ήταν οι Αντώνης Σαμαράς και Κυριάκος Μητσοτάκης. Δεν ισχύει όμως το ίδιο για όσους θήτευσαν στις διακυβέρνηση της χώρας μαζί με τον Αλέξη Τσίπρα και στον ΣΥΡΙΖΑ.

Έτσι, λοιπόν, καταγράφονται περιπτώσεις που η κριτική φθάνει στο επίπεδο της αποκήρυξης, όπως στην περίπτωση του Νίκου Παππά και του Παύλου Πολάκη. Στα πρόσωπα αυτά γίνεται τόσο κριτική για τις πολιτικές επιλογές και τους χειρισμούς σειράς ζητημάτων όσο και για προσωπική στρατηγική που δεν υπηρέτησε την κοινή προσπάθεια.

Σε άλλα στελέχη, όπως η Έφη Αχτσιόγλου ή οι Αλέξης Χαρίτσης, Ευκλείδης Τσακαλώτος διαπιστώνεται μια κριτική για περιχαράκωση, ατολμία, διστακτικότητα και μη αντίληψης της αναγκαιότητας δύσκολων περιόδων. Είτε αυτή αφορά την περίοδο της διαπραγμάτευσης είτε τα εσωκομματικά ζητήματα.

Επίσης, πρώην σε πρώην στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ όπως ο Γιάννης Βαρουφάκης ή η Ζωή Κωνσταντοπούλου στην «Ιθάκη» κατατίθεται η εκτίμηση ότι «εγωκεντρικά» ή «ναρκισιστικά» χαρακτηριστικά επηρέασαν καθοριστικά την πολιτική τους πρακτική.

Πρώτη ημέρα κυκλοφορίας του βιβλίου “Ιθάκη” του Αλέξη Τσίπρα
Πρώτη ημέρα κυκλοφορίας του βιβλίου “Ιθάκη” του Αλέξη Τσίπρα INTIME
Οι αντιδράσεις
Αντίστοιχα πολυσχιδείς ήταν φυσικά και οι «δηλώσεις» υποδοχής από όλους τους πολιτικούς χώρους, και φυσικά όσων θεώρησαν πως θίχτηκαν ή έκριναν αναγκαίο να τοποθετηθούν για όσα έγραψε ο Αλέξης Τσίπρας.

Το Μέγαρο Μαξίμου αρχικά φαίνεται να υιοθετεί την τακτική του «μπόρα είναι θα περάσει», με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Παύλο Μαρινάκη να κάνει απαξιωτικές δηλώσεις περί «Μάρξ και Γκραούτσο Μάρξ». Παρά το γεγονός πως μόλις μερικά 24ωρα πριν ο Κυριάκος Μητσοστάκης είχε αφήσει να διαφανεί σε συνέντευξή του πώς έχει ήδη εκπονηθεί σχέδιο αντιμετώπισης των πολιτικών επιπτώσεων της «Ιθάκης».

Από τον χώρο του ΠΑΣΟΚ ήταν εμφανής μία διάθεση να «προσπεραστεί» η επικαιρότητα που διαμορφώνει το βιβλίο του Αλέξη Τσίπρα. Με τον γραμματέα του κόμματος Ανδρέα Σπυρόπουλο να δηλώνει πως «νομίζω ότι ο κύκλος αυτής της συζήτησης, της ιστορικής αναδρομής εκείνων των γεγονότων, έχει κλείσει. Η χώρα έχει προχωρήσει». Επίσης ο Μανώλης ‘Οθωνας, που υπήρξε συνεργάτης της Φώφης Γεννηματά, διέψευσε ότι ο Αλέξης Τσίπρας είχε κάνει στην αποθανούσα πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ πρόταση συγκυβέρνησης το 2015.

Ως υλικό για επιβεβαίωσης των επιλογών του την περίοδο 2012-2015 αξιοποίησε τα γραφόμενα στο βιβλίο το ΚΚΕ. Με τον Δημήτρη Κουτσούμπα να σχολιάζει: «Φανταστείτε τότε το ΚΚΕ να είχε δώσει στήριξη σε αυτόν τον τραγέλαφο που περιγράφεται στις σελίδες του βιβλίου του κ. Τσίπρα, όλον αυτόν τον ορυμαγδό της κοροϊδίας που τελικά απογοήτευσε λαϊκές ριζοσπαστικές δυνάμεις».

Οργισμένες αντιδράσεις υπήρξαν από τον Παύλο Πολάκη (που προανήγγειλε «απαντήσεις» σε όσα του καταλογίζονται), τη Ζωή Κωνσταντοπούλου (αποκάλεσε τον Αλέξη Τσίπρα «προδότη») και τον Στέφανο Κασσελάκη (με την γνωστή μέθοδο ενός video στο tik-tok). Πολύ χαμηλούς τόνους κράτησε ο Νίκος Παππάς παρά το γεγονός ότι η κριτική δέχθηκε ήταν ανάλογη με αυτή προς τον Παύλο Πολλάκη με τον οποίο θεωρούνται εσωκομματικοί «σύμμαχοι».

Αναμένονται απαντήσεις
Οι αντιδράσεις στα όσα έγραψε ο Αλέξης Τσίπρας αναμένεται να συνεχιστούν ή και να κορυφωθούν τις επόμενες ημέρες. Διαμορφώνοντας έναν θυελλώδη πολιτικό διάλογο με πολλές «αφετηρίες» και ετερόκλητα ζητούμενα. Όλα αυτά στο φόντο των εικασιών για τις μελλοντικές κινήσεις του πρώην πρωθυπουργού και την προοπτική δημιουργίας πολιτικού σχηματισμού.

Όλες οι ενδείξεις πάντως δείχνουν πως ο Αλέξης Τσίπρας δεν πρόκειται να αφήσει πολλά από όσα λέγονται αναπάντητα. Άλλωστε, θα έχει κάθε ευκαιρία να δώσει τις απαντήσεις του, που αναμένονται – σύμφωνα με πληροφορίες – ηχηρές, στην παρουσίαση του βιβλίου που θα πραγματοποιηθεί στις 3 Δεκεμβρίου, δηλαδή την ερχόμενη Τετάρτη, στο Θέατρο «Παλλάς», στο κέντρο της Αθήνας.

Πρόκειται για μία εκδήλωση που -από τώρα μπορεί να προεξοφληθεί- θα αποτελέσει πολιτικό γεγονός που θα κυριαρχήσει στην επικαιρότητα. Δημιουργώντας νέο κύκλο συζητήσεων και αντιπαραθέσεων.